Σε άσπρο-μαύρο

Οι παλιές αγάπες δεν ξεχνιούνται

O Οκτώβριος εν χορδαίς και οργάνοις

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

«…Τώρα που τέλειωσε το καλοκαίρι, τώρα που μπαίνει ο μην Οκτώβρης, σαν αυτοκράτωρ με πορφύρα, και πέφτουν οι βροχές του φθινοπώρου, και αναπνέω τις μυρουδιές της μουσκεμένης γης, σκεπτόμενος…», λέει ο Ανδρέας Εμπειρίκος στην «Οκτάνα» του για το μήνα Οκτώβριο.

Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά τραγουδάει ο Γιάννης Ρίτσος:

«Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα/ που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».

Και είναι ο μήνας εορτών σημαντικών Αγίων της Εκκλησίας μας, του Διονυσίου, του Ευαγγελιστή Λουκά και του Δημητρίου φυσικά. Είναι ο μήνας σπουδαίων εθνικών γεγονότων, η νικηφόρα είσοδος στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου 1912, η απόρριψη του τελεσίγραφου στις 28 Οκτωβρίου 1940 αλλά και η απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944. Την 30ή Οκτωβρίου 1940, σκοτώνεται ο υποσμηναγός Ευάγγελος Γιάνναρης και γίνεται ο πρώτος Έλληνας πεσών αξιωματικός του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Να θυμηθούμε στα γενικότερα, ήταν 3 Οκτωβρίου του 1992 όταν η Σινέντ Ο' Κόνορ έσκιζε δημόσια μια φωτογραφία του Πάπα, ενώ ήταν 9 Οκτωβρίου του 1967 όταν εκτελέστηκε ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Ήταν 12 Οκτωβρίου του 1970, όταν 20 Αθηναίοι κατέθεσαν αίτηση ίδρυσης "Σωματείου ταλαιπωρημένων συζύγων" στο Πρωτοδικείο Αθηνών και μια μέρα μετά, στις 13 δηλαδή του ίδιου έτους, ο Παντελής Γκίνης, καπετάνιος σπογγαλιευτικού, καταθέτει στην Εισαγγελία αίτηση κατάσχεσης δίσκου της εταιρείας Λύρα που περιέχει την επιτυχία του νεαρού Διονύση Σαββόπουλου, «Ντιρλαντά», διεκδικώντας την πατρότητα της σύνθεσης.

Στις 24 Οκτωβρίου 1963 η Σουηδική Ακαδημία τιμά τον Γιώργο Σεφέρη με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, «Για το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες».

Την ίδια μέρα του 1970, Ο Έλληνας πρωταθλητής του άλματος επί κοντώ Χρήστος Παπανικολάου καταρρίπτει το παγκόσμιο ρεκόρ του αθλήματος, πηδώντας 5 μ. και 49 εκ. στο Στάδιο Καραϊσκάκη.

Στα ελληνικές μουσικές αναμνήσεις μας, Οκτώβριο του 2000 σχηματίζονται οι ΟΝΙΡΑΜΑ με το όνομα "Mixing up the medicine", από ιδέα των Θοδωρή Μαραντίνη και Διονύση Φραντζή, την 1η Οκτωβρίου 1995 κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του ιστορικού περιοδικού «ΔΙΦΩΝΟ», ενώ την 2α Οκτωβρίου 1965 οι Olympians κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση στο κλαμπ "Χαβάη" της Νέας Κρήνης (1965) (σύμφωνα με μαρτυρία Πασχάλη Αρβανιτίδη). Στο ίδιο κλαμπ, ο Νίκος Παπάζογλου το 1967 θα συμμετάσχει στο γκρουπ, αντικαθιστώντας τον Πασχάλη που υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία. Ο Νίκος Παπάζογλου εκείνη την εποχή τραγουδάει μόνο ξένα τραγούδια.

Το πρώτο Φεστιβάλ ελληνικού τραγουδιού πραγματοποιήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 1959 στο ξενοδοχείο King George της Αθήνας, με παρουσιαστή τον Δημήτρη Χορν. Στην τελική διαγωνιστική βραδιά είχαν επιλεγεί 16 τραγούδια "ελαφράς" αισθητικής και η κυριαρχία του Μάνου Χατζιδάκι με τη στενή συνεργάτιδά του, Νάνα Μούσχουρη, υπήρξε πλήρης, αποσπώντας το πρώτο βραβείο με το τραγούδι "Κάπου υπάρχει η αγάπη μου", ενώ το δεύτερο βραβείο δόθηκε στο όμορφο τραγούδι με τζαζ πινελιές "Ξέρω κάποιο αστέρι" του Μίμη Πλέσσα, ερμηνευμένο πάλι από τη Νάνα Μούσχουρη.

Στις 4 Οκτωβρίου 2008 ο ANT1 παρουσιάζει για πρώτη φορά το X FACTOR, διαγωνισμό μουσικών ταλέντων. Την κριτική επιτροπή αποτελούσαν οι Νίκος Μουρατίδης, Κατερίνα Γκαγκάκη, Γιώργος Λεβέντης και Γιώργος Θεοφάνους, ενώ νικητής του 1ου διαγωνισμού ήταν ο Λούκας Γιώρκας, ο οποίος το 2011 εκπροσώπησε και την Ελλάδα στη EUROVISION. Μέχρι σήμερα (2021) έχουν διεξαχθεί 6 διαγωνισμοί X FACTOR, όπου έχουν διακριθεί αρκετοί νέοι τραγουδιστές και τραγουδίστριες, ενδεικτικά: Ήβη Αδάμου, Ελευθερία Ελευθερίου, Σταύρος Μιχαλακάκος, Τάνια Μπρεάζου, Ίαν Στρατής.

Στις 4 Οκτωβρίου 1962, γίνεται η πρεμιέρα του έργου «Γειτονιά των Αγγέλων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη στο θέατρο REX. Ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε, πάνω σε στίχους του συγγραφέα, μερικά από τα πιο όμορφα τραγούδια στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας, «Στρώσε το στρώμα σου για δυο», «Δόξα τω θεώ», «Από το παράθυρό σου», «Το ψωμί είναι στο τραπέζι».

Την Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 1977 βγαίνει στον αέρα της ΕΡΤ το talent show "ΝΑ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ". Την κριτική επιτροπή αρχικά αποτελούσαν ο σκηνοθέτης Γρηγόρης Γρηγορίου, ο συνθέτης Γιώργος Κατσαρός, η δημοσιογράφος και κριτικός Ροζίτα Σώκου και η χορεύτρια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Σάσα Ντάριο. Από αυτήν την εκπομπή αναδείχθηκαν σπουδαία ονόματα, όπως ο Θέμης Αδαμαντίδης, η Γλυκερία, ο Μανώλης Λιδάκης, ο Ηλίας Κλωναρίδης, ο Βασίλης Λέκκας, ο Βασίλης Παϊτέρης, ο Στάθης Αγγελόπουλος, η Νένα Βενετσάνου, η Αθηναϊκή Κομπανία. Παρουσιάστρια ήταν η δημοσιογράφος και ηθοποιός Ρένα Καπιτσαλά. Επανήλθε στην τηλεόραση από το MEGA τόσο το 1990 με παρουσιάστρια τη Σοφία Αλιμπέρτη, αλλά και από το 2001 ως το 2003 με «οικοδέσποινες» την Εύα Κοτανίδου και την Αλέκα Καμηλά. Το 2001 νικητής ήταν ο Ησαΐας Ματιάμπα.

Τον Οκτώβριο του 1971 παρουσιάζονται τα τραγούδια του δίσκου των Δήμου Μούτση και Μάνου Ελευθερίου, «Άγιος Φεβρουάριος». με τον Γιάννη Μπογδάνο και την Πετρή Σαλπέα στο κέντρο «Περικλής» της Πλάκας, το οποίο μετονομάσθηκε σε «Φεβρουάριος» ειδικά γι' αυτές τις παραστάσεις. Στις 16 Οκτωβρίου 1972 κυκλοφόρησε ένας ιστορικός δίσκος, η «ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ» των Απόστολου Καλδάρα και Πυθαγόρα Παπασταματίου, στην επέτειο των 50 χρόνων από τη μικρασιατική καταστροφή. Ένα χρόνο μετά, στις 18 Οκτωβρίου 1973 ο Απόστολος Καλδάρας, αυτή τη φορά σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, παρουσιάζει τον δίσκο «ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ», μοναδικός στο είδος του, αφού παρουσιάζει στο σύνολο των τραγουδιών διαφορετικούς μουσικούς «δρόμους», προερχόμενους φυσικά από τη βυζαντινή μουσική.

Και είναι 1η Οκτωβρίου του 1960 όταν στους αμερικάνικους κινηματογράφους ανεβαίνει η ταινία «Ποτέ την Κυριακή». Στην ταινία αυτή του Ζιλ Ντασέν ακούγεται το τραγούδι «Τα Παιδιά του Πειραιά», από τα πλέον γνωστά παγκοσμίως, σύνθεση του Μάνου Χατζιδάκι. Η πρώτη ερμηνεία του έγινε από την Πόλυ Πάνου και αργότερα έγινε γνωστό με την ερμηνεία της Μελίνας Μερκούρη για τις ανάγκες της ταινίας «Ποτέ την Κυριακή». Το τραγούδι κέρδισε Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Τραγουδιού για το 1960, το πρώτο βραβείο τραγουδιού που δινότανε σε ξενόγλωσσο τραγούδι.

Ακολουθεί το trivial γεννήσεων και θανάτων του μήνα Οκτωβρίου.

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ ΘΑΝΑΤΟΙ

1-Οκτ

Ελπίδα (Καραγιαννοπούλου) (1950), Στάμος Σέμσης (1964)

2-Οκτ

Γεράσιμος Ανδρεάτος (1962), Λιζέτα Νικολάου (Ελισάβετ Κατικαρίδου) (1951), Βαγγέλης Δεληκούρας (Παιδιά από την Πάτρα) (1956)

3-Οκτ

Μαριάννα Τόλη (1952), Ανδρέας Κατσιγιάννης (1976)

Κατερίνα Γώγου (1993)

4-Οκτ

Πάνος Κιάμος (1975), Φωτεινή Βελεσιώτου (1958)

5-Οκτ

Γιάννης Κότσιρας (1969), Κώστας Τριανταφυλλίδης (1976)

6-Οκτ

Κώστας Δόξας (1979), Διονύσης Σχοινάς (1969)

7-Οκτ

Γιώργος Καραδήμος (1975), Στέλιος Λεγάκης (1997), Κωνσταντίνα (Κωνσταντίνου) (1963)

Μιχάλης Αλεξάκης (1997), Γρηγόρης Ασίκης (1966)

8-Οκτ

Πανος Μαρίνος (1951), Κωνσταντίνος Κουφός (1986), Γιάννης Κατέβας (1950)

Γιώργος Παπασιδέρης (1977)

9-Οκτ

Νινή Ζαχά (1931), Ανδριάνα Μπάμπαλη (1976)

Νίκυ Γιάκοβλεφ (1981), Νάντια (Κωνσταντίνα) Κωνσταντοπούλου (2016), Αλέκος Καγιάντας (2009)

10-Οκτ

Αργυρώ Καπαρού, Ειρήνη Χαρίδου

Θάνος Σουγιούλ (1965), Εντίθ Πιαφ (1963)

11-Οκτ

Φιλιώ Πυργάκη (1939)

12-Οκτ

Μίμης Πλέσσας (1924), Διονύσης Τσακνής (1954), Δόμνα Σαμίου (1928), Μάρθα Βούρτση (1937)

Κάκια Μένδρη (1994), Γιώργος Σαρρής (Ρούπακας) (2017)

13-Οκτ

Ζαφείρης Μελάς (1952), Βασίλης Λέκκας (1960), Μιχάλης Κουμπιός (1965), Νάνα (Ιωάννα) Μούσχουρη (1934), Μαρίζα Ρίζου (1986), Παύλος Παυλίδης (1964)

Κώστας Καφάσης (2010), Χρήστος Στυλιανέας (2019)

14-Οκτ

Ρένος Χαραλαμπίδης (1970), Μωυσής Ασέρ (1959)

Βλάσσης Μπονάτσος (2004)

15-Οκτ

Βαγγέλης Κιτσικόπουλος (κιθαρίστας των Olympians) (2017)

16-Οκτ

Μίμης Τραϊφόρος (1913), Λάκης Τεάζης

Μιχάλης Σουγιούλ (1958), Γιάννης Δαλιανίδης (2010)

17-Οκτ

Γιάννης Ντουνιάς (1943), Ελευθερία Αρβανιτάκη (1957), Δέσποινα Ολυμπίου (1975)

18-Οκτ

Μελίνα (Αμαλία-Μαρία) Μερκούρη (1920), Άλκηστις Πρωτοψάλτη (Άλκηστις Σεβαστή Αττικιουζέλ) (1954), Λούκας Γιώρκας (1986), Σαββέρια Μαργιολά

Σπύρος Λιόσης (μπουζουξής) (2005), Βέτα Μπετίνη (2017)

19-Οκτ

Χάρης & Πάνος Κατσιμίχα (1952)

Διονύσης Θεοδόσης (1993)

20-Οκτ

Χριστίνα Σάλτη (1983)

Σπύρος Ζαγοραίος (2014), Μάνος Παπαδάκης (2018)

21-Οκτ

Λένα Πλάτωνος (1951)

Γιάννης Τατασόπουλος (Ντίλιγκερ) (2001), Νίκος Ιγνατιάδης (2019)

22-Οκτ

Ρίτα Αντωνοπούλου (1976), Μάνος Λοίζος (1937)

23-Οκτ

Μάνος Χατζιδάκις (1925), Παντελής Βούλγαρης (1940), Λευτέρης Χαψιάδης (1953)

Πρόδρομος Τσαουσάκης (Μουτάφογλου) (1979)

24-Οκτ

Νατάσα Θεοδωριδου (1970), Όλγα Βλαχοπούλου, Καίτη Χωματά (1946), Κατερίνα Κόρου

Καίτη Χωματά (2010)

25-Οκτ

Γιώργος Τσαλίκης (1975), Θανάσης Γκαϊφύλλιας (1947)

26-Οκτ

Τάκης Μωράκης (1991)

27-Οκτ

Μπάμπης Τσέρτος (1956), Βαγγέλης Τρίγκας (μπουζουξής) (1960)

28-Οκτ

Πόλυ Πάνου (1940), Γιώργος Ξηντάρης (1952)

Τζίμης Μακούλης (2007), Αντώνης Κατινάρης (1999)

29-Οκτ

Παναγιώτης Μάργαρης (1971), Αντώνης Ανδρικάκης (1956)

30-Οκτ

Γιάννης Αγγελάκας (1959)

Τάσος Λειβαδίτης (1988), Νίκος Φώσκολος (2013), Γιάννης Σπανός (2019)

31-Οκτ

Πέτρος Γαϊτάνος (1967), Ματούλα Ζαμάνη (1981), Γιάννης Καλαμίτσης (1939), Μάκης Σεβίλογλου (1967)

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Γιάννης Κ. Ιωάννου: «Ο Τσιτσάνης, ο Ζαμπέτας, ο Χιώτης, ο Άκης Πάνου… κι εγώ»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «… ναι, έχω βρεθεί ή υπάρξει με διάφορους τρόπους με...

    Συνέχεια

    Όταν ο Νίκος Ξυλούρης τραγούδησε Μάρκο Βαμβακάρη

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Στις 8 Φεβρουαρίου αλλά σε διαφορετικές χρονιές, έφυγαν από τη ζωή ο Μάρκος...

    Συνέχεια

    Ο Φεβρουάριος εν χορδαίς και οργάνοις

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Φεβρουάριος είναι ένας μήνας που κρύβει μέσα του ιστορία. Αν και ο...

    Συνέχεια

    Γιάννης Κ. Ιωάννου: Οι μουσικοί της Ορχήστρας και οι προσωπικότητές τους

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Οι άνθρωποι, όταν αφήνονται ελεύθεροι να διαλέξουν ...

    Συνέχεια

    Ο Ιανουάριος εν χορδαίς και οργάνοις

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Η ιστορία του Ιανουάριου, που είναι σήμερα ο πρώτος μήνας του έτους...

    Συνέχεια

    Πώς γράφτηκε το «Το Μπαρ το Ναυάγιο» της Αρλέτας

    Ο Γιάννης Κ. Ιωάννου, ενορχηστρωτής στον δίσκο της Αρλέτας, «Άσε τα κρυφά κρυμμένα», εξηγεί όλο το...

    Συνέχεια

    O Δεκέμβριος εν χορδαίς και οργάνοις

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Τι να πρωτοπεί κανείς για τον Δεκέμβριο. Πολυτραγουδισμένος αλλά και τόσο...

    Συνέχεια

    O Γιάννης Κ. Ιωάννου θυμάται: Οι YOUNG BIRDS (Νεοσσοί) στο DARLING

    Τέλη του 1966, αρχές 1967, άρχισα να μπλέκω με τα ελληνικά συγκροτήματα που ήταν φυσικά μόδα της εποχής. Έτσι ξεκίνησα να παίζω με τους ...

    Συνέχεια

    O Noέμβριος εν χορδαίς και οργάνοις

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Στην παλιά μας γωνιά, που αγαπούσαμε, έν&rsquo...

    Συνέχεια