Σε άσπρο-μαύρο

Οι παλιές αγάπες δεν ξεχνιούνται

Γιάννης Κ. Ιωάννου: Οι μουσικοί της Ορχήστρας και οι προσωπικότητές τους

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

«Οι άνθρωποι, όταν αφήνονται ελεύθεροι να διαλέξουν
ποιο μουσικό όργανο θα μάθουν, ο καθένας διαλέγει
ανάλογα με την προσωπικότητά του».
Έτσι ξεκίνησε μια κουβέντα μας, παράλληλα με το καφεδάκι μας κάποιο απόγευμα στο σπίτι του, με τον μαέστρο Γιάννη Κ. Ιωάννου. Η φράση του μου κίνησε την περιέργεια, να μπω στην ψυχολογία μιας ορχήστρας.

Πώς συνδέεται μια τέτοια ομάδα; Και είναι ομάδα; Γιατί κάποιος διαλέγει κιθάρα ή πιάνο ή ντραμς; Ποιος θα ήταν αυτός ο «τύπος» σε μια παρέα;

Οι απαντήσεις που προέκυψαν και η προσέγγιση ενός τέτοιου «τύπου» που τα έχει φάει με το κουτάλι, σε διαφορετικά μάλιστα επίπεδα μουσικών «ομάδων», ήταν τέτοια που εκτιμήσαμε τελικά ότι αυτό το -ας το πούμε- άρθρο δεν έχει ξαναγραφτεί και θα είχε ενδιαφέρον να δημοσιευτεί! Πάμε λοιπόν, συνεχίζοντας από την παραπάνω πρώτη τοποθέτηση:

«Σε περίπτωση που υποδειχθεί σε κάποιον ένα μουσικό όργανο ή επηρεάζεται από τρίτους, είναι πολύ πιθανόν να έχει διαλέξει το λάθος όργανο». Είναι το σημείο που άρχισα να αναζητώ παραπάνω στοιχεία…

Και ο ντράμερ ας πούμε, τι τύπος είναι, τι κάνει…

«Ο ντράμερ (τύμπανα) και ο περκασιονίστας (κρουστά), όπως τον λέμε, είναι ένας τύπος συνήθως υπερκινητικός. O ζωηρός στις παρέες, ανυπόμονος και ίσως λίγο νευρικός. Κατά βάση αυτός που λέει τα αστεία και που θέλει να τραβάει την προσοχή και γενικά ο πιο θορυβώδης απ' όλους. Δηλαδή, αν είμαστε μια παρέα 5-6 άνθρωποι κάπου, θα καταλάβεις αμέσως τον ντράμερ. Κάνει την πιο πολλή φασαρία». Είναι συχνά, ο οργανωτικός, ο τολμηρός, η κινητήρια δύναμη για πολλά σε μια ορχήστρα!

Αν όχι… τότε παίζει λάθος όργανο!

Με ζώδια ασχολείσαι; Τι ζώδιο θα έπρεπε να είναι ένας ντράμερ;

Ξέρω, αλλά δεν νομίζω πως παίζει ιδιαίτερο ρόλο εδώ. Δεν υπάρχουν ιδιαίτερα τέτοια χαρακτηριστικά, κινητικότητας εννοώ, που να ξεχωρίσουν κάποια ζώδια.

Στο ζωδιακό κύκλο λέμε ότι ο Λέων π.χ. είναι ο βασιλιάς. Ισχύει κάτι τέτοιο για τον ντράμερ στην ορχήστρα;

Όχι, σε καμιά περίπτωση! Όμως ο ντράμερ, από όσα είπαμε κιόλας, θα είναι ο κοινωνικός που θα προσεγγίσει πιο πολύ κόσμο, θα φλερτάρει περισσότερο και θα είναι ο «κορτάκιας» της παρέας. Ο πιο πρακτικός που δεν θα χάνει χρόνο με ρομαντισμούς, αλλά θα πέσει κατευθείαν στο ψητό… (γέλια).

🎵 Μουσικό λίνκ: Yannis K. Ioannou by Kalliopi Vetta - Ksafniki Vrochi

(https://open.spotify.com/track/061ClMVqxJCl8DA9D3TZ5W?si=ab929e2fd4264400)

Για πάμε παρακάτω… Ο κιθαρίστας, να πούμε για τον κιθαρίστα.

Ο κιθαρίστας είναι ο πιο ανεξάρτητος, ο πιο διαφορετικός απ' όλους κι έχει σίγουρα μια διαφορετική άποψη απ' όλους τους άλλους για τα πάντα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως έχει συνήθως δίκιο. Θα έλεγα, χωρίς αυτό να αποτελεί μομφή, ότι πρόκειται για τον «παράξενο» της παρέας. Κατά τη δική του άποψη όμως, είναι ο πιο εκλεκτικός και ο καλύτερος… να ξέρεις! (γέλια).

🎵 Μουσικό λίνκ: Yannis K. Ioannou - Make love not war

(https://open.spotify.com/track/5NuUTTIIpzEnJPuavAc2vj?si=70ac3b89c9914c4d)

Είναι δηλαδή και ο πιο φιλοσοφημένος;

Όχι απαραίτητα. Εκτιμώ από πείρα πλέον ότι ο πιο φιλοσοφημένος είναι ο πιανίστας. Ο κιμπορντίστας.

Μου έρχεται να σου κάνω μια ερώτηση παγίδα, ποιος από τους δύο είναι ο λεγόμενος «Nerd»; Στο σχολείο παλιά λέγαμε έτσι τον πολύ καλό μαθητή, τον σπασίκλα, τον «τα ξέρω όλα». Ήταν αλήθεια πολύ ρατσιστικό, αλλά εδώ τώρα έχει και την πλάκα του και ίσως έχει και μια πραγματική προσέγγιση…

Ο Nerd δεν είναι σίγουρα ο κιθαρίστας, θα έλεγα πως ταιριάζει περισσότερο στον πιανίστα ο «τίτλος». Φυσικά πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις και τίποτα από όσα υποστηρίζω δεν είναι απόλυτο. Είναι απλά η άποψή μου, διαμορφωμένη μέσα από δεκαετίες εμπειρίας και παρατήρησης. Εγώ ο ίδιος είμαι πιανίστας… (γέλια).

Για πάμε λοιπόν στον πιανίστα. Νομίζω εννοούμε παράλληλα και τον αρμονίστα, τον κιμπορντίστα, τον ακορντεονίστα. Ίδιοι δεν είναι;

Είπαμε λοιπόν. Ο πιανίστας κι ο κιμπορντίστας που ανέφερες, εκτός του ακορντεονίστα, είναι ο φιλόσοφος της παρέας και μάλιστα θα φιλοσοφήσει για τα πάντα, για το Σύμπαν, για τα άστρα, για τις ανθρώπινες σχέσεις. Είναι συνήθως ο πιο μορφωμένος -μουσικά- από όλους τους υπόλοιπους. Και θα εξηγήσω αμέσως το γιατί. Σε αντίθεση με όλα τα υπόλοιπα μουσικά όργανα, το πιάνο και η άρπα έχουν όλη τη μουσική έκταση, καλύπτουν δηλ. όλες τις «συχνότητες» και μπορούν να παίξουν πολυφωνικά, π.χ. δυο ταυτόχρονες μελωδίες, συγχορδίες κ.λ.π. Ο πιανίστας τελικά, έχει τη σφαιρικότερη εικόνα για ένα μουσικό κομμάτι ή και για την ίδια τη Μουσική, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο, ξαναλέω.

Γι' αυτό και στα Ωδεία, το πιάνο είναι «υποχρεωτικό» μάθημα! Κάποια μουσικά όργανα που είναι μονοφωνικά, όπως τα πνευστά, δεν μπορούν να παίξουν συγχορδίες. Λίγο πιο «επαγγελματική» εξήγηση αλλά αυτή είναι…

Αλλά είναι και ο πιο αισθηματίας της παρέας, θα σου έλεγα έτσι γλυκά, ο πιο «αγαπούλης», ο πιο ρομαντικός.

🎵 Μουσικό λίνκ: Yannis K. Ioannou - Music of Stars

(https://open.spotify.com/track/3gDFwQx94pWj4GFAxAKVOt?si=58b98d90f17f4548)

Ναι, ας μην κάνουμε μάθημα μουσικολογίας γιατί θα γράψουμε εγκυκλοπαίδεια και θα νιώσω παρείσακτος! Πάμε σε άλλον χαρακτήρα, αφού ανέφερες πνευστά, πάμε σε αυτά.

Σημείωσε λοιπόν… τα μονοφωνικά όργανα, τα «σολιστικά» όργανα, τύπου τρομπέτα, σαξόφωνο, κλαρίνο, φλάουτο, ειδικά στις μικρές ορχήστρες αυτός είναι ο ρόλος τους. Με κάποιο μέτρο, αυτά μπορείς να τα συγκρίνεις και με τον τραγουδιστή ή την τραγουδίστρια που επίσης είναι σολίστες. Όλοι αυτοί, είναι οι τύποι του «βάλτε μου ένα τραπέζι ή κάτι στη μέση, για να ανέβω να με βλέπουν και να με ακούνε όλοι. Και ρίξτε μου κι έναν προβολέα»!

Σε αυτή την κατηγορία του σολίστα, θα έβαζα και τον ακορντεονίστα, αν και παίζει πολυφωνικό όργανο και μπορεί ανά πάσα στιγμή να μεταπηδήσει στο κίμπορντς, όπως έγινε μετά την εμφάνιση του αρμονίου ή ηλεκτρονικού οργάνου, όπως λεγόταν.

Και ο βιολιστής το ίδιο φαντάζομαι, σαν τον σαξοφωνίστα ή τον τραγουδιστή.

Ναι, το ίδιο είναι. Κυρίως βέβαια ο τραγουδιστής είναι το απόγειο του σολίστα και του «φαίνεσθαι». Είναι αυτή η ψυχολογία του, «Φώτισέ με να φαίνομαι και δυνάμωσέ με, για να ακούγομαι. Ακούγομαι καλά; Φαίνομαι καλά; Με κοιτάνε όλοι»;

Αυτή είναι η ψυχολογία του σολίστα και φυσικά σε μια παρέα δεν θα μπορούσαν να είναι διαφορετικοί τύποι όλοι αυτοί. Πάντα θέλουν να είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος και αναζητούν τον «προβολέα». Έχω την άποψη πως κατά κανόνα είναι σχετικά ανασφαλή άτομα γι' αυτό οι περισσότεροι θέλουν την «αυλή» τους και γενικά κάποια σταθερά στηρίγματα, που συνήθως τα βρίσκουν σε κιθαρίστες και πιανίστες που πατάνε στα πόδια τους ψυχολογικά.

🎵 Μουσικό λίνκ: Yannis K. Ioannou - Summer Night's Dream with a Bansuri

(https://open.spotify.com/track/47kNUYKZr8wcdYKjqgwnIy?si=5eeec7f5819d4c37)

Ο μπασίστας δεν είναι αντίστοιχη περίπτωση; Στα ροκ συγκροτήματα ας πούμε, γνωρίζουμε ότι θα έρθει η στιγμή να «σολάρει» το μπάσο και να ταξιδέψουμε μαζί του.

Ο μπασίστας έχει πολύ συγκεκριμένο ρόλο. Κάθεται στη γωνιά του και παίζει πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Το μπάσο στη μουσική και όχι μόνο, είναι μια πολύ σημαντική λειτουργία. Είναι η «βάση». Στις συνθέσεις για μεγαλύτερες ορχήστρες, συχνά χτίζονται όλα πάνω στο «βάσιμο» και παλαιότερα στην εποχή του μπαρόκ, συνόδευαν διαβάζοντας ένα «αριθμημένο βάσιμο». Ο μπασίστας λοιπόν, είναι ο τύπος που κάθεται στη γωνιά του και δεν λέει πολλά, μα, όταν πει, είναι αυτό που χρειάζεται! Συνήθως είναι ο αθόρυβος της παρέας, μα χωρίς αυτόν πάντα κάτι λείπει.

Και να σου πω κι ένα αστείο που κάναμε όλοι οι υπόλοιποι στους μπασίστες της ορχήστρας. Όταν επρόκειτο να σολάρουν, κάναμε όλοι σσσς… για να ακουστούν! (γέλια).

🎵 Μουσικό λίνκ: Yannis K. Ioannou - Aurora over Aegean Sea

(https://open.spotify.com/track/1g4P2Un1pB5fbss9cAR1QO?si=4e5d8d0591fe4e5a)

Συνεχίζει ο Γιάννης Κ. Ιωάννου…

«Θέλω να συνεχίσω όμως για τους σολίστες και ειδικά για τον τραγουδιστή ή την τραγουδίστρια. Παραπάνω όσα είπα μπορεί να ακούγονται κάπως άσχημα για το συγκεκριμένο ρόλο, αλλά να τι συμβαίνει. Ένας «τύπος» που δεν είναι του «φαίνεσθαι», δεν είναι «επιδειξίας», θα λειτουργήσει σε βάρος της ομάδας όλης! Τον θέλουμε δηλαδή τον τύπο αυτόν σε μια ομάδα σαν τη μουσική, στην ορχήστρα.

Αν δεν έχεις ένα τέτοιον «κράχτη», η ομάδα όλη θα χάσει. Τον θέλεις να συγκεντρώνει τα βλέμματα και να μην περνάει απαρατήρητος. Τότε όλοι θα είμαστε στο ίδιο καζάνι, με αρνητική κριτική κ.λ.π.».

Το ίδιο δεν είναι λοιπόν ο μπουζουξής ή ο βιολιστής ή ο κλαρινο-σαξοφωνίστας, εννοούμε σε μια μικρή, λαϊκή (ας την πούμε) μπάντα;

Ναι είναι. Αναφέρεις μάλιστα τα πιο «αγαπητά» στις λαϊκές ορχήστρες. Στα λαϊκά κέντρα οι δυο πρώτοι θα βρεθούν κάποια στιγμή να «σολάρουν» με κάποιον τρόπο, δίπλα στον τραγουδιστή και να δίνουν τον δικό τους τόνο, έναν έξτρα τόνο. Βεβαίως όλα αυτά ισχύουν, όταν υπάρχει ένας στην ορχήστρα. Σε μια ομάδα βιολιστών ή άλλων οργάνων δεν υπάρχει σολίστας. Στα μουσικά σύνολα, μικρά ή μεγάλα, το ρόλο αυτό τον έχει ο εκάστοτε «κορυφαίος», όπως ονομάζεται ο επικεφαλής της ομάδας που κάθεται στο πρώτο αναλόγιο.

🎵 Μουσικό λίνκ: Yannis K. Ioannou - Misirlou (Beat Remix)

(https://open.spotify.com/track/4xLTb8nHstrf2F6vw2VicY?si=31252bafe77744c2)

Εννοείς τις συμφωνικές ορχήστρες;

Ναι. Εκεί γενικά που τα όργανα είναι περισσότερα του ενός, π.χ. πολλά βιολιά. Μια τέτοια ομάδα, πρέπει να παίζει σαν ένας! Γι' αυτό χρειάζεται συγχρονισμός και πειθαρχία. Και εκεί θα πρέπει να πούμε ότι γενικά οι «σολίστες» πρέπει να είναι από τη μια τύποι «αλέγκροι», όσο και πειθαρχημένοι. Να ταιριάζουν σε κάθε πιθανότητα, αν φυσικά έχουν αποφασίσει να μπαίνουν σε σχήματα ανάλογα.

Γενικά η διεύθυνση μιας ορχήστρας, όσο και μιας παρέας θα έλεγα υπερβάλλοντας, θέλει ειδική διαχείριση.

Η ορχήστρα θέλει πολλή δουλειά. Για τις παρέες ας αποφασίζουν οι ίδιες οι παρέες!

Αλλά θα σου πω αυτό: οι μουσικοί της ορχήστρας (κυρίως της μικρής), πρέπει να έχουν καλές σχέσεις μεταξύ τους, για να παίξουν καλά! Αν δεν έχουν τότε… κλάφτα, Χαράλαμπε. Όσο καλές και να είναι οι ενορχηστρώσεις, δεν πρόκειται να ακουστούν όμορφα, αν οι μουσικοί δεν έχουν καλές σχέσεις μεταξύ τους, ώστε να «γουστάρουν» που παίζουν μαζί. Οι «δεμένες» ορχήστρες, είναι αυτές που, λόγω καλών σχέσεων μεταξύ των μουσικών τους και του χρόνου που παίζουν μαζί, έχουν αναπτύξει «τηλεπάθεια» κι έτσι η αόρατη μεταξύ τους επικοινωνία είναι τέλεια. Αυτό είναι ένα άγνωστο μυστικό! Φαντάζομαι ότι το ίδιο θα μπορούσε να συμβαίνει και στις παρέες!

🎵 Μουσικό λίνκ: Yannis K. Ioannou by Kalliopi Vetta and Mario Frangoulis - Agrio Potami

(https://open.spotify.com/track/5h1slriLppH2pNYdUGFAzN?si=d7114c2da72c4a19)

Κάπως έτσι, λίγο ποιητικά, κοινωνικά και με χαμόγελο, έκλεισε αυτή η συζήτηση δυο φίλων. Δεν ήταν συνέντευξη, ήταν καφεδάκι. Προσωπικά έμαθα κάποια πράγματα που πολλές φορές τα λέμε «άχρηστες πληροφορίες της ημέρας», αλλά τελικά κάτι τέτοιες ελαφραίνουν και την καθημερινότητά μας και μας κάνουν να χαμογελάμε στο τέλος.

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Η μεσόφωνος Αναστασία Χριστοφιλάκη θυμάται τον αξέχαστο μαέστρο Αντώνη Κοντογεωργίου

    Γράφει η Αναστασία Χριστοφιλάκη Τι να γράψει κανείς για το μαέστρο Αντώνη Κοντογεωργίου...

    Συνέχεια

    Στιγμές του ποιητή Ηλία Παπακωνσταντίνου με την Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ

    Γράφει ο Ηλίας Παπακωνσταντίνου Μια γενναία γυναίκα που παρέδιδε μαθήματα ανθρωπιάς,...

    Συνέχεια

    Ο Γιώργος Kαγιαλίκος μάς μιλά για την καθοριστική γνωριμία του με τον Νίκο Κυπουργό

    Γράφει ο Γιώργος Καγιαλίκος Όταν σε μικρή ηλικία ήρθα σε επαφή με το έργο του Χατζιδάκι...

    Συνέχεια

    Ο Αλέξανδρος Καψοκαβάδης θυμάται και γράφει για τη συνεργασία του με το Νίκο Μαμαγκάκη

    Γράφει ο Αλέξανδρος Καψοκαβάδης Στα τέλη Αύγουστου του 2008, γνώρισα για πρώτη φορά, διά ζώσης, τον σπουδαίο Έλληνα...

    Συνέχεια

    «Nα 'τανε το '21»- Τραγούδι με ιστορία και… παρασκήνιο

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Για τα 202 χρόνια που έχουν περάσει από το 1821, ή απλά το '21...

    Συνέχεια

    Συναυλίες ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ 20 ΚΑΙ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ 1961

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Τις συναυλίες στο Κεντρικόν στις 20 και 22 Μαρτίου 1961...

    Συνέχεια

    21η Μαρτίου - η «Εαρινή Ισημερία» της Ποίησης...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21...

    Συνέχεια

    Πολυτεχνείο - Ιστορίες ασύλου

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Και ακαρτέρει και ακαρτέρει φιλελεύθερη λαλιά... «Κύριε...

    Συνέχεια

    Ειρήνη Παπά: «Πάνω απ' όλα είμαι Ελληνίδα»

    Γράφει ο Γιάννης Φλέσσας Τον Σεπτέμβριο του 1979 συνάντησα την αιώνια Ελληνίδα, Ειρήνη Παπά και...

    Συνέχεια

    Oι συναυλίες του Σταύρου Ξαρχάκου το 1978

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Οι συναυλίες τους καλοκαιρινούς μήνες και μάλιστα μήνα Αύγουστο είναι...

    Συνέχεια