O Ioύνιος εν χορδαίς και οργάνοις
Γράφει ο Κώστας Προβατάς
Ο Ιούνιος, ο μήνας Θεριστής για τους περισσότερους, είναι ο μήνας που ωριμάζουν και θα θεριστούν τα δημητριακά. Όμως υπάρχουν τόσα άλλα στοιχεία που δίνουν στον Ιούνιο μια σημαντική «λαογραφική» και «εθιμοτυπική» σειρά ανάμεσα στους μήνες. Η παράδοση του «Κλήδονα», που έρχεται από την αρχαιότητα, αλλά και η γιορτή του Άη Γιάννη του Προδρόμου στις 24 του μήνα, το θερινό ηλιοστάσιο στις 21-22 του μήνα.
Ο Ιούνιος, πρώτος μήνας του καλοκαιριού, είναι κι ο μήνας που ο κόσμος είδε για πρώτη φορά τον Ντόναλντ Ντακ το 1934 αλλά και το μπικίνι στο Παρίσι του 1946.
Ένα χρόνο μετά, το 1947, ο κόσμος λύγισε από όσα περιγράφονταν στο «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ». Και το 1949, πήρε στα χέρια του το περίφημο «1984» του Τζορτζ Όργουελ, αντιμετωπίζοντάς το σαν επιστημονική φαντασία. Προφανώς κανείς δεν περίμενε ότι τότε γνώριζε με τιμή και δόξα τον μελλοντικό «Big Brother». Πολύ αργότερα, την 24η Ιουνίου 2016, η Ευρώπη τρομάζει στην ιδέα του τι μπορεί να σημαίνει «Brexit», κάτι που πέρασαν 5 χρόνια, για να ολοκληρωθεί, ενώ παράλληλα η ανθρωπότητα ζούσε έντονα το φαινόμενο της πανδημίας του COVID-19.
Ο Ιούνιος είναι ένας μήνας που ιδρύθηκε ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός το 1877, αλλά και ο μήνας που η Ελλάδα είδε για μία και μοναδική φορά ποδοσφαιρική της ομάδα, να συμμετέχει σε τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών της Ευρώπης. Ήταν 2 Ιουνίου 1971, όταν ο Παναθηναϊκός έχανε από τον Άγιαξ με 2-0 στο εμβληματικό Γουέμπλεϊ, όμως έγραψε αυτήν τη χρυσή σελίδα του ελληνικού αθλητισμού. Λίγο αργότερα, την 14η Ιουνίου 1987, η Ελλάδα κατακτούσε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του μπάσκετ, νικώντας στον «χρυσό τελικό» τη Σοβιετική (τότε) Ένωση με 103-101. Η 11η Ιουνίου από την άλλη, έχει καταγραφεί ιστορικά σε δυο χρονιές, 2013 και 2015, όταν η ΕΡΤ διέκοψε τη μετάδοσή της και παράλληλα επαναλειτούργησε. Κακές αναμνήσεις από τη μεγάλη φωτιά και την καταστροφή της Πάρνηθας, την 28η Ιουνίου του 2007.
Είναι η πρώτη φορά που επιλέγουμε τραγούδι μηνός μέσα από την στήλη και δεν θα είναι ελληνικό. Όμως το συγκεκριμένο περιγράφει μια μεγάλη ιστορική στιγμή με μοναδικό τρόπο. Πρόκειται για το «The Last day of June 1934» του Al Stewart, όπου περιγράφεται η «Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών». Πιο συγκεκριμένα, από την 30ή Ιουνίου το βράδυ μέχρι και την 2α Ιουλίου του 1934, έγιναν μαζικές δολοφονίες αντιπάλων του Χίτλερ και η 30ή Ιουνίου ονομάστηκε έτσι. Ιστορικά πρόκειται για σημαντική στιγμή, επομένως δικαιωματικά το τραγούδι του Al Stewart παίρνει αυτή τη θέση.
Βέβαια, πολύ σημαντικά ελληνικά τραγούδια έχουν καταγραφεί, με αφορμή τη γιορτή του Άη Γιάννη και αναφέρουμε τη θρυλική «Οδό Αριστοτέλους» και τους στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, αλλά και το «Η σούστα πήγαινε μπροστά» από τον «Άγιο Φεβρουάριο» και τους στίχους του Μάνου Ελευθερίου. Ο Ηλίας Κατσούλης υπέγραψε τους στίχους στο «Τον έκτο μήνα τον καλό» που συνθέτει και ερμηνεύει ο Παντελής Θαλασσινός. Κι ο Ορφέας Περίδης ασχολήθηκε με τον δικό του «Ιούνιο», αλλά και παλαιότερα το 1972 ο Λευτέρης Παπαδόπουλος στους «12 μήνες» που ερμήνευσε ο Γιάννης Θωμόπουλος σε μουσική Βασίλη Κουμπή γράφει πολύ παραστατικά για την ηρωίδα του τραγουδιού, τη Μαγδάλω…
Ο Ιούνης ο βαρκάρης
ο ξανθός ο κατεργάρης
στην βαρκούλα του τη μπάζει
και στο πέλαγο τη βγάζει
Από τον Ιούνιο του 2020 και μετά ωστόσο καταγράφεται και μια ακόμα σημαντική στιγμή για την ελληνική μουσική. Είναι η απόφαση της Χαρούλας Αλεξίου να σταματήσει τις εμφανίσεις και την ενασχόλησή της με το τραγούδι (χωρίς πάντως να έχει διαφανεί η απομάκρυνσή της και από τη δημιουργία). Φαίνεται πάντως ότι στα μελλοντικά της σχέδια είναι το θέατρο και μάλιστα θα εμφανιστεί στην Επίδαυρο το καλοκαίρι του 2021.
Και πηγαίνοντας στα μουσικά θέματα του Ιουνίου, θα ξεκινήσουμε από την 8η Ιουνίου, όπου πρόκειται για τη γενέθλια μέρα του αείμνηστου Μάριου Τόκα (1954) όσο και αυτήν της Καίτης Γαρμπή (1961). Το 1987 ο Τόκας κυκλοφόρησε σε στίχους Ανδρέα Νεοφυτίδη το άλμπουμ «Στη λεωφόρο της αγάπης», όπου τραγουδούν Πάριος, Αλεξίου, Γαλάνη και ο πρόωρα χαμένος Διονύσης Θεοδόσης. Φωνητικά όμως στο άλμπουμ αυτό έκανε και η Καίτη Γαρμπή, νέα τότε στη μουσική βιομηχανία.
Ο Ντέμης Ρούσσος γεννήθηκε την 15η Ιουνίου 1946, μια τέτοια ημερομηνία έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος Μάνος Χατζιδάκις το 1994. Οι δυο τους δεν συνεργάστηκαν επί της ουσίας ποτέ, όμως είχαν μεταξύ τους μια σχέση μεγάλης εκτίμησης. Ο Ρούσσος είχε δηλώσει σε συνέντευξή του πως αν βρισκόταν στην Ελλάδα και όχι στο εξωτερικό, θα ήταν τραγουδιστής του Χατζιδάκι, με τον οποίο στη Γαλλία ανήκαν στην ίδια εταιρεία. Υπάρχει ωστόσο μια καταγραφή-υποψία συνεργασίας τους. Όταν ο Ντέμης Ρούσσος το 1971 διασκευάζει το περίφημο «Αστέρι του Βορρά» των Χατζιδάκι και Γκάτσου και το ερμηνεύει ως «She came up from the North», στο άλμπουμ του «Fire and Ice».
Ιδιαίτερη μνεία στον ένα και μοναδικό Χρήστο Σύρπο, τον «Χρηστάκη» δηλαδή. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1924 αλλά μεγάλωσε στη Δράμα, όπου άσκησε το επάγγελμα του υδραυλικού. Στον χώρο του τραγουδιού μπήκε με την προτροπή και την βοήθεια του ρεμπέτη, Κώστα Καπλάνη. Το διάστημα 1950-1967 τραγουδούσε ως δεύτερη φωνή και έπαιζε κιθάρα και μπαγλαμαδάκι δίπλα σε μεγάλα ονόματα του λαϊκού τραγουδιού (Πόλυ Πάνου, Γιώτα Λύδια κ.ά). Έκανε μεγάλη επιτυχία, μετά τα μέσα της δεκαετίας του '60, με το «Να χαρείς τα μάτια σου καλέ» των Στ. Ζαφειρίου - Π. Γαβαλά. Στη συνέχεια, με τη χαρακτηριστική παράξενη "κοφτή" ερμηνεία του, αναβίωσε το «Έμαθα πως είσαι μάγκας», «Η γάτα» και θα συνεχίσει δυναμικά με το «Πουλί», «Στις ταβέρνες τριγυρνάς» , «H Κικίτσα» [1], «Παίζουν τα μπαγλαμαδάκια» κ.ά. Έκανε πάταγο στα κέντρα και αποκλήθηκε ο «Έλλην Τζόνι Χαλιντέι». Ο πολύς ο λόγος βέβαια για το «Πουλί» ή «Κανάρα», που εκτόξευσε τον Χρηστάκη εκείνα τα χρόνια. Ο κόσμος από τα τραπέζια έκανε πως πετάει, όταν ο Χρηστάκης τραγουδούσε την «Κανάρα». Ο ίδιος ξάπλωνε πάνω στα σπασμένα πιάτα, ένας διασκεδαστής όπως του άρεσε να συστήνεται. Και ένα τραγούδι των Ζακ Ιακωβίδη και Μιχάλη Γαβριηλίδη που γράφτηκε για την αιωνιότητα. Δεν υπάρχει σήμερα γλέντι και κυρίως bachelor party που ο γαμπρός δε θα χορέψει την «Κανάρα»… κι ας ξέρει ότι είναι η τελευταία του φορά!
Ας δούμε και το trivial του Ιουνίου:
| 1-Ιουν | Κατερίνα Γώγου (1940) | Χρήστος Σύρπος (Χρηστάκης) (1981) |
| 2-Ιουν |
|
|
| 3-Ιουν |
|
|
| 4-Ιουν |
| Χρήστος Λεττονός (1994), Ντίνος Ηλιόπουλος (2001) |
| 5-Ιουν | Μιχάλης Ζαμπέτας (1956) |
|
| 6-Ιουν | Κική Δημουλά (1931), Ανδρέας Μικρούτσικος (1952) |
|
| 7-Ιουν |
|
|
| 8-Ιουν | Μάριος Τόκας (1954), Καίτη Γαρμπή (1961) |
|
| 9-Ιουν |
|
|
| 10-Ιουν |
|
|
| 11-Ιουν | Παντελής Θαλασσινός (1958) |
|
| 12-Ιουν |
|
|
| 13-Ιουν | Χρηστος Μενιδιάτης (1974) |
|
| 14-Ιουν |
|
|
| 15-Ιουν | Μιχάλης Γενίτσαρης (1917), Ντέμης Ρούσσος (1946) | Μάνος Χατζιδάκις (1994), Δώρα Σιτζάνη (2007) |
| 16-Ιουν | Θοδωρής Μαραντίνης (Ονιράμα) (1978) |
|
| 17-Ιουν | Χρήστος Τσιαμούλης (1961) | Ρίτα Αμπατζή (1969) |
| 18-Ιουν | Γιώργος Μαρίνος (1939) |
|
| 19-Ιουν | Βασίλης Νικολαϊδης (1954), Αλκίνοος Ιωαννίδης (1969), Αντώνης Ρέμος (1970) |
|
| 20-Ιουν | Νίκος Μακρόπουλος (1965) |
|
| 21-Ιουν | Κώστας Καρράς (1936), Μπέμπα Μπλανς (1944), Βασίλης Παπακωνσταντίνου (1950) |
|
| 22-Ιουν |
| Γιώργος Κατσαρός (ρεμπέτης) (1997) |
| 23-Ιουν | Σπύρος Ζαγοραίος (1928), Γιάννης Μηλιώκας (1950) | Μανόλης Αναγνωστάκης (2005) |
| 24-Ιουν |
|
|
| 25-Ιουν | Πάολα Φωκά (1982) | Ρένα Παγκράτη (1998) |
| 26-Ιουν |
|
|
| 27-Ιουν |
| Βαγγέλης Παπάζογλου (Αγγούρης) (1943) |
| 28-Ιουν | Ελέανα Βραχάλη (1978) |
|
| 29-Ιουν | Μιχάλης Μενιδιάτης (1932), Γιάννης Πουλόπουλος (1941), Βασίλης Τερλέγκας (1961), Νίνο (Ξιπολιτάς) (1981) |
|
| 30-Ιουν | Λίνα Νικολακοπούλου (1957), Νίκος Οικονομόπουλος (1984) |
|
Σχολιάστε