Καλλιόπη Bέττα: «Μόνο αν δούμε την πολιτική και το τραγούδι ως προσφορά, θα φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο»
Γράφει ο Κώστας Προβατάς
Είχα έναν προβληματισμό, καθώς σκεφτόμουν πώς να ξεκινήσω αυτήν τη συνέντευξη με την Καλλιόπη Βέττα. Κατ' αρχάς από πού ν' αρχίσω, αφού απέναντί μου θα είχα μία απόφοιτο Γυμναστικής Ακαδημίας του Πανεπιστημίου της Μόσχας και του Ωδείου Αθηνών, αλλά και εν ενεργεία βουλευτή του Ελληνικού Κοινοβουλίου από το 2019, στο νομό Κοζάνης με τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. Αμέσως γεννήθηκε η απορία, τι από αυτά άραγε να είναι πιο «μπροστά» από τα άλλα, πιο «αγαπητό». Κι έτσι όλα πήραν όλα το δρόμο τους.
Λοιπόν! Απόφοιτος Γυμναστικής Ακαδημίας με ειδίκευση στην προπονητική του βόλεϊμπολ, ερμηνεύτρια με σημαντικό δισκογραφικό στίγμα, πολιτική καριέρα και μάλιστα εκτιμώ εξελισσόμενη. Σε όλο αυτό το φάσμα ενός ανθρώπου, θα μπορούσα να έχω πολλές απορίες, αλλά τις συμπυκνώνω ως εξής: Είναι όλες «μικρές ή μεγάλες» αγάπες, ήταν όλα στόχος ή κάποια έτυχαν; Κι όλα πέτυχαν όσο θα θέλατε;
Κάθε άνθρωπος είναι το άθροισμα των επιλογών, των επιρροών, των στόχων και των κοινωνικών του σχέσεων αλλά, ταυτόχρονα, με την πορεία του δημιουργεί και μια νέα πραγματικότητα που τον καθορίζει και τον περιγράφει.Όλες οι δράσεις και οι αποφάσεις, όλα τα μικρά και μεγάλα ποτάμια που διάβηκα, ήταν αποτέλεσμα μιας βαθειάς και αδήριτης ανάγκης, ενός κοινού συνδετικού νήματος και νοήματος: μια επιθυμία να αποφύγω επιφανειακά βιώματα, να γνωρίσω σπουδαίους ανθρώπους και τα έργα τους, να βοηθήσω και να ανακουφίσω με την παρουσία μου όσες και όσους με περιέβαλαν, είτε είναι μικρά παιδιά, είτε ακροατές και συνακροατές, είτε συμπολίτες, φίλοι και συνοδοιπόροι από την Κοζάνη.
Επομένως, όλες οι επιλογές μου συντείνουν ότι πρόκειται σαφώς για αγάπη, μάλιστα μεγάλη και αδιάκοπη, επικοινωνίας, δημιουργίας και προσφοράς. Όσο για τις επιτυχίες ή τις διαψεύσεις μου, ας μιλήσουν άλλοι. Αυτό που έχει σημασία για 'μένα είναι ότι προσπάθησα και προσπαθώ συνεχώς να ανταποκριθώ με ευσυνειδησία, αφοσίωση, συνέπεια επαγγελματισμό αλλά και συναίσθημα σε καθετί που εντρυφώ.
(Βαλς, άλμπουμ Στη χώρα των ασμάτων-1997, σύνθεση Γιάννης Κ. Ιωάννου)
Από την «Ισμήνη» του Λουδοβίκου των Ανωγείων,
στην «Μαρίνα» του Θεοδωράκη και του Ελύτη. Πρόκειται για δυο ηχογραφήσεις μεταξύ του 1995 και του 2022. Με λίγα λόγια, έτσι σαν πρόκληση για τον εαυτό σας, περιγράψτε αυτά τα 27 χρόνια ερμηνειών και τραγουδιών.
Η δισκογραφική μου πορεία -που ειρήσθω, εν παρόδω, συνεχίζεται ως σήμερα με τελευταίο ακριβό δημιούργημα τo τραγούδι «Εποχή τρικυμίας» που κυκλοφόρησε πρόσφατα σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες, σε στίχους του Αντώνη Μαυρίδη και μουσική/ενορχήστρωση του Γιάννη Κ. Ιωάννου - ήταν μια διαδρομή απαιτήσεων, με πολλές χαρές, επιτεύγματα και σπουδαίες συνεργασίες.
Νιώθω τυχερή που πρόλαβα την εποχή της δισκογραφίας, όπου οι καλλιτέχνες είχαν το χώρο και το χρόνο να ξεδιπλώσουν το όραμά τους, με την στήριξη επιφανών παραγωγών και ακμαίων εταιρειών.
Για παράδειγμα, αισθάνομαι ευγνωμοσύνη που συνεργάστηκα με τον Γιάννη Πετρίδη, διευθυντή της δισκογραφικής εταιρείας μου για πολλά χρόνια, όπως και με τον Κώστα Ζουγρή, παραγωγό και πολυεπίπεδο συνεργάτη.
Εκ των υστέρων, κάνοντας έναν σύντομο απολογισμό, αισθάνομαι ότι δεν πρόδωσα το νεότερο εαυτό μου, παραμένοντας πιστή στο όραμα μιας τέχνης εσωτερικής και ζωογόνας, απαιτητικής και λυτρωτικής συνάμα. Οι επιλογές, αλλά και οι συγκυρίες, στάθηκαν στο πλευρό μου.
Ωστόσο, πρέπει να σας πω ότι η εσώτερη ανάγκη για δημιουργία δεν σταματά ποτέ: παρά τις άλλες προτεραιότητες που έχω το τελευταίο διάστημα, αναζητώ πάντοτε τη συγκίνηση και την έκφραση που δίνει το τραγούδι.
Για παράδειγμα, η επαφή μου με την παράδοση και την ιστορία της περιοχής μού έδωσε πλείστες παραστάσεις από έναν γόνιμο, τοπικό καλλιτεχνικό πλούτο. Να σας πληροφορήσω, λοιπόν, ότι πρόκειται να ηχογραφήσω ένα μικρό κύκλο παραδοσιακών ποντιακών τραγουδιών, που περιγράφουν με συγκλονιστικό τρόπο τα πάθη και τις μνήμες του λαού που βίωσε ανείπωτες τραγωδίες και, ταυτόχρονα, είχε την δύναμη να ορθοποδήσει, να μεγαλουργήσει και να διακριθεί.
(Ισμήνη, άλμπουμ Χαρματούσα-1995, σύνθεση-στίχοι Λουδοβίκος των Ανωγείων)
Φυσικά θα περιμένουμε με μεγάλη αγωνία το άλμπουμ αυτό από την Ελληνίδα Loreena Mckennitt, εσάς δηλαδή! Προσωπικά έχω την άποψη ωστόσο πως η δική σας χροιά, το ταλέντο σας, δεν έχει ανάγκη προσομοίωσης. Βέβαια η διασκευή του “Marrakesh night market” στο άλμπουμ «ΣΤΟ ΦΩΣ» λειτούργησε προς την κατεύθυνση αυτή. Πείτε μου την άποψή σας και γενικά αν αυτό δείχνει και την τάση των ερμηνειών που προτιμάτε. Και ακόμα παραπέρα αν αποτελεί κι ένα είδος πρότυπου για εσάς.
Για 'μένα ήταν, όντως, ένας τίτλος τιμής η απόφαση της Loreena McKennitt, μιας σπουδαίας ερμηνεύτριας, να με επιλέξει, ώστε να τραγουδήσω τη διασκευή του πασίγνωστου της τραγουδιού. Μάλιστα, η χαρά ήταν ακόμη μεγαλύτερη, καθώς η έγκρισή της ήταν ολόθερμη και τάχιστη, γεγονός ουδόλως συνηθισμένο για το χώρο και τη συγκεκριμένη καλλιτέχνιδα, που έχει πολύ υψηλές απαιτήσεις για την εκτέλεση των έργων της.
Ωστόσο,αναφορικά με το δεύτερο ερώτημα, πρέπει να σας πω ότι κανένας καλλιτέχνης, δεν πρέπει να ακολουθεί, να μιμείται ή να προσομοιάζει σε κάποιον άλλο, αν θέλει να αφήσει το δικό του αποτύπωμα στο χώρο. Οφείλει, τουναντίον, να μετασχηματίζει με εκλεκτικό τρόπο, τις καλλιτεχνικές του προσλαμβάνουσες, εμπειρίες, επιλογές και, βέβαια, να καταθέτει τον δικό του χαρακτήρα, την προσωπικότητα και τα βιώματά του.
Επομένως, όσο κι αν είναι τιμητική η σύγκριση, προτιμώ να χαράσσω το δικό μου δρόμο, μια αυτόνομη πορεία, με συνθέσεις και επιλογές που να εκφράζουν το δικό μου συναίσθημα, καταγράφοντας τη δική μου παρακαταθήκη στο χώρο της μουσικής.
(Νυχτερινό παζάρι στο Μαρακές, άλμπουμ Στο Φως-1999, σύνθεση Loreena McKennitt, ελληνικοί στίχοι Ρένια Στιλόγλου, ενορχήστρωση Γιάννης Κ. Ιωάννου)
Μίκης Θεοδωράκης. Μελετώντας κάποια πράγματα για εσάς, αντιλαμβάνομαι πως τον γνωρίσατε στην αρχή της καριέρας σας. Ερμηνεύσατε τραγούδια του το 2015 και μάλιστα τον είχατε χαρακτηρίσει «μουσική ιδιοφυία». Του χαρίσατε μάλιστα κι ένα τραγούδι που γράφτηκε για εκείνον σε αυτό το άλμπουμ, το «Της Ρωμιοσύνης Μελωδέ», σε στίχους του Στάθη Τζωρτζόπουλου και σύνθεση ενορχήστρωση του Γιάννη Κ. Ιωάννου. Πως του φάνηκε αλήθεια, κατ' επέκταση πείτε μας ό, τι βγαίνει από μέσα σας για το κεφάλαιο Μίκης Θεοδωράκης.
Δεν είναι εύκολο για 'μένα -αλλά θεωρώ και για όσους είχαν την ευκαιρία, τη χαρά και την τιμή να συνεργαστούν- να αποτυπώσω σε πλήρες εύρος την προσωπικότητα και τη διαδρομή του Μίκη Θεοδωράκη. Πράγματι, όπως έχω αναφέρει, είναι μια μουσική ιδιοφυϊα, με μεγάλη απήχηση στο διεθνές στερέωμα, τόσο στο μουσικό, όσο και εν γένει στο πεδίο της διανόησης.
Τα δημιουργήματα του είναι διαχρονικά και συνάμα φρέσκα, γεφυρώνουν το αιώνιο με την εποχή του, το εσωστρεφές και το λυρικό με το κινηματικό και το επικό, τον συναισθηματισμό της προσωπικής και συλλογικής συντριβής με την αέναη παραίνεση για εξέγερση και ανατροπή.
Οι συνθέσεις του χρησιμοποιούν στοιχεία της κλασσικής μουσικής, των δημοτικών τραγουδιών, της παράδοσης και ταυτόχρονα, τις υπερβαίνουν, χαρίζοντας μας τα εξαίσια αποτελέσματα που όλοι γνωρίζουν.
Προσωπικά, ο Μίκης ήταν καθοριστικός για 'μένα, καθώς οι μουσικές του ήταν παρούσες στο σπίτι μου από τη μικρή παιδική μου ηλικία, όπου, τόσο η οικογένεια, αλλά ειδικότερα ο αδερφός μου, επίσης μουσικός, Βαγγέλης Βέττας, με έφεραν σε επαφή με τον πλούτο των δημιουργημάτων του.
Συνεργάστηκα με τον Μίκη για μεγάλο διάστημα, καθώς έτυχα της εμπιστοσύνης του για πάρα πολλά χρόνια, τόσο δισκογραφικά όσο και συναυλιακά- με τον ίδιο αλλά και με την ορχήστρα που φέρει το όνομά του- ενώ έχω ερμηνεύσει τα τραγούδια του σε εκατοντάδες προσωπικές συναυλίες μου σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Ο Μίκης είναι διαρκώς παρών: οι συζητήσεις μας για τη μουσική, τον πολιτισμό, την ιστορία και την πολιτική ήταν πάντοτε αποκαλυπτικές, οι διαφορετικές μας οπτικές πάντα γόνιμες και οι συγκλίσεις μας διαφωτιστικές.
(Της Ρωμιοσύνης Μελωδέ, άλμπουμ Η Καλλιόπη Βέττα Ερμηνεύει Μίκη Θεοδωράκη-2015, σύνθεση-ενορχήστρωση Γιάννης Κ. Ιωάννου, στίχοι Στάθης Τζωρτζόπουλος)
Και μιλώντας για Γιάννη Κ. Ιωάννου, είναι ο μόνιμος συνεργάτης σας από την αρχή σχεδόν της καριέρας σας, αν δεν κάνω λάθος. Πείτε μας για τους ανθρώπους που βρίσκονται δίπλα σας στην καριέρα σας, την καλλιτεχνική καριέρα σας.
Πράγματι, ο Γιάννης Κ. Ιωάννου, αν και έχω συνεργαστεί με αρκετούς καλλιτέχνες και μουσικούς, είναι ο βασικός συμπαραστάτης, ο χαρακτηριστικότερος συνοδοιπόρος της διαδρομής μου. Οι μουσικές του γνώσεις, η ευρυμάθεια και οι πολυεπίπεδες καταβολές, η ενορχηστρωτική δεινότητα, η εκτελεστική αρτιότητα και η έμφαση στη λεπτομέρεια, μαζί βέβαια με την βαθειά ευαισθησία και τον ανυποχώρητο ανθρωπισμό, συγκροτούν μια σπάνια περίπτωση, έναν μονάκριβο συνεργάτη και φίλο.
Παράλληλα ήμουν τυχερή, καθώς έχω συνεργαστεί με ανθρώπους και καλλιτέχνες, που δεν μπορώ να απαριθμήσω στο πλαίσιο μιας συνέντευξης και καθόρισαν τη μουσική, αλλά και τη ζωή μου. Ήταν μια παράλληλη διαδικασία: λόγω των επιλογών και των αποφάσεών μου, των συγκατανεύσεων και των αρνήσεων, συνάντησα στο δρόμο μου μουσικούς και καλλιτέχνες υψηλής ποιότητας, με διαφορετικές αφετηρίες, αλλά κοινά γνωρίσματα, γνώσεις, παρακαταθήκες, αυταπάρνηση και δόσιμο.
(Καλλιόπη Βέττα & Μάριος Φραγκούλης – Άγριο Ποτάμι, άλμπουμ Ξαφνική βροχή-2011, σύνθεση- ενορχήστρωση Γιάννης Κ. Ιωάννου, στίχοι Αναστασία Βαφειάδου)
Υπάρχει ένα πολύ αγαπημένο σας τραγούδι; Ποιος ο λόγος που το ξεχωρίζετε; Υπάρχει κάποιο τραγούδι επίσης που θα θέλατε να ερμηνεύσετε, αν δεν το έχετε κάνει ήδη; Δεν το περιορίζω σε ελληνικό ή ξενόγλωσσο.
Κάθε τραγούδι, κάθε επιλογή, κάθε συνεργασία ήταν αποτέλεσμα μιας συγκροτημένης και ενσυνείδητης απόφασης. Οπότε, ακόμα κι αν ανατρέχω συχνότερα σε μερικά τραγούδια έναντι άλλων, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι όλα μου τα τραγούδια είναι εξίσου αγαπημένα, αξεχώριστα και ακριβά.
Αναφορικά με το δεύτερο σκέλος, υπάρχουν δεκάδες τραγούδια που θα ήθελα να ερμηνεύσω, καθώς η ελληνική και διεθνής σκηνή εμπεριέχουν σπουδαία αριστουργήματα, μνημεία δημιουργίας, ενσυναίσθησης, καλλιτεχνικής αρτιότητας και μουσικής πρωτοτυπίας.
Ωστόσο, μπορώ να πω, ελπίζοντας ότι δεν θα ακουστεί υπερφίαλο, πως η «συνάντησή» μου με κορυφαίους ποιητές και σπουδαίους συνθέτες, μου χάρισε αντίστοιχα κορυφαίες στιγμές μέθεξης, πλήρωσης και μαγείας, που με έχουν γεμίσει, καλλιτεχνικά και προσωπικά, ώστε να μην νιώθω κάποιου είδους δυσαναπλήρωτο κενό ή έλλειψη.
(Η ζωή είναι ωραία, άλμπουμ Κονσέρτο για μια φωνή-2000, σύνθεση Nicola Piovanni, ελληνικοί στίχοι Κώστας Φασουλάς)
Έχετε ταξιδέψει αρκετά με την καλλιτεχνική σας ιδιότητα. Θέλετε να θυμηθείτε κάτι από αυτά τα ταξίδια; Ποιος προορισμός σας συγκίνησε περισσότερο, ποια η σχέση σας με την ομογένεια; Εδώ θα σας ρωτήσω με διπλή αναφορά, εννοώντας καλλιτεχνικά και πολιτικά, παράλληλα πόσο το ένα βοηθάει το άλλο, αν συμβαίνει κάτι τέτοιο φυσικά.
Πράγματι, είχα την ευκαιρία, όλα αυτά τα χρόνια να τραγουδήσω σε πάρα πολλές χώρες, σε όλες τις ηπείρους, σε μικρά κοινά αλλά και σε μεγάλα ακροατήρια, από μουσικές σκηνές έως σπουδαίες, περιώνυμες όπερες.
Έχω στην καρδιά και το μυαλό μου σπουδαίες παραστάσεις και θριαμβικές υποδοχές, συγκινητικές συζητήσεις και προσεγγίσεις από την ομογένεια, όπως αναφέρατε, αλλά και από τις περιοδείες μου σε όλον τον κόσμο. Δεν θέλω να ιεραρχήσω κάποια εμπειρία, καθώς δεν μπορείς να βάλεις ζύγι στο συναίσθημα. Το μόνο που μπορώ να πω, είναι ότι αισθάνομαι γεμάτη από τον πλούτο των εμπειριών, των αισθήσεων, των επαφών, αλλά και της αγάπης που εισέπραξα σε όλο τον κόσμο.
Με αυτή την αφορμή θέλω να σημειώσω το εξής: Διαπίστωσα ότι η τέχνη και ειδικότερα η μουσική έχει το προνόμιο, την ευθύνη και την ικανότητα να συνεπαίρνει και να γοητεύει όλους τους ανθρώπους του κόσμου, χωρίς περιορισμούς, γλωσσικούς, εθνικούς, θρησκευτικούς. Είναι μια παγκόσμια γλώσσα συναισθημάτων και βυθομέτρησης του εσωτερικού κόσμου που συνδέει όλους τους ακροατές.
Και για αυτό μεγαλειώδης στην απλότητά της, απλή στη μεγαλοσύνη της.
(Agugai, λαϊκό παραδοσιακό τραγούδι του Καζακστάν, από το αρχείο του Γιάννη Κ. Ιωάννου, ανέκδοτη ηχογράφηση από το στούντιο του με την Καλλιόπη Βέττα)
Πολιτική και τραγούδι βρίσκουν ταύτιση, κοινούς δρόμους ή ορίζοντες; Αν η πολιτική καριέρα σας το απαιτούσε για διάφορους λόγους θα αφήνατε το τραγούδι; Νομίζω ότι θα πω εκ μέρους πολλών την άποψη, πως δεν θα θέλαμε να χάσουμε ποτέ αυτό το συναίσθημα που μας γεμίζει η ερμηνεία σας, όμως η κοινωνική και πολιτική μου πλευρά αναζητά και εκείνον/η τον/την πολιτικό που πονάει τον τόπο, που θα είναι εκεί για την πατρίδα της. Και εν προκειμένω, να μεταφέρει στο εξωτερικό μια πολιτική φρεσκάδα της χώρας, εκτός από τα τραγούδια μας.
Η πολιτική και το τραγούδι έχουν σαφείς διαφορές, ετερόκλιτες απαιτήσεις και άλλους στόχους. Ωστόσο, μπορώ να ανιχνεύσω μια σύνδεση, ειδικά για το απαιτητικό, στοχαστικό τραγούδι και την έντιμη, αδιαμεσολάβητη πολιτική.
Και στους δύο τομείς, έχουμε ένα αποτέλεσμα που διαμορφώνει άμεσα ή έμμεσα την ζωή μας, με υπόγειο ή καταλυτικό τρόπο. Πλάθει συνειδήσεις και οράματα, συνεγείρει και κινητοποιεί. Συναινεί, αλλά και αρνείται. Μόνο αν δούμε την πολιτική – αλλά και το τραγούδι- ως προσφορά, δημιουργία και παρακαταθήκη, φτιάχνουμε την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο.
(Μπορώ, άλμπουμ Ξαφνική βροχή-2011, σύνθεση-ενορχήστρωση Γιάννης Κ. Ιωάννου, στίχοι Μαρίνα Αρμεύτη)
Σε ένα καυτό θέμα που αναδείχθηκε πρόσφατα, ο πολιτισμός και η τέχνη είναι έννοιες που χρειάζονται δίπλωμα; Και αν ναι, το επίπεδό ενός τέτοιου αποδεικτικού δεν υποτιμά, δεν υποβαθμίζει, κατά κάποιο τρόπο, το πραγματικό ταλέντο; Ο Καβάφης π.χ. έλεγε, «η τέχνη είναι λεπτομέρειες». Εδώ, ας πούμε, ποιες είναι οι λεπτομέρειες; Και γενικά αναπτύξτε μας τη θέση σας για το θέμα της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων των καλλιτεχνών.
Θίγετε, με την ερώτησή σας δύο διαφορετικά ζητήματα. Το ένα αφορά στην προσέγγιση στην τέχνη και τον πολιτισμό, την ιερή αυτή συνάντηση του ανθρώπου με το υπερβατικό, το μετασχηματισμό και την ανάταση που ονομάζεται κλίση, ταλέντο, αφοσίωση. Εδώ, δεν είναι αναγκαία τα διπλώματα ή οι εγκύκλιες σπουδές, όσο και αν βέβαια, η εκμάθηση μιας τεχνικής συνηγορεί πάντοτε στο καλλιτεχνικό όραμα.
Ωστόσο, στο δεύτερο ζήτημα που θίγετε, της κατοχύρωσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων, πρέπει να συμφωνήσουμε ότι είναι απολύτως αναγκαίο και εφικτό να πιστοποιηθούν οι σπουδές τους με έναν αντικειμενικό τρόπο, ώστε να υπάρχει ένα δίκαιο και εύλογο αντίκρισμα στην αγορά εργασίας, τις απολαβές και την ανέλιξή τους.
Δυστυχώς, σήμερα βιώνουμε μια διπλή κρίση: αφενός, έχουμε την επίθεση στον πολιτισμό, καθώς, σύμφωνα με τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία και πρακτική, οι Τέχνες δεν βγάζουν οικονομικό κέρδος, άρα είναι περιττές και επιζήμιες. Παράλληλα, σε ένα δεύτερο επίπεδο, ο κόσμος της εργασίας, γενικότερα, υφίσταται επιθέσεις από το κεφάλαιο και την κυβέρνηση.
Οι άνθρωποι του Πολιτισμού,έχοντας και τις δύο ιδιότητες, εργαζόμενοι και κοινωνοί της τέχνης, υφίστανται τις επιθέσεις σε όλα τα πεδία. Και για αυτό, είναι διπλά απαραίτητο να ανατάξουμε τον χώρο, να αποδώσουμε σαφή και περιεγραμμένα επαγγελματικά δικαιώματα τους ανθρώπους του Πολιτισμού που μας προσφέρουν ελπίδα και δύναμη με την παρηγορητική, λυτρωτική και εξυψωτική τους δράση, με τα έργα τους που είναι μέρος της ζωής και της ψυχής μας.
Είναι το ελάχιστο αντίδωρο στην προσφορά τους, αλλά και το ύψιστο καθήκον της Πολιτείας απέναντι στους εργαζόμενους κάθε χώρου.
(Εποχή τρικυμίας, σύνθεση-ενορχήστρωση Γιάννης Κ. Ιωάννου, στίχοι Αντώνης Μαυρίδης)
Και μιλώντας πολιτιστικά, πρόσφατα γίνεται λόγος για το κλείσιμο ιστορικών κινηματογράφων. Ποια είναι η άποψή σας, είναι κάποια θέματα σαν την Ακρόπολη, δηλαδή όσο μπορούμε στη γενιά μας να τα φροντίζουμε να πάνε όσο πιο παρακάτω γίνεται, να τα συντηρήσουμε; Κι αφού το έφερε η κουβέντα, σας αρέσει ο κινηματογράφος, το θέατρο;
Είμαι απολύτως πεπεισμένη ότι η πολιτιστική παρακαταθήκη πρέπει να θωρακίζεται, να στηρίζεται και να επιβιώνει με τη συνδρομή του κράτους. Οι ιστορικοί κινηματογράφοι, τα θέατρα, οι συναυλιακοί χώροι, δεν είναι απλά κτίρια, αναλώσιμα στην πατίνα και τη φθορά του χρόνου. Αποτελούν μνημεία και καταγραφές πολιτισμού και πρέπει να αντιμετωπίζονται αντιστοίχως.
Υπάρχουν, εξάλλου, πολλές λύσεις, με το μετασχηματισμό και την αξιοποίησή τους προς όφελος των νέων, των καλλιτεχνών, των ανήσυχων πνευμάτων, της αυτοδιοίκησης, των συνεργατικών σχημάτων κ.ά. Αρκεί να υπάρχει βούληση και σχέδιο, τα οποία τώρα δυστυχώς εκλείπουν, γιατί επικρατεί η βολική και ανέξοδη λύση της απαξίωσης, της αδιαφορίας, της επικράτησης του ρηχού, της ευνοιοκρατίας και της ιδιοτέλειας. Είμαι αισιόδοξη όμως ότι σύντομα, με τις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις η κατάσταση θα αλλάξει.
Αναφορικά με το θέμα των επιλογών και των αισθητικών μου αναγκών, που θέσατε, σας αναφέρω ότι όλες οι μορφές τέχνης, καλαισθησίας και ψυχαγωγίας μου είναι, σε διαφορετικό βαθμό, απαραίτητες και ζωογόνες. Εξάλλου, η ανάγνωση ενός βιβλίου, η παρακολούθηση μιας ταινίας ή μιας παράστασης, η επίσκεψη σε ένα μουσείο ή σε ένα μνημείο μάς χαρίζει το σπουδαίο δώρο της αυτογνωσίας, την εγγραφή σε μια συνέχεια, τη σύνδεση με άλλους ανθρώπους και εμπειρίες, την αναζήτηση της ομόνοιας και την εύρεση της κοινότητας, συνθήκες που μας χαρακτηρίζουν και μας εξυψώνουν. Θα συμφωνείτε και εσείς, ότι ένα μεγάλο έργο τέχνης, όποια μορφή κι αν έχει, συνεγείρει, προκαλεί έντονα συναισθήματα και ανάλογες σκέψεις.
Και για αυτό, άλλωστε, η τέχνη δεν πρέπει και δεν μπορεί να λείψει ποτέ από την ζωή μας. Της δίνει νόημα, σκοπό και πληρότητα.
(Αγάπη μου, σύνθεση Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι Γιάννης Θεοδωράκης, ενορχήστρωση-πιάνο: Γιάννης Κ. Ιωάννου)
Το 2014 Περιφερειακή Σύμβουλος στην Περιφέρεια Αττικής με την παράταξη «Δύναμη Ζωής», μέλος της Γ.Σ. της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας και της Επιτροπής Πολιτισμού και Αθλητισμού της Περιφέρειας Αττικής έως το 2019.
Στις τελευταίες εκλογές (Ιούλιος 2019) Βουλευτής της Π.Ε. Κοζάνης με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Μέλος της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, καθώς και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος.
Αντιπρόεδρος στην κοινοβουλευτική ομάδα φιλίας Ελλάδας–Εσθονίας και συμμετοχή στις κοινοβουλευτικές ομάδες φιλίας Ελλάδας-Ρωσίας, Η.Π.Α., Κίνας.
Πρέσβειρα (3 χρονιές) του #Be Active (Πανευρωπαϊκό Πρόγραμμα για τον Μαζικό Αθλητισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Παραολυμπιακής Ελληνικής Επιτροπής - υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων.
Αν το φέρουν οι συνθήκες και μπορούσατε να διαλέξετε, θα θέλατε (και εξελικτικά σαν πολιτική καριέρα) να έχετε την ευθύνη ενός Υπουργείου; Προς ποια κατεύθυνση εκτιμάτε, αν και ο Πολιτισμός και ο Αθλητισμός δείχνουν μια σοβαρή κατεύθυνση ούτως ή άλλως. Και ακόμα, υπάρχουν πράγματα που –χωρίς να τα αναφέρουμε, αν δεν θέλετε- θα μπορούσατε να κάνετε βελτιώσεις, σκεπτόμενη την υφιστάμενη κατάσταση.
Η ενασχόληση με την πολιτική, σε κάθε βαθμίδα της, δεν είναι μια προαποφασισμένη καριέρα, ούτε ένας επαγγελματικός στίβος. Δεν είναι μια ευκαιριακή σκάλα για κοινωνική ανέλιξη και κέρδος. Αποτελεί, αντιθέτως, μια επιλογή ζωής, συμμετοχής, διάδρασης και αλληλεγγύης.
Οπότε, δεν έχω στο μυαλό μου μια «καριέρα», παρά τις επιμέρους κλίσεις που ορθά αναφέρατε. Ξέρετε, επίσης, ότι στην Αριστερά, εκλείπουν ή περιορίζονται οι προσωπικές φιλοδοξίες, χάριν του αναγκαίου οράματος της συλλογικής δράσης και ευημερίας.
Σχετικά με το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, σχετικά με τις αναγκαίες αλλαγές και βελτιώσεις, δεν μπορώ να απαντήσω περιφραστικά στο πλαίσιο μιας συνέντευξης. Ωστόσο, εντελώς συνοπτικά, μπορώ να πω ότι η εδραίωση, θωράκιση και διεύρυνση των κοινωνικών, πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων, η μείωση των ανισοτήτων, ο πολλαπλασιασμός των ευκαιριών, η στήριξη των αδυνάμων, των ανέργων, των νέων, των ευάλωτων και των χαμηλοσυνταξιούχων, η στήριξη της Παιδείας και της Υγείας, η θωράκιση και η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης αποτελούν πυλώνες που πρέπει να βελτιωθούν άμεσα και δραστικά.
(Κάποτε θα 'ρθουν να σου πουν, σύνθεση Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι Λευτέρης Παπαδόπουλος, ενορχήστρωση Γιάννης Κ. Ιωάννου)
«Μια αλλαγή αφήνει την πόρτα ανοιχτή για να μπουν και άλλες» έλεγε ο Μακιαβέλι. Στα χρόνια που ζούμε, ο κόσμος πέρασε μια πολύχρονη πανδημία με πολλές αλλαγές στις καθημερινές συνήθειές μας, βιώνει την ακρίβεια των βασικών αγαθών, όπως το ρεύμα, η θέρμανση, το σούπερ μάρκετ, φοβάται το μέλλον περισσότερο από τις γενιές του μεταπολέμου και της μεταπολίτευσης, αλλάζει συνήθειες, λόγω τεχνολογίας και της περίφημης τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, μπορεί να χάσει το σπίτι που δανείστηκε, για να το αγοράσει, θα πρέπει να εργάζεται αρκετά, για να πάρει κάποια σύνταξη. Φαίνεται ότι τα περισσότερα δεν είναι ελληνικά προβλήματα αλλά ευρωπαϊκά ή και παγκόσμια. Παράλληλα πληθαίνουν οι κυβερνήσεις και οι δυναμικές ακραίων κομμάτων, επομένως και πολιτικών δεδομένων και ισορροπιών. Από τι κινδυνεύουμε περισσότερο;
Οι πολλαπλές κρίσεις που παραθέσατε αποτελούν σύμπτωμα μιας πολυεπίπεδης, γενικότερης κρίσης που συμβαίνει παγκοσμίως, αλλά όπως διαπιστώνουμε καθημερινά, εξελίσσεται με ιδιαίτερα οξυμένο τρόπο στην χώρα μας με τους συμπολίτες μας να υφίστανται -χωρίς κανένα ουσιαστικό δίχτυ προστασίας- την επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα, την καταναλωτική τους δύναμη, την κατοικία, στο νερό και σε μια σειρά άλλων βασικών αναγκών.
Θεωρώ ότι βασική συνιστώσα της περιβαλλοντικής, οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης είναι η ευρέως διαδεδομένη θέση ότι ο άνθρωπος και το οικοσύστημα δεν αποτελούν αυταξίες, αλλά εμπορεύσιμα, ανταλλακτικά προϊόντα, που υπόκεινται σε χρήση και εκμετάλλευση.
Ο βασικός κίνδυνος, επομένως, που εμπερικλείει όλους τους παραπάνω, είναι η περαιτέρω επέκταση αυτής της πρακτικής που θα οδηγήσει σε αποψιλώσεις, αποδομήσεις και διεύρυνση των ανισοτήτων.
Βλέπουμε, ευτυχώς, διεθνώς να αναφύονται κινήματα, πολιτικές δράσεις και κυβερνήσεις που αμφισβητούν έμπρακτα αυτή την συνθήκη, να υπερασπίζονται το παρόν και το μέλλον του ανθρώπου, ενάντια στον υπερπλουτισμό και την εξάντληση της φύσης και του περιβάλλοντος.
Το πεδίο είναι ανοικτό, η μάχη σε εξέλιξη, τα ενδεχόμενα πλείστα. Η συμμετοχή των ανθρώπων είναι αυτή που θα κρίνει το αποτέλεσμα.
(Στο τέλος νικάμε, Καλλιόπη Βέττα & Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, σύνθεση-ενορχήστρωση Γιάννης Κ. Ιωάννου, στίχοι Πάνος Σταθόγιαννης)
Μουσικά, όσο και πολιτιστικά, οδεύουμε Κα Βέττα να κλείσουμε το διάλογό μας… κατ' αντιστοιχία με τα προηγούμενα που είπαμε, αναρωτιέμαι αντίστοιχα τι θα λέγατε για την τραπ μουσική που κατακλύζει τους νέους, ίσως και με διαμόρφωση άλλων ηθών. Ο Μίκης Θεοδωράκης έλεγε,
«Αν δεν είχα βιώσει αυτά που βίωσα, δεν θα είχα γράψει αυτήν την μουσική. Η μουσική για εμένα ποτέ δεν υπήρξε αυτοσκοπός, είναι κάτι το βιωματικό».
Τι χάνεται αλήθεια από τη μουσική μας, αν κάτι χάνεται κατά την άποψή σας; Μήπως κάτι από τη φιλοσοφία και την ιστορία της; Όσο φυσικά οι νέοι «προσχωρούν» σε άλλες εναλλακτικές, μοντέρνες, της εποχής μουσικές απόψεις. Και τι φταίει άραγε;
Συμμερίζομαι σε έναν βαθμό τις ανησυχίες και τις διαπιστώσεις σας για ένα τμήμα της σύγχρονης μουσικής σκηνής. Ωστόσο, επ΄ ουδενί δεν θέλω να απαξιώσω ή να επικρίνω συλλήβδην τους σύγχρονους δημιουργούς, ακόμα και όσους επιδίδονται σε αυτό το είδος που αναφέρατε.
Κάθε γενίκευση συνιστά μια απλούστευση και, άρα, μια αδικία. Κάθε νέα γενιά, βιώνοντας τα αδιέξοδα αλλά και τις ελπίδες, τις αδικίες όπως και τα οράματα, βρίσκει τις διόδους, για να εκφράσει με το πλέον τελέσφορο τρόπο τις ανάγκες της.
Η σημερινή θα τα καταφέρει και αυτή: θα μετασχηματίσει το βίωμά της, τόσο με τη μουσική, αλλά και ευρύτερα, στην πολιτική, τον επαγγελματικό βίο και τον κοινωνικό στίβο. Το στάδιο της αποδοκιμασίας και της οργής, αναγκαίο για την διαμόρφωση της ταυτότητας, θα δώσει την θέση του στο στάδιο της σύνθεσης, ανατροπής και δημιουργίας.
Για να παραφράσω τη ρήση, είμαι αισιόδοξη, τόσο λόγω γνώσης, όσο και λόγω βούλησης!
(Έλα χτυπώντας δυο φτερά, τα χέρια, άλμπουμ Στο παλιό πάρκο-2022, σύνθεση-ενορχήστρωση Γιάννης Κ. Ιωάννου, στίχοι Άκος Δασκαλόπουλος)
Ο Νίκος Γκάτσος έγραψε στον περίφημο «Κεμάλ» τον στίχο:
«Καληνύχτα Κεμάλ. Αυτός ο κόσμος δεν θ αλλάξει ποτέ».
Ο Ρασούλης λίγα χρόνια μετά απεφάνθη, με στίχους και πάλι:
«Αυτός ο κόσμος μπορεί ν' αλλάξει Κεμάλ»…
Αν διαλέγατε κατεύθυνση, ποια θα ήταν;
Όσο κι αν με συγκινεί ο αγώνας, η ευαισθησία και η συντριβή που με θαυμαστή δεξιοτεχνία και απαράμιλλο τρόπο σκιαγράφησαν ο Γκάτσος με τον Χατζιδάκι, τοποθετούμαι αξιακά, ιδεολογικά και συμπεριφορικά με τη δεύτερη επιλογή.
Ο κόσμος, μπορεί, πρέπει και θα αλλάξει. Θα γίνει δικαιότερος, ισότιμος και ισόνομος, αλληλέγγυος και αναδιανεμητικός, με σεβασμό στο περιβάλλον, τη χλωρίδα και την πανίδα, τις νεότερες και τις παλαιότερες γενιές. Το οφείλουμε στους εαυτούς μας, στα παιδιά μας, αν μη τι άλλο και στους Κεμάλ αυτού του κόσμου...
(Άυλα μάτια, άλμπουμ Αργά που φεύγει ο καιρός, όταν περνάει με λύπες-2001, σύνθεση Βαγγέλης Βέττας, στίχοι Τάκης Γκοσιόπουλος)
Να σας ευχηθώ καλή επιτυχία στις επερχόμενες εκλογές που είστε ξανά υποψήφια βουλευτής στο Νομό Κοζάνης με τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, μάλιστα με την νέα κατανομή εδρών, λόγω απογραφής, να στερεί μια έδρα από τον νομό και να κάνει ίσως πιο δύσκολη την κατάσταση.
Ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη και τις ευχές σας, ελπίζω ότι τίμησα την εμπιστοσύνη των συμπολιτών μου, υπερασπιζόμενη τα δίκαια αιτήματά τους σε μια δύσκολη συγκυρία για την περιοχή και για αυτό ζητώ να προχωρήσουμε μαζί την επόμενη ημέρα για ένα καλύτερο, δικαιότερο και συμπεριληπτικό μέλλον.
(Κοζάνη, άλμπουμ Στη χώρα των ασμάτων, συνθέτης Τάσος Γκρους, στίχοι Ηλίας Κατσούλης)
-----------------------------------------------------------------------------------------------
Υ.Γ. Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξη αυτή με την Κα Καλλιόπη Βέττα, αντιλήφθηκα πως είχα απέναντί μου έναν συνομιλητή με άριστη χρήση και διαχείριση της ελληνικής γλώσσας και αυτό δεν είναι πάντα τόσο απλό, ακόμα και όταν πρόκειται για τη μητρική μας, όπως τη χαρακτηρίζουμε. Πόσο μάλλον σε μια συνέντευξη που αρκετοί θα πουν «έλα μωρέ, δεν πειράζει»…
Κα Βέττα, σας ευχαριστώ πολύ και εκτός συνέντευξης και για το παραπάνω…
Σχολιάστε