Συνεντεύξεις

Ρωτάμε, απαντάνε!

Κουσκουμβεκάκης: «Όταν η κοινωνία αποκτήσει καλύτερη παιδεία, θα γίνουν πιο όμορφοι και οι ήρωές της»

Γράφει η Ιλένια Χρίστου

Στο μουσικό κόσμο του Απόλλωνα Κουσκουμβεκάκη δεν υπάρχουν ετικέτες, όλα τα ενώνει η μελωδική και αρμονική ματιά του.Κι αυτό είναι κάτι που αποδεικνύεται με τον καλύτερο τρόπο στην καινούργια δισκογραφική του δουλειά, «Μ' ένα νεύμα του φιλιού», που υπήρξε η αφορμή για αυτή τη συνέντευξη.

Ο Απόλλων Κουσκουμβεκάκης, ο οποίος έχει να επιδείξει μια πολύχρονη και σημαντική παρουσία στην ελληνική μουσική και δισκογραφία ως σολίστ κιθάρας, μαέστρος και ενορχηστρωτής, αλλά και ένα πλούσιο διδακτικό έργο, κατάφερε με μοναδική «μαεστρία» να συμπεριλάβει σε ένα cd και να ταιριάξει εντελώς διαφορετικά μουσικά είδη, διατηρώντας μια ενιαία ταυτότητα.

Αυτό όμως για τον Απόλλωνα δεν αποτελεί έκπληξη ... Όταν υπάρχει μια βαθιά μουσική παιδεία, μαζί με πειθαρχία και σκληρή δουλειά, όπως συμβαίνει στην περίπτωσή του, σε συνδυασμό με το ήθος, την ευγένεια, την ευαισθησία και το πάθος που τον διακρίνουν, τα «σύνορα» στη μουσική καταργούνται αυτόματα... Και παραμένει μόνο η «καλή μουσική»!

Για πολλά χρόνια ασχολιόσουν με όλες τις πλευρές της μουσικής έκφρασης όχι όμως με τη σύνθεση. Και ξαφνικά μέσα σε 1,5 χρόνο κυκλοφορείς δύο δισκογραφικές δουλειές. Σαν να έχει γίνει μια έκρηξη πρωτογενούς δημιουργίας μέσα σου ... Ισχύει κάτι τέτοιο;

Με όποια πλευρά της μουσικής έκφρασης ασχολήθηκα (ερμηνεία, ενορχήστρωση, διεύθυνση συνόλων, σύνθεση) το έκανα με πάθος, υπακούοντας στην εσωτερική μου ανάγκη για συναισθηματική έκφραση και λύτρωση. Δουλεύοντας με το ελληνικό τραγούδι σαν μαέστρος και ενορχηστρωτής, κυρίως με την Δημοτική Αθηναϊκή Μαντολινάτα και την Ορχήστρα Δωματίου Αθηνών, πιστεύω ότι δημιούργησα έναν προσωπικό ήχο. Ξέρεις, τα σύνορα της δημιουργικής ενορχήστρωσης και της σύνθεσης είναι ασαφή.

Κάποια στιγμή λοιπόν σκέφτηκα ότι θα έπρεπε αυτός ο προσωπικός ήχος να υπηρετήσει τις δικές μου μουσικές ιδέες! Κάπως έτσι δημιουργήθηκε «Ο Νοέμβρης των ματιών της», ο πρώτος μου δίσκος σαν

πρωτογενής δημιουργός. Το γεγονός ότι πήρε εξαιρετικές κριτικές και θεωρήθηκε ένας από τους καλύτερους ελληνικούς δίσκους του 2014 με ενθάρρυνε να συνεχίσω και φυσιολογικά προέκυψε φέτος το «Μ'ένα νεύμα του φιλιού».

Ενώ εκ πρώτης όψεως το υλικό του cd φαίνεται ανομοιογενές, εν τούτοις κάτι τέτοιο δεν ισχύει, καθώς η εναλλαγή των μουσικών ειδών όχι μόνο δεν ξενίζει, αλλά το κάνει ακόμα πιο ενδιαφέρον. Ποιος είναι ο κοινός δρόμος που δημιουργεί αυτή την ενιαία εικόνα στα κομμάτια σου; Η μελωδικότητα, η ενορχήστρωση, ο στίχος;

Σε αντίθεση με τον προηγούμενο δίσκο, όπου υπήρχε μια σαφής ενότητα ύφους, στο «Μ' ένα νεύμα του φιλιού» συνυπάρχουν ροκ μπαλάντες, λαϊκά τραγούδια σε ζεϊμπέκικο και χασάπικο ρυθμό, μεσογειακά μάμπο, μουσικά παραμύθια αναγεννησιακής ιδιοσυγκρασίας, αλλά και ορχηστρικά θέματα. Η αίσθηση της ενιαίας εικόνας που ανέφερες δημιουργείται από την αγάπη μου για όλα αυτά τα είδη μουσικής, όλα όσα πολύ αγάπησα είναι εδώ, από την προσωπική μου μελωδική, αρμονική και ενορχηστρωτική ματιά, αλλά και από τη συνέπεια που έχει, τόσο ο γήινα ερωτικός στίχος της Μαρίας Σπυράτου, όσο και ο ποιητικός, «παραμυθένιος» στίχος της Αναστασίας Μητσοπούλου.

Ξεκινώντας τη δουλειά αυτή πάτησες πάνω στους στίχους της Μαρίας Σπυράτου ή οι μελωδίες σου προϋπήρχαν;

Σχεδόν πάντα γράφω πρώτα τη μουσική και μετά μπαίνουν τα λόγια. Το ίδιο έγινε και σ' αυτή τη δουλειά. Η Μαρία «έντυσε» με λόγια τα μουσικά θέματα. Το ίδιο έκανε και η Αναστασία στη «Μαριονέτα». Μοναδική εξαίρεση το «Ο Αύγουστος συννέφιασε», το τραγούδι που ερμηνεύει ο Μπάμπης Τσέρτος, στο οποίο μελοποίησα τους στίχους της Μαρίας.

Έχεις πει στο παρελθόν ότι «ο στίχος, για να έχει λόγο ύπαρξης, πρέπει να πετυχαίνει την ισορροπία του τρόμου». Τι εννοείς μ' αυτό;

Ναι, το έχω πει και για το στίχο και για τη μουσική. Αλλά να σου απαντήσω για το στίχο. Ο στίχος των τραγουδιών μου δεν θέλω να είναι ούτε «φτηνός» ούτε ελιτίστικος. Να μην αναπαράγει τα στερεότυπα της καψούρας, ούτε όμως και τη μονοδιάστατη κατάθλιψη πολλών «έντεχνων» τραγουδιών. Δεν θέλω όμως και τη μεγάλη ποίηση που απαιτεί πολλαπλές αναγνώσεις και αναλύσεις.

Η Μαρία Σπυράτου πέτυχε, κατά τη γνώμη μου, ο στίχος της να είναι γήινος, ερωτικός, λιτός και αληθινός, χωρίς «δηθενιές» και με την ικανότητα της άμεσης συγκίνησης. Ο ερωτισμός της δεν είναι ασπρόμαυρος, αλλά έχει μια υπέροχη παλέτα «παλ» αποχρώσεων. Όπως: «...στην παγωμένη μου ματιά, η απουσία σου φωτιά, δεν θα σε δω ξανά...» και «...κλείνω τα μάτια για να σε δω, όρκοι κομμάτια σχηματίζουν τη μορφή σου, όλες οι λέξεις κρύβουν τώρα στη φωνή σου τη σιωπή σου...».

Έχεις επιλέξει για την ερμηνεία των τραγουδιών σου δύο εξαιρετικούς λαϊκούς ερμηνευτές, τον Μπάμπη Τσέρτο και τη Νάντια Καραγιάννη, αλλά και μια νέα παρουσία, την ταλαντούχα υψίφωνο, Κατερίνα Τσαντήλα, που σίγουρα θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα στο μέλλον. Νιώθω ότι το στοίχημε πέτυχε και με τους τρεις ... Μίλησέ μας για αυτές τις επιλογές σου....

Ας μιλήσουμε λοιπόν για τους υπέροχους ερμηνευτές των τραγουδιών μου. Ο Μπάμπης Τσέρτος δεν αποτέλεσε στοίχημα. Είναι φίλος και συνεργάτης χρόνων, έχουμε κάνει πολλές συναυλίες-αφιερώματα μαζί και στο λαϊκό και στο ελαφρύ τραγούδι. Συμμετείχε με τέσσερα τραγούδια και στο διπλό CD με κομμάτια του Σουγιούλ που έκανα με τη Γλυκερία και την Athens Chamber Orchestra.Ερμήνευσε υπέροχα το «Ο Αύγουστος συννέφιασε», ένα τραγούδι διαφορετικό, νομίζω, από αυτά που έχει πει.

Η Νάντια Καραγιάννη, μια μεγάλη λαϊκή φωνή, αποτέλεσε ένα στοίχημα που νιώθω ότι πέτυχε απόλυτα. Η Νάντια είναι μια αυθεντική, βαριά, στιβαρή λαϊκή φωνή και παρόλο που τα τραγούδια μου είναι διαφορετικής ιδιοσυγκρασίας από αυτά που συνήθως τραγουδάει, τα αγάπησε, τα έκανε δικά της και τα είπε με συναισθηματική δύναμη, πηγαίνοντάς τα γοητευτικά αλλού από αυτό που είχα φανταστεί, όταν τα έγραφα.

Και τέλος η Κατερίνα Τσαντήλα που αποτελεί τη μεγάλη έκπληξη, σύμφωνα με όλες τις κριτικές, αυτού του δίσκου. Η Κατερίνα έχει μια γλυκειά, παραμυθένια φωνή και μια στέρεα κλασσική μουσική παιδεία. Είναι λυρική υψίφωνος, αλλά ακόμα και στις ψηλές περιοχές η φωνή της δεν έχει τον ανεπιθύμητο, στα δικά μου τραγούδια, «στόμφο» της κλασικής τεχνικής, σε βάζει μέσα στο τραγούδι, σε ταξιδεύει. Είμαι και εγώ σίγουρος ότι, αν βέβαια το επιτρέψουν οι εποχές και βοηθήσουν οι συνθήκες, θα κάνει σημαντικά πράγματα.

Σαν φυσική συνέχεια της προηγούμενης δισκογραφικής σου δουλειάς, «Ο Νοέμβρης των ματιών της», είναι τα 3 ορχηστρικά που υπάρχουν στο «Μ΄ένα νεύμα του φιλιού» με την Ορχήστρα Δωματίου Αθηνών (Athens Chamber Orchestra), της οποίας είσαι ο μαέστρος και ο καλλιτεχνικός διευθυντής. Πότε συστάθηκε και ποια είναι η πορεία της;

Η Ορχήστρα Δωματίου Αθηνών (Athens Chamber Orchestra) είναι μια κλασική ορχήστρα δωματίου που δημιούργησα για τις ανάγκες των προγραμμάτων που επιμελούμαι, πάντα με θέματα από το ελληνικό τραγούδι. Αποτελείται από εξαιρετικούς σολίστ, φίλους και συνεργάτες χρόνων. Δουλεύουμε περίπου 6 χρόνια μαζί, έχουμε πολλές μεγάλες συναυλίες και 3 δίσκους στο ενεργητικό μας.

Το ταξίδι σου στο μαγικό χώρο της μουσικής έχει να επιδείξει πολλούς και σημαντικούς σταθμούς ... Ποιους ξεχωρίζεις;

Πρώτος σημαντικός σταθμός ήταν το ροκ της εφηβείας μου! Μετά η κλασική κιθάρα, η μουσική δωματίου, η αρχαία ελληνική μουσική, η ενορχήστρωση, η διεύθυνση μουσικών συνόλων, η σύνθεση. Θέλω να πιστεύω ότι είμαι ένας άνθρωπος που συνέχεια μαθαίνει, εξελίσεται, μελετάει. Και δεν είμαι ένας γραφιάς, αλλά ένας άνθρωπος της μουσικής δράσης. Και πάντα θα αναζητώ τη μεγάλη αλήθεια της μουσικής, ελπίζοντας ποτέ να μην τη βρω. Φοβάμαι τους ανθρώπους που βρήκαν την αλήθεια.

Τα τελευταία χρόνια, με τη μεγάλη κρίση των δισκογραφικών εταιρειών βλέπουμε ότι όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες επιλέγουν την οδό της «διαδικτυακής» κυκλοφορίας ενός single. Ακόμα και στην περίπτωση όμως μιας ολοκληρωμένης δουλειάς, η ηχογράφηση γίνεται με 3 – 4 μουσικούς. Εσύ αντίθετα, για άλλη μια φορά μας παρουσιάζεις μία δουλειά με εικοσιπενταμελή ορχήστρα και πλούσιες ενορχηστρώσεις. Πόσο δύσκολο είναι να πηγαίνεις εντελώς κόντρα στο ρεύμα; Αυτό πιστεύεις ότι το εκτιμάει το κοινό, που βομβαρδίζεται καθημερινά από τραγούδια «φασόν»;

Είμαι ένας μουσικός δυτικής παιδείας και ιδιοσυγκρασίας. Λένε ότι η ελληνική μουσική πατάει με το ένα πόδι στην Ανατολή και με το άλλο στη Δύση, εμένα πατάνε και τα δυο στη Δύση! Δεν με συγκινεί ο αυτοσχεδιασμός, θέλω η μουσική να έχει αρχιτεκτονική, προσεγμένες ενορχηστρώσεις, ενδιαφέρουσες αρμονίες, αντιστικτικούς διαλόγους των οργάνων. Λατρεύω τα ηχοχρώματα της κλασικής ορχήστρας και σε αυτόν το δίσκο τα συνδυάζω με ηλεκτρικά και λαϊκά όργανα.Πως θα μπορούσα να τα κάνω αυτά με 3-4 μουσικούς;

Επίσης είμαι παλαιομοδίτης και μου αρέσει ο δίσκος με την υλική του υπόσταση, να τον κρατώ, να βλέπω το εξώφυλλο, να ανοίγω το ένθετο και να βλέπω κείμενα, φωτογραφίες, να διαβάζω τους στίχους. Τώρα, αν όλα αυτά τα εκτιμάει το κοινό...

Είμαι σίγουρος ότι, αν βρεθεί ο τρόπος αυτή η μουσική να ακουστεί, θα βρει το κοινό της. Αυτό είναι το μεγάλο μου στοίχημα! Πιστεύω ότι πολλοί μπορούν να βρουν σε αυτές τις μουσικές και αυτά τα τραγούδια κομμάτια του εαυτού τους, να τις κάνουν soundtrack των ονείρων, των ερώτων, των αναμνήσεων, των νικών και των πληγών τους. Αυτό το κοινό με ενδιαφέρει και αναζητώ!

Πώς βλέπεις το μέλλον; Πιστεύεις ότι στη νέα γενιά υπάρχουν τα ταλέντα εκείνα (μουσικοί, στιχουργοί, ερμηνευτές) που θα μπορούσαν να οδηγήσουν την ελληνική μουσική μακριά από τη βιομηχανία των «κατασκευασμένων επιτυχιών»;

Φυσικά, σε κάθε γενιά υπάρχουν αυτοί που έχουν το ταλέντο και την ικανότητα να πάνε τα πράγματα μπροστά. Πολύ δύσκολα όμως, στη σημερινή θλιβερή νεοελληνική πραγματικότητα, αυτοί οι άνθρωποι θα βρουν το χώρο να αναπνεύσουν και να δημιουργήσουν. Όταν αυτή η κοινωνία αποκτήσει καλύτερη παιδεία, θα γίνουν πιο όμορφοι και οι ήρωές της.

Τελικά τι υπάρχει στο «μουσικό σύμπαν» του Απόλλωνα Κουσκουμβεκάκη;

Στο «μουσικό σύμπαν» του Απόλλωνα υπάρχει η γλυκειά μελαγχολία των ανθρώπων που πάντα θα ψάχνουν την αλήθεια, μα δεν θα καταδεχθούν ποτέ να τη βρουν...

    ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

    Κουσκουμβεκάκης: «Όταν η κοινωνία αποκτήσει καλύτερη παιδεία, θα γίνουν πιο όμορφοι και οι ήρωές της»
    Κουσκουμβεκάκης: «Όταν η κοινωνία αποκτήσει καλύτερη παιδεία, θα γίνουν πιο όμορφοι και οι ήρωές της»
    Κουσκουμβεκάκης: «Όταν η κοινωνία αποκτήσει καλύτερη παιδεία, θα γίνουν πιο όμορφοι και οι ήρωές της»
    Κουσκουμβεκάκης: «Όταν η κοινωνία αποκτήσει καλύτερη παιδεία, θα γίνουν πιο όμορφοι και οι ήρωές της»
    Κουσκουμβεκάκης: «Όταν η κοινωνία αποκτήσει καλύτερη παιδεία, θα γίνουν πιο όμορφοι και οι ήρωές της»
    Κουσκουμβεκάκης: «Όταν η κοινωνία αποκτήσει καλύτερη παιδεία, θα γίνουν πιο όμορφοι και οι ήρωές της»
    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Κορκολής: «Η μουσική είναι μία και δεν έχει ταμπέλες»

    Γράφει η Μίνα Μαύρου « Ο σκοπός αυτής της συναυλίας...

    Συνέχεια

    Άννινος: «Πάντα θα υπάρχει χώρος,για να γραφτούν όμορφες μουσικές»

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Ο Στάθης Άννινος είναι από τους νέους ταλαντούχους μουσικούς...

    Συνέχεια

    Λούλατζης: «Το καλό τραγούδι μιλάει στις ψυχές των ανθρώπων».

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Νέος...

    Συνέχεια

    Μακεδόνας: Χρέος μας είναι να μεταφέρουμε την αλήθεια των ποιητών

    Γράφει η Μίνα Μαύρου «Θέλησα να πραγματοποιήσω αυτό το αφιέρωμα, ελπίζοντας πως, μέσα από την ποίησή μας,...

    Συνέχεια

    Τερζάκης: Το τίμημα της επιλεκτικότητας είναι τελικά θετικό

    Γράφει η Μίνα Μαύρου Όταν ένας καλλιτέχνης δοκιμάζεται σε βυζαντινούς...

    Συνέχεια

    Πλέσσας: «Αν χαθεί ο σεβασμός, τίποτα δεν αξίζει τον κόπο»

    Γράφει η Μίνα Μαύρου «Οταν ήμασταν παιδία, ο Μίμης μας ταξίδευε με το πιάνο του....

    Συνέχεια

    Νένα Βενετσάνου- Νότης Μαυρουδής: “Κάθε μια νύχτα είναι μόνο μια σελίδα”

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου

    Με αφορμή την ιδιαίτερα επιτυχημένη σειρά παραστάσεών τους, σε συνεργασία με τον σημαντικό κιθαριστή της νέας γενιάς, Γιώργο Τοσικιάν, ο...

    Συνέχεια