Πάνος Μπλέτζας: «Όλα γίνονται, αν τα αντιμετωπίζεις με αλήθεια»
Γεια σου, φίλε Πάνο Μπλέτζα...
Γεια σου, Κώστα μου. Σε ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση.
Λοιπόν, ξέρεις ότι είμαι από τους ανθρώπους που έχουν παρακολουθήσει αρκετά την πορεία σου. Και μου αρέσει να το λέω αυτό, γιατί είναι πολύ σημαντικό να σε ξέρω από αρκετά νέο και να βλέπω όλη αυτή τη διαδρομή, συνεπώς σε ρωτάω ευθέως και…«άναρχα».
Σ' ευχαριστώ πολύ, είμαι όλος αυτιά!
Δε θα σε ρωτήσω ακόμα για το νέο σου τραγούδι «Έρωτας Αναρχικός», για το οποίο θα πούμε πολλά έτσι κι αλλιώς, αλλά θέλω να ξεκινήσω με μια άναρχη ερώτηση. Λοιπόν, η πρώτη μεγάλη δισκογραφική σου συνεργασία, από ό, τι θυμάμαι, το 2014 είναι με την Πίτσα Παπαδοπούλου στο «Τραπέζι στ' αστέρια», του Χρήστου Γιαννόπουλου και της Γεωργίας Σιμινή.
Ακριβώς. Τέλος του 2014 αρχές του '15 ήταν η πρώτη φορά που μια τόσο μεγάλη και σπουδαία καλλιτέχνιδα στάθηκε δίπλα μου. Εγώ ήμουν στα αρχικά μου βήματα. Τότε είχα κάνει κάποια δισκογραφικά πράγματα, κάποια προσωπικά τραγούδια με τον Γιάννη Φρασέρη. Ωστόσο, ήταν πολύ σημαντικό που η τεράστια Πίτσα Παπαδοπούλου δέχτηκε και βοήθησε.
Συνεπώς δεν ήταν το πρώτο σου τραγούδι. Είχες κι άλλα νωρίτερα, αλλά το πρώτο με σημαντικό καλλιτέχνη, που σου ανοίγει μια μεγάλη πόρτα, οπότε λοιπόν η ερώτηση είναι, έχουμε καταφέρει σήμερα να έχουμε «Τραπέζι στ' αστέρια»;
Πιστεύω ότι έχει γίνει κράτηση πια και περιμένουμε να πάμε να καθίσουμε σιγά σιγά. (Γέλια)
Μ' αυτά και μ' αυτά όμως σήμερα τραγουδάμε για έναν «Έρωτα Αναρχικό», γιατί εδώ είμαστε έτσι. Σε πήγα λίγο πίσω, αλλά έρχομαι στο σήμερα. Πες μου, λοιπόν, για αυτόν τον έρωτα, τον αναρχικό, τι πρέπει να ξέρουμε παραπάνω από αυτά που ακούμε και είναι τόσο ωραία;
Πράγματι ο «Έρωτας Αναρχικός» είναι ουσιαστικά το πρώτο τραγούδι, το οποίο έχει καταφέρει να φτάσει κοντά σε πάρα πολύ κόσμο, σε πολλές καρδιές ανθρώπων, έχει αγκαλιαστεί από τα μεγάλα ραδιόφωνα και στην Αθήνα και στην επαρχία και με χιλιάδες προβολές στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες που είναι το μέσον που μετράει τελικά στην εποχή μας.
Βεβαίως πια αυτό μετράει.
Να σου πω μόνο ότι έχει πάνω από 1.000.000 προβολές στο YouTube, που σημαίνει ότι έχει τραβήξει το δρόμο του και χαίρομαι ιδιαίτερα για αυτό. Έχει γράψει τη μουσική ο αγαπημένος συνθέτης, Βασίλης Δαραμούσκας, που έχει υπογράψει μεγάλες επιτυχίες σε Βασίλη Καρρά, Σφακιανάκη, Μακρόπουλο, Οικονομόπουλο, σε μεγάλους καλλιτέχνες.
Και τους στίχους έχει γράψει η αγαπημένη ηθοποιός και σκηνοθέτις Γιούλη Ηλιοπούλου. Κυκλοφορεί από την ALPHA RECORDS και τους ευχαριστώ όλους εκεί, κυρίως το φίλο μου πια, τον Αντώνη Μαρκόγιαννη, τον παραγωγό μου. Θα τους ευχαριστώ πάντοτε για αυτό το υπέροχο δώρο αλλά και όλο τον κόσμο που το αγάπησε.
Αγαπάω πολύ το τραγούδι του Νίκου Οικονομόπουλου «Θα στο κρατάω», που είναι σύνθεση του Βασίλη Δαραμούσκα, να του το πεις, σε παρακαλώ!
Φυσικά, θα του το μεταφέρουμε!
Ένας στίχος του τραγουδιού λέει: «Ένας έρωτας μεγάλος είναι πάντα αναρχικός». Ας κάνουμε έναν παραλληλισμό με τη δουλειά σου. Είσαι ερωτευμένος με αυτήν, άρα λοιπόν τι γίνεται με την αναρχία εδώ πέρα; Μπορείς να βρεις μια σχέση σε όσα εσύ αισθάνεσαι για τη δουλειά σου;
Εγώ γενικά είμαι ένας άνθρωπος, ο οποίος δεν τα πηγαίνει καλά με την αναρχία. Θέλω τάξη στην καθημερινότητά μου και στη ζωή μου. Ωστόσο ο έρωτας, από τη φύση του, είναι αναρχικός, γιατί όπως και η μουσική, δεν έχει αρχή, δεν έχει τέλος.
Μάλιστα, θα μάθουμε πράγματα σήμερα για 'σένα...
Και τα συναισθήματα, όπως και η μουσική που είναι από μόνη της για 'μένα ξέχωρο συναίσθημα, είναι σαν κύμα. Χτυπάει πάνω στους ανθρώπους, χτυπάει στις ψυχές και στις καρδιές. Και στο τέλος κάνει αυτό που πρέπει να κάνει. Σκάβει μέσα μας και ο έρωτας και η τέχνη.
Ας μείνουμε στις δουλειές σου σήμερα, γιατί ο «Έρωτας Αναρχικός» είναι το χιτ της εποχής; Δεν αμφιβάλλω καθόλου, έτσι το βλέπω και από τα χτυπήματα, όπως λες και εσύ, αλλά το ξέρει ο κόσμος, μου έκανε εντύπωση, σε πολλές δικές μου προσωπικές περιπτώσεις.
Ακριβώς, ακριβώς… Το ξέρει πολύς κόσμος και έχει δρόμο ακόμα.
Το 2024 όμως είχαμε και τη φυγή του Μίμη Πλέσσα και εσύ είσαι ένας άνθρωπος που τον έζησες από κοντά και μάλιστα υπάρχει και δίσκος που τον τραγουδάς. Αμέσως μετά τη φυγή του Πλέσσα, ανάφερέ μας για το δίσκο που κάνει την αναδρομή στα σπουδαία τραγούδια του.
Όσον αφορά στον δίσκο είναι ένας θησαυρός που τον κράτησα στο συρτάρι αρκετά χρόνια και δεν είχα αποφασίσει αν έπρεπε να βγει ή όχι για προσωπικούς λόγους. Είναι μια ζωντανή ηχογράφηση πίσω στο 2016 με τον τεράστιο Μίμη Πλέσσα στο πιάνο, από το "Ρυθμός Stage", που θυμάμαι ότι ήσουν κι εσύ εκεί νομίζω στην πρεμιέρα.
Σωστά, καλά θυμάσαι. Και θα πω σε όλους τώρα τι είπε για 'σένα και ότι σε προσφωνούσε Παναγιώτη.
Όχι πάντα, αλλά ναι, με είχε προσφωνήσει κάποιες φορές Παναγιώτη. Έχω όμορφα πράγματα να θυμάμαι, γιατί ήταν ένας εκπληκτικός άνθρωπος, ένας τεράστιος καλλιτέχνης που με αντιμετώπιζε,
παρόλο που ήμουν ένα παιδί 19-20 χρονών, με έναν ιδιαίτερο τρόπο και δεν μπορώ να το ξεχάσω αυτό. Ο δίσκος, λοιπόν, αυτός που βγήκε τώρα από την ALPHA RECORDS, έχει τον τίτλο «Ο Πάνος Μπλέτζας συναντά τον Μίμη Πλέσσα».
Περιέχει 9 τραγούδια, θεώρησα εγώ ότι αυτά τα 9 ήταν τα ωραιότερα και τα πιο σημαντικά που ηχογραφήθηκαν εκείνη την στιγμή καθώς και ένα ορχηστρικό. Εμβληματικά τραγούδια που ακούσαμε από τον Πουλόπουλο και τον Βοσκόπουλο.
Σημαντικές στιγμές, καλή επιλογή και το ορχηστρικό μέρος.
Ξέρεις τι μου κάνει φοβερή εντύπωση; Το συζητάγαμε και στην εταιρεία, ότι έχει πάρα πολλά χτυπήματα. Νέος δίσκος του Μίμη Πλέσσα, που σημαίνει ότι υπάρχει νεολαία που επιστρέφει σε αυτά τα τραγούδια και χαίρομαι ιδιαίτερα που γίνομαι -σε εισαγωγικά- ένας ενδιάμεσος που ξαναφέρνει τους ανθρώπους της γενιάς μου πιο κοντά σε αυτά τα τραγούδια.
Πρέπει να είσαι ο πρώτος που έβγαλε δίσκο μετά τη φυγή του Πλέσσα. Μετά βγήκαν κάποια άλλα πράγματα, αλλά είσαι ο πρώτος που βγάζεις κάτι, δεδομένου του timing, είχες το σπουδαίο υλικό και έμελλε να δισκογραφηθεί. Μπορεί να βρέθηκε η αιτία, η στιγμή.
Ένιωσα ότι ήθελα να τον θυμηθώ τόσο κοντά μου ξανά.
Ήταν η στιγμή λοιπόν και πολύ καλά έκανες, μαζί με την εταιρεία και κάνατε το βήμα. Οφείλουμε να πούμε μπράβο και στην εταιρεία που αποφασίζει και επενδύει σε τόσο δύσκολους καιρούς για τη δισκογραφία, επιλέγοντας σημαντικές πολιτιστικές προσωπικότητες, όπως τον αείμνηστο Μίμη Πλέσσα. Αλλά θέλω να μείνουμε και στο «Βυζαντινό Σημάδι». Νομίζω το άλμπουμ εμπεριέχεται σε 2 εκδοχές.
Εμπεριέχεται και η ζωντανή ηχογράφηση και η έκδοση στούντιο που κυκλοφόρησε το 2016. Μια μελοποιημένη ποίηση του Δημήτρη Μπρούχου, ο οποίος είχε γράψει υπέροχα τραγούδια. Δυστυχώς έφυγε κι εκείνος από τη ζωή επίσης το 2024.
Σωστά... και είναι σημαντικό ότι διαλέγουν αυτό το τραγούδι (Πλέσσας-Μπρούχος), το οποίο προέρχεται από το άλμπουμ τους «Άγιες Μνήμες», ένα ορατόριο με χορωδίες. Τότε είχε κυκλοφορήσει σαν «Τεριρέμ».
Δεν είχα καταλάβει τι τραγούδησα τότε, Κώστα.
Μου το 'χες πει, όντως. Θα σε ρώταγα, λοιπόν, σήμερα, έχεις μπει μέσα στο πνεύμα ότι τραγούδησες τέτοια σημαντικά, ευλογημένα θα έλεγα, τραγούδια; Σου άρεσε;
Φυσικά και μου άρεσε και... ξέρεις, πολλές φορές, όταν ήμασταν με τον Πλέσσα και στις συναυλίες και στο στούντιο, νόμιζα ότι θα ανοίξω ξαφνικά τα μάτια μου, δεν αισθανόμουν. Νόμιζα ότι έβλεπα ένα όνειρο, ένα υπέροχο όνειρο εκείνη τη στιγμή και ότι δεν το ζούσα στ' αλήθεια αυτό, ότι ήμουν στην ίδια σκηνή, στο ίδιο στούντιο... Όταν συνειδητοποίησα τι τραγούδησα είπα μέσα μου:
«Θεέ μου, πόσο σ' ευχαριστώ για αυτό το δώρο για αυτό το θησαυρό, για αυτές τις στιγμές», γιατί είναι μεγάλη ευλογία! Αυτό το πράγμα είναι σπουδαίο και, αν γύρναγα στην αρχή, το ίδιο θα ξανάκανα.
Σε έχω παρακολουθήσει και σε έχω δει να επιμένεις, να τραγουδάς και να γεμίζεις χώρους. Είναι κάτι που προέρχεται τελικά κι από τα βιώματα αυτά;
Φυσικά, αλλά είναι και οι καταβολές μου γενικότερα.
Μίλησέ μας γι' αυτό...
Ο Σταύρος Κουγιουμτζής είναι πατρίδα μου, είναι τα παιδικά μου χρόνια. Μίμης Πλέσσας, Σταύρος Κουγιουμτζής, Μίκης Θεοδωράκης. Όλοι αυτοί είναι τα παιδικά μου χρόνια. Ο Χατζιδάκις, ο Ξαρχάκος. Οι συνομήλικοί μου στην εποχή που πηγαίναμε σχολείο άκουγαν άλλα πράγματα, εγώ πήγαινα και άκουγα «Το τραγούδι του Νεκρού Αδελφού» και το «Άξιον Εστί».
Άκουγα και τον Σταύρο Κουγιουμτζή και επιμένω… κι από εκεί έμαθα να τραγουδάω, εκεί έμαθα πολλά από τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα, ας πούμε. Τους υπέροχους στίχους του Μάνου Ελευθερίου.
Και στιχουργός ήταν ο Κουγιουμτζής, τα πάντα! Τραγουδοποιός θα μπορούσε να είναι, έχει τραγουδήσει αποσπασματικά κιόλας.
Τα πάντα ακριβώς, τα τραγούδια του διακατέχονται από μια πηγαία ευγένεια και ένα ρομαντισμό που λείπει από την εποχή μας. Και εγώ τον είχα ανάγκη τότε, τώρα τον έχω σαν φάρο και σαν σημείο αναφοράς.
Θυμάμαι μια υπέροχη βραδιά στο ''Χυτήριο'', που έκανες αφιέρωμα στον Κουγιουμτζή και ήταν γεμάτο. Δηλαδή το 2016-17, πριν από 7-8 χρόνια λοιπόν, ένας πολύ νέος άνθρωπος να γεμίσει το θέατρο του Χυτηρίου, με τραγούδια Κουγιουμτζή, οκ κάτι σαν «κράχτης» δεν λέω, αλλά δεν είναι πάντα εύκολο αυτό, όταν πάνω από 400 άτομα ήταν εκεί. Κι όπως το έγραψα και τότε, απόλαυσα την κατάνυξη, με την οποία τραγούδησες.
Λοιπόν, γιατί στο λέω… γιατί έχω την εντύπωση ότι τελικά έχεις πλάσει ένα χαρακτήρα. Και ξέρεις από πού αλλού βεβαιώθηκα; Από τη συνέντευξη που έδωσες στο STAR Κεντρικής Ελλάδας και λες είμαι ταπεινός άνθρωπος. Και γι' αυτό άργησα να κάνω καριέρα… Συνδέεσαι με όλα αυτά...
Σε ευχαριστώ πάρα πολύ, σ' ευχαριστώ κατ' αρχάς που παρακολουθείς με προσοχή και συνέπεια την πορεία μου.
Θέλω να μου φτιάξεις λοιπόν το προφίλ σου τώρα, αν όλα αυτά τα βάλουμε κάτω. Τι είναι ο Πάνος Μπλέτζας;
Τι είναι ο Πάνος Μπλέτζας… Ο Πάνος Μπλέτζας επιμένει.
Επιμένει στο τραγούδι, επιμένει στο φωτεινό Λαϊκό Τραγούδι. Είμαι λαϊκός τραγουδιστής, δεν είμαι έντεχνος τραγουδιστής, όπως κάποιοι νομίζουν. Είμαι λαϊκός τραγουδιστής, απλά η εποχή μας, είναι μια εποχή με πολλούς «πλαστικούς χειρουργούς».
Ωραία, ενδιαφέρουσα προσέγγιση...
Το καλό τραγούδι, για να μπορούμε να το ξεχωρίσουμε από το σωρό, έχει ονομαστεί από κάποιους έντεχνο. Εγώ διαφωνώ με αυτό, διαφωνώ κάθετα με αυτήν την προσέγγιση, αλλά, αν ανοίξουμε αυτή τη συζήτηση, θα μιλάμε μέχρι μεθαύριο.
Αν γίνει τέτοια συζήτηση όντως δεν τελειώνουμε. Αλλά θέλω να ολοκληρώσω τη σκέψη σου και τη στάση σου, γιατί προτάσσεις το χαρακτηριστικό της ταπεινότητας σου;
Θεωρώ ότι με κράτησε πίσω ο χαρακτήρας μου σε κάποια πράγματα και το ξέρω.
Γιατί ήσουν, ας πούμε, λιγότερο ανταγωνιστικός;
Τελικά, ναι, κοιτούσα τον εαυτό μου, κοιτούσα τα τραγούδια, με ενδιέφερε η μουσική.
Άρα μπορεί να έφαγες πισώπλατες μαχαιριές; Είναι ανταγωνιστικό το επάγγελμα, όπως το είπαμε.
Πολλές φορές και ακόμα τρώω, αλλά τώρα δεν έχει πια ιδιαίτερη σημασία.
Τα βλέπεις δηλαδή στην καθημερινότητά σου; Κάνεις αυτοκριτική, όταν π.χ. τελειώνεις το πρόγραμμα στο «Ρεφρέν»;
Φυσικά, ναι. Και για συνεργασίες που έχω κάνει και τελικά κακώς έκανα. Αλλά ας όψεται και το Άγιο Μεροκάματο.
Δύσκολες εποχές όσο να πεις.
Είναι δύσκολες εποχές για όλους, ωστόσο αισθάνομαι ότι, μέσα από την αλήθεια που αντιμετωπίζουμε τα πράγματα, καταλαβαίνει ο κόσμος που σε βλέπει πώς εσύ αντιμετωπίζεις το κοινό, έχει πλήρη αντίληψη πλέον του τι συμβαίνει.
Αυτό το τελευταίο μου κάνει πάσα, νιώθεις ότι πρέπει να είσαι διασκεδαστής;
Δεν είμαι διασκεδαστής, αλλά ναι, είμαι και διασκεδαστής ενίοτε. Διότι είμαι λαϊκός τραγουδιστής, μου αρέσουν τα μπουζούκια, μου αρέσουν τα λουλούδια, μου αρέσουν όμως και τα θέατρα. Είμαι ο ίδιος πάντα που θα τραγουδάει τα τραγούδια της γενιάς μου, γιατί αυτά είναι τα ακούσματα τώρα στα μπουζούκια. Είμαι ο ίδιος όμως που τραγούδησε το «Βυζαντινό Σημάδι» με τον σεβασμό και τον τρόπο που του αρμόζει, διότι πρέπει να υπάρχει και κατάρτιση σε κάθε καλλιτέχνη.
Δηλαδή, δεν ξυπνάς μια μέρα, έχοντας τραγουδήσει «Χαρωπά τα δύο μου χέρια τα χτυπώ» και ξυπνάς την επόμενη μέρα και λες τώρα θέλω να κάνω Θεοδωράκη στο Ηρώδειο. Δεν γίνεται, δεν συνάδει...
Κάποιοι το κάνανε.
Και τους έκρινε η ιστορία ή θα τους κρίνει…
Τώρα θα πω για μια πολύ ωραία στιγμή σου. Θυμάμαι στην περσινή σεζόν που είχαμε τηλεοπτικές εκπομπές ακόμα, γιατί φέτος τώρα κάτι πάει να γίνει. Πέρσι λοιπόν που είχες πάει στην ΕΡΤ στο Χρήστο Νικολόπουλο, στη Μελίνα Ασλανίδου, είχες δίπλα σου και την Νικολακοπούλου. Με πόσο σεβασμό την κοίταζες. Και αυτά τα συμβάντα, το βλέπω στα μάτια σου, στην έκφρασή σου, ότι τα «γουστάρεις», για να το πω γεμάτα, τα «αγοράζεις», τα ρουφάς την κυριολεξία.
Ακριβώς, αυτές είναι συναντήσεις που δεν γίνονται εύκολα και κάθε μέρα στην εποχή μας πια. Με βοηθήσανε, γιατί, όταν βλέπεις την αποδοχή αυτών των κορυφαίων ανθρώπων, παίρνεις τόση δύναμη και τόσο κουράγιο, που λες ότι μπορώ να κάνω κι άλλα πράγματα, παλεύεις και δεν σταματάς, γιατί αυτό είναι ένας διαρκής αγώνας. Άνισος αγώνας, γιατί είμαστε πάρα πολλοί καλλιτέχνες.
Στο σπίτι σου η μουσική ακούγεται πάντα. Καζαντζίδη θα έπαιζες στο ρόλο της ταινίας που είδαμε πρόσφατα;
Όχι, όχι, όχι! Δεν θα έπαιζα. Δεν θα το τολμούσα.
Ξέρω ότι αγαπάς πολύ έναν άνθρωπο και όλοι τον γνωρίζουμε καλά, τον Χρήστο Παπαδόπουλο. Μάλλον μιλάμε για ένα κεφάλαιο της ζωής σου...
Είναι ένα κομμάτι της ψυχής μου, ένα μεγάλο κομμάτι της πορείας μου.
Έγινε και ο πρώτος μεγάλος δίσκος σου με τον Χρήστο, η «Υδρόγειος» το 2018. Φοβερά τραγούδια εκεί. Πάρα πολύ ωραία.
Φοβερά τραγούδια που δεν "πήγαν" στον κόσμο, με ό, τι συνεπάγεται αυτό.
Εύλογο ίσως, γιατί εσύ τελικά έχεις ανδρωθεί μέσα στην κρίση. Προέκυψε σε περίοδο, αν καλοσκεφτείς, που κάνεις τα βήματα σου ως νέος τραγουδιστής, μέχρι να φτάσει στο σήμερα, μέσα στην κρίση, μέσα στην αλλαγή της δισκογραφίας μέσα στην αλλαγή των πάντων. Έχεις φάει χαστούκια δηλαδή στο ξεκίνημά σου αρκετά.
Και ο κορωνοϊός, βέβαια…
Παρόλα αυτά ο Χρήστος Παπαδόπουλος πίστεψε σε 'σένα.
Πάντα, ναι! Μπορεί να διαφωνούμε ή να συμφωνούμε ενίοτε, αλλά με πίστεψε και τον εκτιμώ σαν δάσκαλό μου. Για 'μένα είναι όχι απλά σημαντικός, για 'μένα είναι τεράστιος. Θεωρώ ότι ο Χρήστος έχει να δώσει πάρα πολλά ακόμα στο ελληνικό τραγούδι. Από τους λίγους που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, ίσως ο τελευταίος «κλασσικός». Του χρωστάει πολλά το ελληνικό τραγούδι. Όχι μόνο από άποψη έργου, που έχει τεράστιο έργο, αλλά και από άποψη πολιτιστική, διότι με τις εκπομπές του (π.χ. «Χάριν Ευφωνίας») όλα αυτά τα χρόνια, συγκέντρωσε τους σπουδαιότερους ανθρώπους της ελληνικής μουσικής ιστορίας και έκανε ένα αρχείο, το οποίο είναι παρακαταθήκη για όλους τους επόμενους, για όλους τους Έλληνες.
Είναι σπουδαίος ο Χρήστος Παπαδόπουλος και θα έρθει η ώρα που αυτό που του ανήκει και του αρμόζει από το ελληνικό τραγούδι θα το πάρει και θα το πάρει με το παραπάνω, είμαι σίγουρος για αυτό.
Έχει τον τρόπο του, έχει το δρόμο του και την πορεία του.
Είναι ένας άνθρωπος και αυτός ταπεινός, τελικά.
Σου έχει πει ότι είναι περήφανος για 'σένα; Βασικά, για 'σένα και την πρόοδο σου και ότι έχεις μέλλον, τα έχει πει, να ξέρεις. Εγώ ψάχνω, σταχυολογώ και βρίσκω πράματα.
Δεν μου έχει πει ποτέ "είπες ή δεν είπες καλά το τραγούδι". Όμως, με τις πράξεις του, μου δείχνει να καταλάβω ότι είναι δίπλα μου.
Θεωρείς ότι έχετε πορεία ακόμα να κάνετε μαζί;
Δεν έχουμε κάνει ακόμα σχεδόν τίποτα μαζί, έχουμε όμως πολλά που θα έρθουν. Αλλά να σου πω κι αυτό, ακόμα και στην εταιρεία που είμαι τώρα, με πήγε ο Χρήστος. 'Ετσι γνωρίστηκα με τον Αντώνη Μαρκόγιαννη, ο οποίος είναι ένας πολύ σπουδαίος άνθρωπος, διότι νιώθω ότι με έχει βάλει σε ένα δρόμο σωστό.
Δύσκολο αυτό στις μέρες μας.
Πιστεύω ότι είναι ένας από τους τελευταίους παραγωγούς με τον όρο του παραγωγού. Ο Αντώνης είναι παραγωγός. Ξέρει το τραγούδι, ξέρει τι θα πει τραγούδι, ξέρει τι ταιριάζει πάνω στον Κώστα, στον Γιώργο, σε όποιον έχει δίπλα του.
Αυτό έχει λείψει. Έχει λείψει κι επειδή είχα γνωρίσει παλιούς καλούς παραγωγούς, παραγωγούς τύπου Χατζηδουλή.
Να πούμε π.χ. όταν ψάχνουμε να βρούμε τραγούδι. Τον «Έρωτα Αναρχικό» το κάναμε το τραγούδι με 4 διαφορετικές εκδοχές μουσικά, για να καταλήξουμε σε αυτό που ξέρουμε σήμερα. Την ημέρα που βγήκε μου είπε ότι το τραγούδι αυτό θα γίνει επιτυχία. Το πιστεύω και το βλέπω ότι έγινε επιτυχία και μεγάλη μάλιστα, έχει αγκαλιαστεί από όλες τις ηλικίες.
Και εσύ είσαι ένας άνθρωπος βέβαια που έχεις τελειώσει κλασσικές σπουδές, είσαι συνθέτης, δίνεις τραγούδια, έτσι; Είχες άποψη, έχεις απόψεις γενικά και εσύ για το τι σου λέει ένα τραγούδι.
Ναι, την έχω, μπορώ να αντιληφθώ...
"Παίζει" αυτό το πράγμα όμως; Δεν εννοώ να επιβάλεις την άποψή σου, αλλά να πεις κι εσύ αυτό δεν το λέω π.χ.
Κοίταξε να δεις, υπάρχουν δύο ειδών καλλιτέχνες, αυτοί που διαλέγουν με βάση το σουξέ κι αυτοί που διαλέγουν με βάση το τι λέει η καρδιά τους.
Τώρα, αν καμιά φορά αυτό που λέει η καρδιά είναι και αυτό που θέλει να ακούσει το ευρύ κοινό, εκεί έχουμε μια ευτυχή στιγμή, όμως στην εποχή μας δεν συμβαίνει αυτό, τουλάχιστον σε 'μένα, όταν έχω μεγαλώσει με Χατζιδάκι, Θεοδωράκη και Ξαρχάκο, δεν είμαι σε θέση -και το λέω και το πιστεύω- να διαλέξω αυτά που πρέπει να διαλέξω, για να σταθώ στα ραδιόφωνα σήμερα. Και το λέω με πολύ μεγάλη ειλικρίνεια.
Τίμια η προσέγγισή σου, παρόλα αυτά θεωρώ ότι ο παραγωγός θα σ' ακούσει.
Θα ακούσει, μα όλα τα συζητάμε. Εμένα με ενδιαφέρει η γενικότερη οπτική πάρα πολύ. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ το θέμα του στίχου, να έχει να πει κάτι το τραγούδι. Ξέρεις τι λέω, είσαι ένας άνθρωπος που γράφει στίχο κι έχεις κάνει πράγματα δικά σου. Αν βάλεις τον «Έρωτα Αναρχικό», λοιπόν, κάτω και δεις τι λέει, θα καταλάβεις ότι πέρα από το ρυθμό του, σαν τσιφτετέλι, έχει και ένα όμορφο νόημα μέσα του.
Μετράνε τα νοήματα, αλίμονο.
Ναι, σαφώς. Η Γιούλη Ηλιοπούλου έχει κάνει καταπληκτική δουλειά στους στίχους του τραγουδιού.
Ναι και ομολογώ ότι εξεπλάγην.
Μπράβο! Και πού να δεις και άλλα που φτιάχνει και για άλλους, όχι μόνο για 'μένα. Κάπως έτσι, λοιπόν, έρχονται και τα πράγματα, όπως πρέπει να έρθουν.
Οπότε θεωρείς ότι είσαι συστατικό σε μια καλή συνταγή; Που βγάζει γεύση καλή;
Πολύ καλά το περιγράφεις! Όταν βλέπω έναν άνθρωπο 18, 17, ακόμα και 15 χρονών και μου λέει «τι τραγουδάρα είναι αυτή», για παράδειγμα, ταυτόχρονα έρχεται και ένας άλλος άνθρωπος 60, 70 και μου λέει το ίδιο ή «το τραγούδι σου το άκουσα στο ραδιόφωνο εχθές», δεν είναι αυτό που σου δείχνει αποτέλεσμα;
Από όλα αυτά που περιγράφεις ναι, έτσι είναι. Κι επί τη ευκαιρία, για πες μου και για το «ΡΕΦΡΕΝ», γιατί είναι η μισή σου ζωή αυτό τον καιρό ουσιαστικά, τις μισές μέρες της εβδομάδας, είσαι στο μαγαζί και τραγουδάς.
Ναι σωστά. Ένας εξαιρετικός χώρος το «ΡΕΦΡΕΝ». Είμαι πολύ χαρούμενος που είμαι εκεί κάθε Παρασκευή, Σάββατο βράδυ και Κυριακή μεσημέρι. Είμαστε με 2 καταπληκτικούς συναδέλφους, την Ηλέκτρα Βαλτινού και τον Νίκο Κερκένη στη Φιλοθέη, Κηφισίας και Κατεχάκη, Περικλή Σταύρου 5, έχουμε καταπληκτικό φαγητό, ένα υπέροχο πρόγραμμα και θα σας περιμένουμε με μεγάλη μας χαρά και ευελπιστούμε να πάει μέχρι και Ιούνιο.
Από αυτά που μου λες, φαίνεται και καταλαβαίνω ότι κι ο μαγαζάτορας το στηρίζει ζεστά το όλο “project”.
Πάρα πολύ και πάει και πολύ καλά, υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό.
Χαίρομαι, όταν ακούω την παλιά, ας το πούμε, λογική. Έτσι βγαίνουν καλά προγράμματα, όταν στηρίζονται από τον μαγαζάτορα-επιχειρηματία.
Να το πούμε, εξαιρετικός επιχειρηματίας. Κάνει αυτό που πρέπει να κάνει, για να διαφημίσει το μαγαζί του και αυτό που πρέπει να κάνουμε και εμείς από τη πλευρά μας. Γιατί ξέρεις, υπάρχει μια λογική στα περισσότερα μαγαζιά του τύπου, το διαφημίζουμε στο Facebook και τελείωσε, ας πάμε παρακάτω.
Δεν είναι έτσι…
Πρέπει να υπάρχει μια συνέπεια και μια σοβαρότητα και από τη μεριά της επιχείρησης, για να έρθει κόσμος και από 'κει και πέρα, αν εγώ δεν τον κρατήσω, έχω το μερίδιό της ευθύνης μου.
Οπότε νέα αρχή, μετά από καιρό που ήσουν κάπου αλλού. Έκανες μια αλλαγή, για την οποία νιώθεις τελικά ευχαριστημένος, δικαιωμένος;
Το είχα ανάγκη, είχα ανάγκη να κάνω μια αλλαγή. Ναι...
Θες να μου πεις, έτσι γενικά, για τις μεγάλες συνεργασίες που θεωρείς ότι σου έκαναν καλό στην καριέρα σου;
Πολλές και σημαντικές. Θυμάμαι και τον Σταμάτη Κόκοτα στο Baraonda.
Εγώ σου έχω πει πως είμαι ρακοσυλλέκτης, Ο Σταμάτης Κόκοτας σε μια συνέντευξη έλεγε ότι κρατάς τα κλειδιά για το μέλλον στο ελληνικό τραγούδι. "Θα πάει πάρα πολύ καλά αυτό το παιδί", τον θυμάμαι να λέει.
Τη θυμάμαι εκείνη την ημέρα, ήμασταν στον Γιάννη Τζουανόπουλο στην ΕΡΤ. Είχαμε συνέντευξη Τύπου για την πρεμιέρα στο Baraonda και αναπάντεχα είπε αυτό το πράγμα, όπως καθόμουνα δίπλα του, μου πιάνει το χέρι και λέει αυτό το πράγμα. Είχα μείνει εμβρόντητος, δεν το πίστευα. Είναι αυτό που σου λέω, ό, τι παίρνεις από αυτούς τους ανθρώπους, από αυτές τις κορυφές, είναι τεράστια δύναμη.
Έκανες συνεργασίες τύπου Πλέσσα, Χρήστου Παπαδόπουλου, Κόκοτα και με άλλους πολλούς,. Σε πιέζουν όλα αυτά, σου δίνουν δύναμη, σε βοηθάνε, σε γεμίζουν με κάποια ευθύνη;
Είναι και μεγάλη δύναμη και βαρύ φορτίο όμως, από την άποψη ότι πρέπει να έχεις μια συνέπεια μετά και ρεπερτοριακά και στην πορεία σου, για να βγάλεις ασπροπρόσωπους αυτούς τους ανθρώπους που είπαν αυτά που είπαν και στάθηκαν δίπλα σου.
Θεωρείς ότι κάποιος από αυτούς σήμερα θα σε απέτρεπε να πεις κάποια τραγούδια;
Στα προγράμματα αναγκαστικά πρέπει να πω κάποια τραγούδια της εποχής μου, τα οποία -καλώς ή κακώς- είναι αυτά που είναι. Και ξέρεις κάτι;
Το ξαναείπα, δεν μπορούμε να είμαστε και αποκομμένοι από τη γενιά μας και από τους ήχους της εποχής μας. Παρόλα αυτά, επιμένω ότι κάθε τραγούδι έχει σημασία πώς θα το πεις μέχρι και πώς θα το σκηνοθετήσεις και πώς θα το ερμηνεύσεις, για να το δώσεις στον κόσμο.
Όλα είναι εμπειρίες λοιπόν, τι θα δώσεις στον κόσμο, τι λαμβάνεις εσύ, γεμίζουν οι μπαταρίες εμπειρίες, έτσι τις φτιάχνουμε. Λες, λοιπόν, εγώ θα προσπαθώ και θα ζω και στην εποχή μου γιατί είμαι νέος άνθρωπος. Γνωρίζω ότι μικρός ταλαιπωρήθηκες, είσαι κι από μικρός μπαμπάς. Από πόσων ετών είσαι μπαμπάς;
(Χαμόγελο τεράστιο!). Από 19 χρονών!
Λοιπόν, επειδή δεν ξεκίνησες τραγουδιστής, ούτε τα βρήκες έτοιμα, προσπάθησες και δούλευες και έχεις κάνει χίλια δυο, ξέρεις τι είπα στην παρέα μου; Ότι μου θυμίζεις τον Παπαμιχαήλ στις «Διπλοπενιές»! Και δεν ξέρω αν θα συμφωνήσει ο παραγωγός σου, να βάλετε το «Μάτια βουρκωμένα» στο ρεπερτόριο.
(Γελώντας). Εγώ το μόνο που θα σου πω είναι αυτό: «Ό, τι το κάνεις μόνος σου και με τα χέρια σου και με αγώνα είναι πιο γλυκό». Μόνο αυτή την παρατήρηση μπορώ να κάνω.
Ναι, αλλά έχει σημασία το ότι κανείς δεν είναι ξαφνικά στη ζωή κομήτης. Έχει φάει λάσπη, έχει φάει μούργα και σιγά σιγά ανδρώνεται.
Φυσικά, φυσικά, είναι πολύ σημαντικό και σε αυτή τη δουλειά, ειδικά. Μα ο λαϊκός τραγουδιστής δεν πρέπει να έχει ζοριστεί, δεν πρέπει να έχει περάσει καημούς, για να μπορεί να εκφράσει τον καημό του απέναντι; Εγώ απορώ με κάποιους τραγουδιστές, ας πούμε, που είναι ατσαλάκωτοι και λες, μα τώρα πώς…
Σου ζητάνε τραγούδια στο μαγαζί; Τραγούδια που δεν τα περιμένεις;
Ναι, ζητάνε. Αλλά κι εγώ τους λέω τραγούδια που δεν τα περιμένουνε. Δηλαδή, όταν ξαφνικά τραγουδάω, ας πούμε, Πλούταρχο, ή Ρέμο και τους πετάω και ένα Μαργαρίτη ή τους πετάω κι έναν Κουγιουμτζή ακόμα κι έναν Λοϊζο και βλέπεις ότι όλο αυτό περνάει.
Άναρχο και το πρόγραμμα.
Άναρχο το πρόγραμμα, αλλά επιλεκτικά άναρχο. Σου 'ρχεται το «Τα πουλιά» του Λοϊζου ή η «Δραπετσώνα» του Θεοδωράκη... Όλα γίνονται, αν τα αντιμετωπίζεις με αλήθεια, αυτό είναι το μότο μου.
Όλα έχουν τον τρόπο τους να φτάσουν στην καρδιά του κόσμου. Αν τα αντιμετωπίσεις και αυτά και τον απέναντί σου με αλήθεια, είναι πολύ σημαντικό αυτό στη συγκεκριμένη δουλειά τελικά.
Και αυτό που παρατηρώ σε 'μένα και προσπαθώ να το κρατάω είναι να μην αλλάζουν οι απόψεις μου. Έχουν περάσει 10, 11 χρόνια από τη στιγμή που ξεκίνησα και δισκογραφικά και επιμένω στα ίδια πράγματα. Βέβαια, ο Μίμης Πλέσσας έλεγε ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο δικαίωμα στον άνθρωπο από αυτό του να αναθεωρεί, ωστόσο κάποιες αξίες πρέπει να είναι σταθερές.
Υπάρχει μια σχετική ρήση του Γκαίτε που λέει ότι «ο έξυπνος άνθρωπος αλλάζει γνώμη ο ανόητος ποτέ».
Ναι, σαφώς σαφώς, όμως πρέπει να υπάρχουν κάποιες σταθερές, κάποιες βάσεις σε ανθρωπιστικό επίπεδο τουλάχιστον.
Είπες για τα νέα παιδιά και αυτό έχει σημασία. Επειδή είσαι νέος άνθρωπος, φαντάζομαι ότι εννοείς πιο νέους ακόμα και από 'σένα που έρχονται στο μαγαζί και το γλεντάνε.
Αμέ… Τώρα θα γίνει και πολύ της μόδας ο Στέλιος πάλι και χαίρομαι πάρα πολύ για αυτό. Να 'ναι καλά ο Μάστορας, ξαναμπήκε στις καρδιές κι άλλων ανθρώπων ο Καζαντζίδης.
Εσύ τραγουδάς Καζαντζίδη, με τον δικό σου τρόπο.
Δεν χρειάζεται να μιμηθώ. Είναι και το μυστικό για κάθε ερμηνευτή που επιλέγω να τραγουδήσουμε στο πρόγραμμα. Τραγούδα με τη φωνή σου, με την ψυχή σου. Είναι ανάγκη να κάνεις τον άλλον; Ο άλλος ήταν ένας… Ο Μητροπάνος ήταν αυτός που ήταν, ο Στέλιος ήταν ο Στέλιος, ο Στράτος, ο Τόλης, ε, έτσι λοιπόν εγώ είμαι ο Πάνος Μπλέτζας...
Ποιον θεωρείς από τους παλιούς τον πιο σπουδαίο; Η καρδιά σου τι λέει;
Ο πιο ολοκληρωμένος και άρτιος καλλιτέχνης που έχει περάσει ποτέ από αυτήν την χώρα είναι ο Νταλάρας. Δεν υπάρχει είδος που να μην μπορεί να το τραγουδήσει και να το τραγουδήσει καλά… Και ξέρεις τι λένε οι μουσικοί και τραγουδιστές; Α, το έχει πει ο Γιώργος, από 'κει θα το μελετήσω. Ωστόσο, εντάξει μεγαλύτερος Έλληνας τραγουδιστής είναι ο Καζαντζίδης. Αβίαστα. Και ο Μπιθικώτσης μαζί.
Ναι... άλλη σχολή όμως, έτσι;
Άλλη σχολή, όμως εγώ ακούω την Ελλάδα σε δύο εκδοχές. Ακούω τη Μικρασία, την Ιωνική Σχολή, ας μου επιτραπεί αυτό στον Καζαντζίδη. Και ακούω και την καθαρότητα, τη δωρικότητα στον Μπιθικώτση.
Θα σε πάω σε κάτι άλλο, γιατί αυτό έκανε αίσθηση. Το κεφάλαιο για το τραγούδι για τον αδικοχαμένο Καραϊβάζ. Έκανε αίσθηση και μάλιστα θα έλεγα ότι έκανε αίσθηση και σαν τραγούδι. Λες εντάξει, ακούστηκε στην εκπομπή της Κουτσελίνη ένα τραγούδι που είχε λόγο να ακουστεί και ξαφνικά γίνεται χιτ.
Ναι. Ακούστηκε πολύ, έχει πάνω από 4 εκατομμύρια ακροάσεις στο You Tube.
Δεν ξέρω ο Στέλιος ο Μαργωμένος πώς το σκέφτηκε όλο αυτό. Προφανώς και συναισθηματικά. Έγραψες πολύ ωραία μουσική και νομίζω ότι η Κουτσελίνη έκανε καλά που επέμεινε να το πεις εσύ.
Η Ζήνα επέμεινε, μα είναι αυτό που λέω ότι, όταν κάτι γίνεται από την ψυχή, μετά δεν χρήζει αναλύσεως, έγινε, όπως έπρεπε να γίνει. Θέλουμε να τιμήσουμε έναν άνθρωπο που του έκλεισαν βίαια το στόμα.
Δημοκρατικά και συναισθηματικά, ορμώμενοι. Αυτό ο κόσμος το κατάλαβε, ήταν και ένας άνθρωπος που τον αγαπούσε όλη η Ελλάδα, τον είχαμε στα σπίτια μας. Ήταν ένας χαρακτήρας που δεν είχε δώσει ποτέ δικαίωμα, που ήταν κοντά στους ανθρώπους που τον είχαν ανάγκη. Που ήταν κοντά στα παιδιά, βοηθούσε πάρα πολύ τα παιδιά ο Καραϊβάζ.
Ναι, απ' όσα έχω διαβάσει καταλαβαίνω ότι ήταν τέτοιου είδους άνθρωπος. Μετά από αυτό συνέχισες να έχεις επαφή με τη Ζήνα Κουτσελίνη;
Ναι, φυσικά, φυσικά. Είναι αγαπημένος άνθρωπος, αλλά και με την οικογένεια του Γιώργου, με τη γυναίκα του, τη Στάθα. Αυτό που μου λέει πάντοτε είναι "όταν τραγουδάς το τραγούδι, να κοιτάς ψηλά και ο Γιώργος θα είναι εκεί". Το θέμα όμως είναι ότι το πήρε ο κόσμος στην αγκαλιά του και καθένας το συνέδεσε με τους δικούς του ανθρώπους, με τους δικούς του καημούς. Αυτό το τραγούδι κάνει τον κύκλο του ακόμα, γιατί μου το ζητάνε στα μαγαζιά.
Έχω την εντύπωση βέβαια ότι ορθώς έγινε αυτό το τραγούδι, όπως έγινε δηλαδή. Το παίρνεις στα χέρια σου και λες εντάξει, αυτό είναι ζεϊμπέκικο.
Τι πιο λεβέντικο και τι πιο ελληνικό;
Ναι, δεν ξέρω για τον στιχουργό πόσο μέσα ήταν σε αυτό, πάντως κατάφερε να δώσει έναν κορμό στο συνθέτη σχετικά εύκολα, να πατήσει πάνω.
Ναι, το έκανε με τέτοιο τρόπο μάλιστα, που να μη λέει πουθενά Γιώργος Καραϊβάζ, ενώ ταυτόχρονα τον φωτογράφιζε κιόλας. Ο κόσμος μετά το συνέδεσε, ο καθένας με το δικό του τρόπο.
Το τραγούδι έχει ταυτότητα, έχει φοβερή ταυτότητα. Σε φόβισε καθόλου αυτό; Μήπως σου "σκεπάσει" άλλα πράγματα ξαφνικά;
Όχι, όχι… Γιατί έγινε, τελείωσε, πέρασε, κάνουμε άλλα πράγματα. Υπάρχει σαν σημείο αναφοράς, θα το τιμούμε και θα μας τιμάει.
Αντίστοιχη ερώτηση, λοιπόν. Ο «Έρωτας Αναρχικός» είναι σύνθημα. Είναι αυτό που λέμε οι στιχουργοί καμιά φορά να βρούμε την κατάλληλη φρασούλα που θέλουμε, για να περνάει. Να μην το ξεχνάει ο άλλος. Φοβάσαι τώρα την επόμενη στιγμή κι εσύ κι ο παραγωγός κι η εταιρία, δηλαδή και τώρα τι κάνουμε;
Θα μας πάρει ένα χρόνο, θα μας πάρει ενάμιση. Θα βρούμε ένα τραγούδι που θα είναι πιο δυνατό από αυτό, εξάλλου δεν έχει κλείσει ο κύκλος. Τώρα σκέψου ότι την άλλη βδομάδα θα κυκλοφορήσει ένα medley, ένα ποτ πουρί. Μάλιστα με βάση τον «Έρωτα Αναρχικό» και θα έχει μαζί και άλλα τσιφτετέλια. Μεγάλες επιτυχίες της ALPHA RECORDS και όχι μόνο. Μόνο που θα είναι σαν να έχει βγει το τραγούδι πρώτη φορά, γιατί έχουμε κάνει άλλο κλιπ στο Μοναστηράκι, στην Πλάκα ζωντανά με ορχήστρα. Το μαγνητοσκοπήσαμε και το κάναμε ξανά με ορχήστρα, θα δεις τους τουρίστες μέσα να χορεύουν τσιφτετέλια! Κοινώς, σηκώσαμε την Πλάκα στον αέρα.
Ωραία, τέτοια χρειάζονται σήμερα.
Και θα κάνουμε ακόμα μια επανέκδοση, νέα και πιο χορευτική, πιο ζωντανή, σαν live, ας πούμε.
Θα μπορούσε να ήταν και η απαρχή μιας μεγάλης συλλογής, ενός μεγάλου άλμπουμ αργότερα;
Ναι, γιατί όχι; Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει λόγος να βγαίνουν πια άλμπουμ και ο κόσμος δεν ασχολείται με αυτά. Θυμάμαι παλιά έπαιρνα τους δίσκους, να διαβάσω τι έγραφε μέσα το βιβλιαράκι. Τι έγραφε ο συνθέτης, ο στιχουργός, ο καλλιτέχνης.
Ναι, πάμε σε άλλο ακροατήριο πια, έχεις δίκιο σε αυτό, ζούμε άλλες συνθήκες.
Είναι σαν τα βιβλία, αν δεν το πιάσεις, να το αγγίξεις, να το μυρίσεις, να το νιώσεις… Τώρα έχουν αλλάξει τα πράγματα, καλώς ή κακώς. Ένας λόγος που δεν βγαίνουν ουσιαστικές και μεγάλες παραγωγές είναι ότι δεν έχουν οι εταιρείες από πού να λάβουν, για να δώσουν, για να βγάλουν καλλιτέχνες. Και αυτό όμως από την άλλη, έχει ανοίξει την πόρτα στον οποιοδήποτε να κάνει πράγματα.
Τα τραγούδια του Πλέσσα, που είναι μια συλλογή ολόκληρη, θα κυκλοφορήσει σε φυσικό προϊόν; Το σκέφτεστε;
Το σκεφτόμαστε, ναι, γιατί είναι ιδιάζουσα περίπτωση και απευθύνεται σε ιδιαίτερο κοινό, από την άποψη ότι υπάρχουν φανατικοί οπαδοί του Μίμη Πλέσσα.
Εγώ θα προτείνω στον παραγωγό σου να το κάνετε και για έναν άλλο λόγο. Δυστυχώς ακόμα ζούμε σε έναν περίεργο αστερισμό που η ψηφιακή μουσική δεν καταγράφεται, ενώ το cd/ άλμπουμ καταγράφεται στην ιστορία της Ελληνικής Δισκογραφίας. Έχει τη δικιά του σημασία αυτό.
Προτροπή… ακούτε κύριε Μαρκόγιαννη;;; (Γέλια)
Είσαι πάρα πολύ νέος και έχεις μία μικρή κόρη, με την οποία θα γίνετε πολύ φίλοι στο μέλλον. Θα είστε πολύ κοντά στη γενιά που ζείτε. Τραγούδι της έχεις γράψει;
Είμαστε ήδη φίλοι, ναι. Δεν της έχω γράψει τραγούδι, δεν θέλουμε να λέμε ψέματα. Αλλά βλέπω ότι ασχολείται, έρχεται δυστυχώς στα βήματά μου και λέω δυστυχώς, γιατί δεν θέλω να περάσει αυτά που πέρασα εγώ όλα αυτά τα χρόνια και να μπει σ' αυτή τη δουλειά που οι προοπτικές λιγοστεύουν όσο περνάει ο καιρός.
Σαν ερμηνεύτρια εννοείς;
Ναι, αν και είναι καταπληκτική ερμηνεύτρια, δηλαδή σκέψου ότι είναι τώρα είναι 10 στα 11 και τραγουδάει ολόσωστα τραγούδια ξένα, τα οποία είναι πιο απαιτητικά από τα δικά μας. Αυτό δεν το λέω μόνο εγώ, αλλά και η νονά της, η Τίνα Κωνσταντινίδου που είναι σολίστ. Είναι η γυναίκα που με έφερε από την Κω και με πήγε στο Εθνικό Ωδείο.
Δηλαδή οι πατρίδες σου τσακώνονται, έτσι;
Μη συζητάς, εγώ Καρπενησιώτης είμαι, έχω μεγαλώσει στην Κω, η μαμά είναι από την Κω.
Παρ' όλα αυτά, η μικρή σου θα πάει προς τη μουσική παιδεία;
Κοίταξε, της αρέσει πάρα πολύ ο αθλητισμός, τραγουδάει όμως εξαιρετικά σωστά. Εγώ μέχρι που μεγάλωσα άλλαξα 15 ιδέες, μέχρι να κατασταλάξω. Όταν όμως πήρα πια το μπουζούκι στα χέρια μου, είπα ότι αυτό ήθελα να κάνω.
Λοιπόν, σήμερα θα αποφάσιζες να πεις κοινωνικοπολιτικό τραγούδι; Στο παρελθόν το έχεις κάνει. Δεν εννοώ κομματικά, να το ξεχωρίσω, γιατί έχει πολύ μεγάλη σημασία να ξεκαθαρίσουμε την όποια υπόνοια.
Με τα κόμματα δεν τα πήγαινα καλά ποτέ, αλλά ήμουν πάντα πολιτικοποιημένος και πάντα με ενδιέφεραν τα κοινωνικά ζητήματα, με νοιάζει πάρα πολύ ο άνθρωπος, οπότε σίγουρα θα το έκανα και θα το ξαναέκανα και έχω πει αρκετά και μάλιστα δικό σου τραγούδι κοινωνικό. Έχω πει τη δική σου «Στιχοπλοκή» που μελοποίησε ο Χρήστος Γιαννόπουλος. Δεν ξέρω όμως αν η στιγμή αυτή, έτσι όπως είναι κοινωνία μας, είναι κατάλληλη.
Γι' αυτό κι εγώ ξεχωρίζω το timing και τις συνθήκες. Σαν επιθυμία σε ρωτάω.
Είναι ανάγκη τώρα να ειπωθούν τέτοια τραγούδια, γιατί αν το λαϊκό τραγούδι δεν εκφράζει την κοινωνία, τα προβλήματα, τους καημούς, τα άγχη, τις στερήσεις του καθημερινού ανθρώπου, δεν είναι λαϊκό τραγούδι, δεν είναι μόνο έρωτας το λαϊκό τραγούδι. Είναι και η ξενιτιά που έχει επιστρέψει στις μέρες μας. Δηλαδή κάποτε έφευγαν με τα καράβια, τώρα φεύγουνε για σπουδές και δεν ξαναγυρνάνε πίσω.
Tα σχέδιά σου γενικότερα ποια είναι, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον που βρισκόμαστε;
Κοίταξε... τώρα ακόμα τρέχουμε τον «Έρωτα Αναρχικό» που πάει καλά και έχουμε ακόμα μπροστά μας και τις εμφανίσεις στο «Ρεφρέν». Ετοιμάζουμε πολύ ωραία πράγματα για το καλοκαίρι. Έχω μια πολύ βαθειά επιθυμία να κάνω Τσιτσάνη φέτος. Mέσα μου γίνεται μια πάλη, για να κάνω ένα αφιέρωμα Τσιτσάνη ή να κάνω Μικρά Ασία πάλι, η μητέρα μου είναι από Καππαδοκία, ξέρεις.
Προλαβαίνεις να ετοιμαστείς για κάτι τέτοιο;
Ναι, το ξαναλέω, τον αγαπώ πολύ τον Τσιτσάνη. Είναι ο άνθρωπος που διαμόρφωσε το λαϊκό τραγούδι, όπως το ξέρουμε σήμερα. Για ανοιχτή συναυλία μιλάμε φυσικά.
Ξέρεις τι θα σου πήγαινε να κάνεις, πιστεύω… Άκη Πάνου.
Ναι, ναι... και Μάριο Τόκα, θέλω να κάνω κάποια στιγμή.
Νιώθω ότι κάνουμε ένα ωραίο πορτρέτο σε αυτή τη φάση της ζωής και της διαδρομής σου. Είσαι πολύ νέος και έχεις να δώσεις πράγματα σύμφωνα με αυτά που μας έχουν πει και οι επαΐοντες, έτσι; Όλοι αυτοί που έχεις καταφέρει να συνεργαστείς, μέχρι τώρα. Από τους σημερινούς καλλιτέχνες θα ήθελες να συνεργαστείς με κάποιον που δεν έχεις καταφέρει ακόμα;
Φυσικά, πολύ κοντά μου στην ψυχή μου και στο είδος που υπηρετώ είναι ο Νότης Σφακιανάκης. Τον οποίο τον αγαπώ ιδιαίτερα, θεωρώ ότι είναι από τους σπουδαιότερους της γενιάς του, ίσως και ο πιο σημαντικός. Παρ' όλα αυτά όμως υπάρχουν εξαιρετικοί καλλιτέχνες σήμερα, ο Γιάννης Πλούταρχος, ο Αντώνης Ρέμος κ.ά.
Από δημιουργούς, θα ζητούσες σήμερα σε κάποιον να συνεργαστείτε;
Ναι, έχω μια αγάπη μεγάλη στον Μουκίδη, στον Θεοφάνους. Και Κορκολή θα ήθελα σε κάποια στιγμή να πω καθώς και Αντώνη Μιτζέλο, με τον οποίο είμαστε στην ίδια δισκογραφική εταιρεία. Θέλω να κάνω μαζί του μια παράσταση και να τραγουδήσω τα τραγούδια του, με το δικό μου τρόπο.
Εννοείς να τα "πειράξετε" ενορχηστρωτικά; Αλήθεια, πειράζεις τραγούδια; Δηλαδή τον Τσιτσάνη θα τον πείραζες ή όχι;
Όχι, είμαι κατά των διασκευών. Θα τον πειράξω, προκειμένου να κάνω μια πιο σημερινή ενορχήστρωση, αλλά μέχρι εκεί. Γενικά θεωρώ ότι, όταν ένας δημιουργός κάνει ένα τραγούδι, το έχει κάπως μέσα στο μυαλό του.
Δε θα "πείραζες" το μπουζούκι, φαντάζομαι. Παίζεις και μπουζούκι… Το μπουζούκι έχει φτάσει στις μέρες μας να κατηγορείται πάλι.
Μπα, μην το λες τώρα έχει αρχίσει και "γυρνάει". Ναι. Κάποια στιγμή το είχαν κόψει από παντού, η αλήθεια είναι. Έγινε όμως μία τεράστια καμπάνια από τον Γιώργο Μαζωνάκη, κυρίως με τον Βασιλά και τους μπουζουξήδες, τους οποίους έβγαλε ξανά με τον Πολυκανδριώτη.
Να έχουμε το μυαλό μας ανοιχτό. Είμαστε καλλιτέχνες. Ναι, το χρωστάμε στον Μαζωνάκη αυτό. Έκανε το «Ώρες μικρές» και ξανάβαλε το μπουζούκι στα ραδιόφωνα. Είναι πολύ σημαντικό αυτό.
Και επανέρχομαι στο ότι είμαι κατά των διασκευών, αλλά ναι στην επανεκτέλεση, πιο φρέσκια εκδοχή, πιο φρέσκια ενορχήστρωση, γιατί οι ενορχηστρώσεις αλλάζουν με τα χρόνια.
Ναι, δεν είμαστε στη ρεμπέτικη εποχή. Αλλά συντηρούμε τις παραδόσεις μας. Είναι εξαιρετική άποψη από έναν νέο καλλιτέχνη.
Δεν συμφωνώ με κάποια συγκροτήματα που πήραν τραγούδια του Τσιτσάνη και τα άλλαξαν. Θεωρώ ότι δεν είναι πια αυτό που ήταν, είναι κάτι άλλο.
Όλοι οι μουσικοί, οι παλιοί μουσικοί, δεν σου λέω για τον Άκη Πάνου που έβαζε τους τραγουδιστές από πίσω και τους μουσικούς μπροστά στο πάλκο, άνθρωποι που μιλάω σήμερα, λένε «ο τραγουδιστής είναι αυτός που θα τον βάλουμε μπροστά να φάει όλη τη σφαλιάρα. Ο ικανός όμως θα φάει και το χειροκρότημα». Έχεις νιώσει ποτέ δυσάρεστα;
Συμβαίνει κάποια στιγμή να νιώσεις δυσάρεστα, ναι. Μπορεί στο μαγαζί, στο οποίο τραγουδάς, ο κόσμος μέσα να είναι κουρασμένος. Να μην έχει πολλά κέφια.
Είναι ευθύνη σου και καθήκον σου τελικά να τον φέρεις σε κέφι;
Κάπου θα τον αγγίξεις τον καθένα. Αν αυτό που κάνεις, το κάνεις καλά και το κάνεις σωστά και με ψυχή, δεν μπορεί να είναι και σαν μάρμαρο από κάτω.
Τραγουδάει ο κόσμος;
Αν δε χορέψει, θα τραγουδήσει, τουλάχιστον αυτό θα το καταφέρεις, αλλά δεν σημαίνει ότι κάθε μέρα είναι έτσι. Όπως λέμε στο νησί, δεν είναι κάθε μέρα Λαμπρή.
Θύμισέ μας τις επιτυχίες σου, θέλω να τα σημειώσουμε αυτά τα τραγούδια που αγαπάς, που είπες μέχρι να φτάσεις στον «Έρωτα Αναρχικό», υπάρχει ένα παρελθόν...
Τα σημεία αναφοράς είναι στο πολύ ξεκίνημά μου οι «Νυχτερινές διαδρομές» που είχαν ξεπεράσει τις 300.000 στο You tube. Είναι το τραγούδι με την Πίτσα Παπαδοπούλου που παίζει στο ραδιόφωνο μέχρι σήμερα. Η «Αλήθεια», το τραγούδι για τον Καραϊβάζ και ο «Έρωτας Αναρχικός» που κάνει το πιο μεγάλο ταξίδι στα ραδιόφωνα.
Νομίζω ότι θα είναι το μεταβατικό στάδιο, που θα μας πάει παρακάτω.
Λοιπόν, αγαπητέ Πάνο Μπλέτζα, νομίζω ότι τα είπαμε όλα τα μέχρι σήμερα και θα πούμε κι άλλα στο μέλλον. Εξάλλου αυτό εδώ είναι ένα ωραίο καλούδι που θα μπορούμε να το έχουμε και να το χρησιμοποιούμε πάντα. Να θυμόμαστε αυτά που είπαμε και να προσθέσουμε και άλλα σημεία, όσα έρθουν με το καλό. Εγώ έτσι το βλέπω, δεν είναι κάτι που θα το πετάξουμε. Σε ευχαριστώ για αυτό το χρόνο που διέθεσες.
Εγώ σε ευχαριστώ πολύ για την όμορφη αυτή συζήτηση.
Αν έβαζα έναν υπότιτλο σε όλα τα παραπάνω είναι ότι «η καθαρότητα ενός ανθρώπου κρύβεται στις καταβολές του», ακόμα ότι, «το βλέμμα είναι σπινθηροβόλο, όταν μιλάει για ό, τι αγαπάει», ίσως ότι «έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου, κάνω την αυτοκριτική μου».
Βασικές αρχές μιας προσωπικότητας και χαίρομαι να διαπιστώνω ότι ένας νεαρός που γνώρισα στην αρχή μιας τρελής πορείας τότε που ξεκίναγε, με κρίση, με υποβάθμιση της δισκογραφίας, με πανδημίες, με πολλές προσωπικές δυσκολίες, ολοκλήρωσε πολλούς κύκλους και βάζει πλώρη για μεγάλα πράγματα, κυρίως, διαμορφώνοντας την αρχική του προσωπικότητα. Θα πούμε και θα ακούσουμε πολλά για τον Πάνο Μπλέτζα και τα επόμενα χρόνια, να είστε σίγουρες και σίγουροι.
Σχολιάστε