Bαγγέλης Στεφανόπουλος: «O αυτοσχεδιασμός είναι προέκταση της συνθετικής ικανότητας κάθε μουσικού»
Γράφει η Ιλένια Χρίστου
Μια μυσταγωγική συναυλία αναμένουμε να ζήσουμε το Σάββατο 19 Νοεμβρίου στην Αγγλικανική Εκκλησία του Αγίου Παύλου, στην παρουσίαση του καινούργιου album “Meditations” του συνθέτη και πιανίστα Βαγγέλη Στεφανόπουλου, που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες από την ΠΚmusic.
Με τέσσερα προσωπικά albums στο ενεργητικό του και δεκάδες συμμετοχές στην ελληνική και ξένη δισκογραφία, το όνομα του Βαγγέλη Στεφανόπουλου έχει συνδυαστεί με την καλή αισθητική και την αφοσίωση στην τέχνη της μουσικής. Έχει εμφανιστεί σε μικρές και μεγάλες σκηνές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε Ευρώπη, Βόρεια και Κεντρική Αμερική και Αφρική. Είναι ένας συνθέτης, πολυοργανίστας και μουσικός παραγωγός που κατέχει μια μεγάλη γκάμα από μουσικά στυλ στη φαρέτρα του, απολαμβάνοντας την αναγνώριση από συναδέλφους και το μουσικόφιλο κοινό. Στα σχεδόν 20 χρόνια τα οποία εργάζεται σαν επαγγελματίας μουσικός, έχει συνεργαστεί με πολλούς και γνωστούς καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Στο "Meditations", το οποίο αποτελεί ένα εντελώς διαφορετικό μουσικό εγχείρημα του Στεφανόπουλου, αποφασίζει να κάνει μια ηχογράφηση μόνος του, προκειμένου να βρεθεί σε ένα πιο ελεύθερο και ανοιχτό σύμπαν. Με τέσσερις αυτοσχεδιασμούς και δύο συνθέσεις για πιάνο, καταφέρνει να περιγράψει τη διαδικασία του διαλογισμού με έναν ποιητικό χαρακτήρα.
Και όπως περιγράφεται πολύ εύστοχα η αύρα της συλλογής από το ρητό του Alan Watts στο εσώφυλλο του CD “Τα μάτια βλέπουν και τα αυτιά ακούν καθώς ο αέρας φυσάει και το νερό κυλάει”.
Βαγγέλη, πώς αποφάσισες να κυκλοφορήσεις ένα album που αφορά ουσιαστικά στη διαδικασία του διαλογισμού;
Για 'μένα η αφετηρία είναι πάντα η μουσική. Ξεκινάω με έναν ήχο που μου τραβάει το ενδιαφέρον και από εκεί τις περισσότερες φορές εξελίσσεται μόνο του. Κάπως έτσι έγινε και το “Meditations”.
Σχετικά άρθρα:
Αφού είχε γραφτεί όλο, άρχισα να βάζω τα κομμάτια στη σειρά σαν να λύνω ένα puzzle και εμφανίστηκε η εικόνα ενός άλμπουμ που θα μπορούσε να αφορά και στο διαλογισμό. Άλλωστε, σχεδόν πάντα η διαδικασία του να ακούσει κάποιος ένα άλμπουμ προσεκτικά και με αφοσίωση είναι διαλογισμός.
Τι είναι αυτό που το χαρακτηρίζει;
Νομίζω ο συνδυασμός του ακουστικού ήχου με τον ψηφιακό είναι εμφανής και διάχυτος στο άλμπουμ. Ιδιαίτερα η επεξεργασία του ακουστικού πιάνου με ψηφιακά μέσα είναι κάτι που είναι αρκετά στην αιχμή του δόρατος αυτές τις μέρες και είναι και ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του άλμπουμ.
Έχεις μια μεγάλη ευχέρεια να κινείσαι σε πολλά διαφορετικά μουσικά ιδιώματα και στυλ … από την τζαζ στην ποπ και από την αφρικανική μουσική μέχρι την πειραματική ηλεκτρονική. Πώς το πετυχαίνεις και ποιος είναι ο κοινός τόπος όλων αυτών μέσα σου;
Όλες αυτές οι μουσικές είναι είδη τα οποία έχω παίξει και ηχογραφήσει εκτενώς, αυτός είναι ο τρόπος και δεν υπάρχει άλλος. Βέβαια ξεκινώντας να παίζει κάποιος ένα στυλ πρέπει πρώτα να ακούσει αρκετά το είδος και να αποφασίσει να το υπηρετήσει, αφήνοντας απ' έξω στοιχεία που αποτελούν απλώς το εγώ του. Το κοινό τους στοιχείο είναι ότι είναι μουσικές που πρώτα απολαμβάνω σαν ακροατής και ύστερα σαν εκτελεστής.
Έχεις μια σημαντική μακρόχρονη πορεία με σπουδαία projects, συναυλίες σε όλο τον κόσμο, συνεργασίες με κορυφαίους μουσικούς. Ποιες είναι οι στιγμές εκείνες που ξεχωρίζεις στην καλλιτεχνική σου πορεία;
Θα ξεχωρίσω απλά το πιο πρόσφατο, γιατί είναι πολλά. Μιλάω για το Vlatos Jazz στον Κίσσαμο της Κρήτης. Εκεί οι άνθρωποι έχουν αναστηλώσει ένα ορεινό ξωκλήσι 150 χρονών και κάθε εβδομάδα σχεδόν φιλοξενούν συναυλίες. Παίξαμε εκεί ένα αυτοσχεδιαστικό σετ τον Σεπτέμβρη με τον τρομπετίστα Ανδρέα Πολυζωγόπουλο και η εμπειρία του να παίζεις μουσική με μουσικούς που αγαπάς σε ένα τέτοιο υπέροχο μέρος και σε κόσμο που το εκτιμάει είναι αυτό το οποίο όλοι ελπίζουμε να μας τυχαίνει όσο το δυνατόν πιο συχνά.
Από πού αντλείς έμπνευση για τους αυτοσχεδιασμούς σου;
Η έμπνευση είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι και το τελευταίο της διαδικασίας. Ο αυτοσχεδιασμός είναι κάτι που κάνουμε όλοι καθημερινά. Π.χ. όταν αλλάζεις τη διαδρομή για το σπίτι σου ή όταν συνδυάζεις τα ρούχα από την ντουλάπα σου, για να ντυθείς για μια έξοδο. Το δύσκολο και σημαντικότερο κομμάτι είναι να καλλιεργήσουμε στο μουσικό τερέν αυτές τις δυνατότητες που καθημερινά εξασκούμε σε άλλες εκφάνσεις της ζωής μας. Κάτι τέτοιο χρειάζεται χρόνια δουλειάς με ποικίλους τρόπους προσέγγισης.
Πιστεύεις ότι σχετίζεται η ικανότητα ενός μουσικού να αυτοσχεδιάζει με τον τρόπο που ακούει ή αντιλαμβάνεται τη μουσική;
Νομίζω ότι ο αυτοσχεδιασμός είναι κυρίως μια προέκταση της συνθετικής ικανότητας κάθε μουσικού. Για να μπορέσει κάποιος να αυτοσχεδιάσει, πρέπει να αρχίσει να αντιλαμβάνεται την μουσική σαν συνθέτης αλλά ταυτόχρονα και σαν ερμηνευτής. Σίγουρα χρειάζεται μια πιο αναλυτική αντίληψη, αλλά εξίσου σημαντική είναι η καλλιέργεια της αισθητικής, γιατί χωρίς αυτήν η τεχνική δεν έχει καμία αξία.
Ας ξαναγυρίσουμε στο «Meditations”, καθώς μιλάμε για μια πολύ ιδιαίτερη δισκογραφική δουλειά, θα ήθελα να μας δώσεις μια εικόνα των κομματιών του album. Με δύο λόγια τι περιγράφει το καθένα. Και ας ξεκινήσουμε με το “Mantra” που ο τίτλος του μας δίνει ένα πρώτο στίγμα …
Το “Mantra” ξεκινάει με ένα προσχεδιασμένο beat που δίνει ένα αργό απλό και επαναλαμβανόμενο μοτίβο, πάνω στο οποίο συμβαίνουν διάφορα σχολεία από το πιάνο
“Alone”. Το δεύτερο κομμάτι … Μοναξιά ή μοναχικότητα;
Σίγουρα το δεύτερο. Είναι η στιγμή που κλείνεις τον έξω κόσμο και κοιτάς μέσα σου.
Για το επόμενο, το “Be Still my Heart”, έχεις πει ότι κρύβει μια πιο ανθρώπινη χροιά. Τι εννοείς;
Όταν κάποιος ερμηνεύει μια σύνθεση, η οποία έχει κάποια συναισθηματική φόρτιση, χρειάζεται να επιλέξει πόσο και αν θα αφήσει το περιεχόμενο να τον συνεπάρει. Αν το παρακάνεις, τότε χάνεις τον έλεγχο και όλο το οικοδόμημα πέφτει. Αν απ' την άλλη δεν αφεθείς καθόλου, τότε το αποτέλεσμα είναι βαρετό και αδιάφορο για τους περισσότερους ανθρώπους.
“Be Still my Heart”
“Regret” … Τι πραγματεύεται;
Ο Quincy Jones είπε ότι κάθε παραγωγή πρέπει να έχει ένα τουλάχιστον ενοχλητικό στοιχείο. Το “Regret” ξεκινάει με ένα τέτοιο στοιχείο στο προσκήνιο, το οποίο σιγά σιγά λύνεται σε κάτι όμορφο.
“One for all and all for one”. Το πιο μεγάλο σε διάρκεια κομμάτι του album αλλά και το πιο «πλούσιο» ηχητικά …
Παρόλο που ο τίτλος φαίνεται να έχει αναφορά στο μότο από τους τρεις σωματοφύλακες, στην πραγματικότητα αναφέρεται στην αρμονία. Όταν το κομμάτι υπηρετεί το όλο και το όλο το κάθε κομμάτι τότε βρισκόμαστε σε αρμονία. Είναι το μέρος που, όταν πας, δεν θες να φύγεις.
«One for All and All for One»
Στο τελευταίο κομμάτι “Play child play” μάς ξαναγυρνάς στη παιδική μας ηλικία …
Από τις πρώτες μουσικές εμπειρίες που είχα ήταν όταν ο θείος μου στο χωριό μού τραγουδούσε δημοτικές μελωδίες και τις έπαιζα στο πιάνο. Το “Play child play” είναι μια μελωδία σε καλαματιανό ρυθμό που μου θύμισε αυτές τις παιδικές αναμνήσεις με τον αγαπημένο μπάρμπα -Τάκη.
Μίλησέ μας για το project “Scrap Music” που παρουσιάζεις τα τελευταία χρόνια στις εμφανίσεις σου...
To “Scrap Music” είναι ένα απολύτως αυτοσχεδιαστικό project. Παρόλ' αυτά, έχει σχεδόν πάντα φόρμα και παλμό, πράγμα που το κάνει πιο προσβάσιμο στον μέσο ακροατή, όπως επίσης κάποιος μπορεί και να το χορέψει. Συνήθως το κάνω σε συνδυασμό με τύμπανα ή/και κρουστά. Παρόλο που έχω δοκιμάσει δεκάδες συνδυασμούς, τελευταία το κάνω πιο συχνά με τον Άγγελο Πολύχρονου στα κρουστά και τον Δημήτρη Κλωνή στα ντραμς.
Επόμενα βήματα…
Ύστερα από την παρουσίαση του “Meditations” στις 19 Νοέμβρη στον Αγγλικανικό Ναό του Αγίου Παύλου συζητάμε με την ΠΚ music να κάνουμε μια ηχογράφηση σε Dolby Atmos που είναι ένα πολύ ανερχόμενο και ενδιαφέρον νέο format. Αυτό θα μπορούσε να καταλήξει και σε μια παρουσίαση με Immersive audio ηχητικό installation.
Κλείνοντας αυτή τη συνέντευξη. Πώς θα περιέγραφες με μια φράση το “Meditations”;
To “Meditations” παρουσιάζει με μουσικό τρόπο τη διαδικασία του διαλογισμού με ένα ποιητικό χαρακτήρα.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Σχολιάστε