Ανδρονίκου: «Πιστεύω στην ελευθερία επιλογών του νέου καλλιτέχνη».
Γράφει η Αρετή Κοκκίνου
Πολλές φορές έχει τονιστεί (όχι μόνο από εμένα) η συστηματική μη προβολή Ελλήνων μουσικών αξιόλογων, με έργο που ξεπερνά τα όρια αυτού που κάποιοι καθορίζουν ότι «πουλάει». Ευτυχώς για ορισμένους η αναγνώριση και η σταδιοδρομία προκύπτει εκτός συνόρων.. Ο συνθέτης και μουσικός εκτελεστής, Μιχάλης Ανδρονίκου, είναι ένας από αυτούς. Κυπριακής καταγωγής, που όμως έχει ζήσει και δημιουργήσει επί μακρόν στην Αθήνα, με πλούσιο έργο και διακρίσεις, κάτοικος Καναδά πλέον, μας παραχώρησε αυτή την ενδιαφέρουσα συνέντευξη.
Μιχάλη, πλέον κατοικείς και εργάζεσαι στον Καναδά, στο Harmony Music School . Μίλησέ μας για τις εκπαιδευτικές και εν γένει καλλιτεχνικές σου δραστηριότητες εκεί.
Όταν ολοκλήρωσα τις διδακτορικές μου σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Calgary το 2013, είχα ήδη 4 χρόνια διδακτικής εμπειρίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο και αναζητούσα εργασία σε κάποια άλλη σχολή, για να εμπλουτίσω τις εμπειρίες και να ανανεώσω τον κύκλο μου. Έτσι, βρήκα αυτήν τη σχολή στην οποία είμαι τώρα καλλιτεχνικός διευθυντής, ιδιότητα που μου επιτρέπει να έχω διάφορες καλλιτεχνικές ασχολίες στο πλαίσιο της εργασίας μου, π.χ. γράφω μουσική για τους καθηγητές της σχολής και διοργανώνουμε συναυλίες με αυτά τα έργα για τους μαθητές μας, αλλά και για όποιον μπορεί να ενδιαφέρεται.
Αυτό δημιουργεί πολύ πιο ενδιαφέρουσες σχέσεις μεταξύ μουσικών, μαθητών και δασκάλων, αλλά και μια άλλη δυναμική στον τρόπο που οι άνθρωποι μέσα στη σχολή αντιμετωπίζουν τη μουσική εν γένει. Στο youtube μπορεί κάποιος να βρει πολλά δείγματα από μουσική που έγραψα για τους δασκάλους μουσικής της συγκεκριμένης σχολής.
Παράλληλα γράφω μουσική για πολλά σχήματα, τόσο στον Καναδά όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο, πράγμα που με χαροποιεί ιδιαίτερα και μου δίνει το κίνητρο να συνεχίζω. Επίσης, γράφω άρθρα και κείμενα περί μουσικής, που τροφοδοτούν τη σκέψη και τη μουσική μου δημιουργία.
Στις συνθέσεις σου συνυπάρχουν οι κλασσικές μουσικές φόρμες με σύγχρονα στοιχεία. Πιστεύεις ότι η σύγχρονη λόγια μουσική θα κερδίσει ένα πλατύτερο κοινό ή θα είναι άκουσμα λίγων μυημένων;
Στη μουσική μου συνυπάρχουν ετερόκλητα στοιχεία, γιατί επιδιώκω να εξυπηρετώ το θέμα μου, που είναι διαφορετικό κάθε φορά. Εκτός από σύγχρονη, έντεχνη μουσική, έχω γράψει μουσική για θέατρο, για κινηματογράφο, για ντοκιμαντέρ, για εικαστικές εκθέσεις, τραγούδια, και έχουν κυκλοφορήσει 5 δισκογραφικές δουλειές μου στην Ελλάδα από το 2003 μέχρι το 2010, που είναι όλες πολύ διαφορετικές μεταξύ τους και λόγω των ετερόκλητων στοιχείων, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε ακούγοντας ένα δείγμα από κάθε CD. Έχω πειραματιστεί με διάφορα είδη και στιλ. Τώρα πια αισθάνομαι ότι έχω τη δική μου φωνή, που μου επιτρέπει να έχω ένα ευρύ φάσμα επιλογών.
Πιστεύω ότι κάθε μουσική έχει ένα συγκεκριμένο ακροατήριο, που ακολουθεί τους νόμους της αγοράς. Σε ό,τι αφορά στη σύγχρονη μουσική, κατά καιρούς μπορεί να παρουσιαστεί κάποια άνθιση και ένα ελαφρώς μεγαλύτερο ακροατήριο ή αντίστοιχα σε άλλες περιόδους μια μικρή κόπωση, και ένα κάπως περιορισμένο ακροατήριο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να αλλάξει σημαντικά το ποσοστό των ακροατών που ακούει σύγχρονη, έντεχνη μουσική ή όποιο άλλο είδος.
Είχες αξιολογότατους δασκάλους και πλουσιότατες σπουδές. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του σωστού δασκάλου μουσικής κατά τη γνώμη σου, ειδικά όταν μιλάμε για διδασκαλία μουσικής σύνθεσης; Και χρησιμοποιώ σκόπιμα τη λέξη «δάσκαλος» και όχι «καθηγητής»…
Πράγματι, ήμουν τυχερός στο θέμα των σπουδών και ειδικά των δασκάλων, τους οποίους αναφέρω με κάθε ευκαιρία και τους χρωστώ πολλά. Για παράδειγμα, υπάρχει ένα άρθρο μου στο "Πολύτονον", δημοσιευμένο σε συνέχειες από τον περασμένο χειμώνα, στο οποίο αναφέρομαι στη μουσική του Θόδωρου Αντωνίου, με τον οποίο σπούδασα σύνθεση. Φυσικά οι καθηγητές μου στο Ελληνικό Ωδείο, και σε άλλα ωδεία της Αθήνας, στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, και σε πολλές ιδιωτικές σχολές στην Κύπρο, και φυσικά όλοι οι καθηγητές μου στο Πανεπιστήμιο του Calgary ήταν σπουδαία παραδείγματα για 'μένα ως προς τον τρόπο διδασκαλίας. Προσπαθώ να συνδυάσω τα τόσα καλά στοιχεία που έχουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι και ταυτόχρονα να βρω το δικό μου τρόπο να εμπνεύσω το μαθητή.
Όταν αυτό συμβεί, είμαι πολύ χαρούμενος και αφήνω το μαθητή να βρει τον εαυτό του και τη φωνή του, γιατί πιστεύω πολύ στην ελευθερία των επιλογών του νέου καλλιτέχνη. H ειλικρίνεια, η επιμονή και η υπομονή, η αγάπη και ο ενθουσιασμός για το αντικείμενο είναι μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένας δάσκαλος. Ευτύχησα να δω αρκετούς μαθητές μου να ακολουθούν επαγγελματικά το δρόμο της μουσικής, πράγμα που επίσης μου δίνει χαρά και κουράγιο να συνεχίζω.
Εκτός από τις σπουδές της σύνθεσης, έχεις δίπλωμα κλασσικής κιθάρας και κλαρινέτου και έχεις επίσης ασχοληθεί με παραδοσιακά και λαϊκά όργανα. Σε ποιο βαθμό θεωρείς ότι βοηθάει ή ενδεχομένως εμποδίζει το συνθέτη το να είναι και ο ίδιος καλός μουσικός εκτελεστής;
Είναι πολύ χρήσιμη η γνώση οποιουδήποτε οργάνου και οποιουδήποτε είδους μουσικής για ένα συνθέτη. Οι επιλογές του πολλαπλασιάζονται όσο πληθαίνουν οι πρακτικές του γνώσεις στα όργανα, παράλληλα με τις θεωρητικές του γνώσεις. Ίσως στα πρώτα στάδια προσωπικής δημιουργίας να αποτελέσουν κάποιο μικρό εμπόδιο ως προς το στιλ δημιουργίας, γιατί τα χέρια πηγαίνουν στα γνωστά μονοπάτια αρχικά, αλλά αυτό είναι κάτι που ξεπερνιέται με τη συστηματική ενασχόληση με τη σύνθεση.
Διαγράφεις ήδη μία διεθνή πορεία μουσικά. Βασικοί σταθμοί η Κύπρος (που είναι και ο τόπος καταγωγής σου), η Ελλάδα , ο Καναδάς. Ποια είναι τα σημαντικότερα αποκτήματα που έχεις στις αποσκευές σου από τους σταθμούς αυτούς συναισθηματικά και ως ερεθίσματα;
Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι πάντα στην ψυχή μου! Πολλά από τα θέματα με τα οποία καταπιάνομαι είναι ελληνικά και κυπριακά. Η φιλοσοφία, η συμμετρία, οι σχέσεις των αριθμών και οι αναλογίες πάντα αποτελούν αφετηριακό στοιχείο στη μουσική μου σκέψη. Το ίδιο και οι παραδοσιακές και λαϊκές μουσικές του τόπου μας. Η γλώσσα των ποιητών, το μπλε του ουρανού και της θάλασσας, το φως και οι αναμνήσεις μου τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Κύπρο, είναι μερικά μόνο από τα ερεθίσματα που με οδηγούν στο να γράψω.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο δέχομαι παραγγελίες και από άλλες χώρες εκτός από την Ελλάδα, την Κύπρο και τον Καναδά, πράγμα που μου δίνει μεγάλη χαρά.
Υπάρχει ονειρεμένος τόπος, «Ιθάκη», για τον δημιουργό ή είναι καταδικασμένος στο αιώνιο δημιουργικό ανικανοποίητο;
Το ταξίδι είναι πιο σημαντικό από την «Ιθάκη»! Κάθε έργο με ικανοποιεί στο βαθμό που εκπληρώνει το στόχο για τον οποίο γράφτηκε. Αν σε αυτήν τη συνθήκη προστεθεί και η ικανοποίηση ερμηνευτών και ακροατηρίου τότε πρόκειται για ιδανική ολοκλήρωση μιας μουσικής δημιουργίας. Κάθε μια τέτοια επιτυχία δημιουργεί συνθήκες για το επόμενο έργο που -προστιθέμενο στα προηγούμενα- διαμορφώνει σιγά-σιγά την αισθητική μου και τον τρόπο που αντιμετωπίζω τη μουσική δημιουργία σήμερα. Νομίζω ότι μόνο η ικανοποίηση και η χαρά από τη δημιουργία μπορεί να οδηγήσει σε υγιή δημιουργία.
Μεταξύ άλλων, η μουσική σου ταξίδεψε στο φεστιβάλ των Καννών , αφού επένδυσες μουσικά την ταινία «The Northlander». Πώς προέκυψε η συνεργασία αυτή;
Τον περασμένο χειμώνα με προσέγγισε ο Καναδός σκηνοθέτης, Benjamin Ross Heyden, και μου πρότεινε να γράψω τη μουσική για την ταινία αυτή. Εγώ αρχικά αρνήθηκα, διότι δούλευα δύο έργα μουσικής δωματίου εκείνη την περίοδο και ήθελα να αφοσιωθώ εκεί. Όμως επέμεινε και μάλιστα έφτιαξε μια λίστα με έργα μου που βρήκε στο διαδίκτυο, λέγοντάς μου ότι ήθελε κάτι παρόμοιο σε αντίστοιχες στιγμές της ταινίας του.
Αυτό μου έκανε μεγάλη εντύπωση και σκέφτηκα ότι, αν ένας σκηνοθέτης άκουσε 40 διαφορετικά κομμάτια μου και είχε άποψη για το τι θέλει, μπορεί αυτή να είναι μια ουσιαστική συνεργασία για 'μένα. Διάβασα το σενάριο, είδα την ταινία και έφτιαξα τη μουσική σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Λίγο μετά την ολοκλήρωση του έργου αυτού, μάθαμε ότι η ταινία θα πάει στις Κάννες, όπου και πήρε πολύ καλές κριτικές.
Μίλησέ μας για τα έργα σου που έχουν παρουσιαστεί στο εξωτερικό συναυλιακά ή εκδοτικά.
Πριν φύγω από την Ελλάδα, το 2008, κυκλοφόρησε στη Βουλγαρία από την Balkanota η παρτιτούρα του έργου μου, «Latin Suite για δυο κιθάρες», που έγραψα μερικά χρόνια πριν και για το οποίο είχα βραβευτεί σε διεθνή διαγωνισμό.
Το 2010 παίχτηκε το έργο «Milonga needs Two» για δύο ακορντεόν στο Würzburg στη Γερμανία και στο Calgary στον Καναδά, από δύο Iσπανούς ακορντεονίστες, τους Oroitz Maiz και Marina Hernáez, που το παρουσίασαν λίγο αργότερα και στην Ισπανία. Πολλά έργα μου παίχτηκαν στον Καναδά.
Το 2014 παρουσιαστηκε το «Dancing with the Sax» με το Armonia Saxophone Quartet στο Royal Holloway University of London.
To 2015 παρουσιάστηκε το «Tango for a dreamer» στο Festival International d' Orgue de Roquevaire στη Γαλλία με τους Michele Peladan στο μαντολίνο και Jean Pierre Rolland στο όργανο.
Στην Κύπρο και στην Ιταλία παρουσιάστηκε το έργο μου «Dance of the Earth».
Στη Ρωσία παρουσιάστηκε το έργο «Byzantium», το Μάιο του 2016.
Έχω ετοιμάσει ένα CD με αυτοσχεδιασμούς για μπουζούκι και μαρίμπα εδώ στον Καναδά, το οποίο ελπίζω να εκδοθεί κάποια στιγμή.
Αυτήν την περίοδο ετοιμάζεται η έκδοση δύο έργων μου από τον Καναδικό μουσικό εκδοτικό οίκο Palliser Music Publishing. Πρόκειται για την Jazz Suite για δύο πιάνα και το Harmony Within για σόλο πιάνο. Και οι δύο εκδόσεις θα κυκλοφορήσουν τον Σεπτέμβρη.
Θεωρείς ότι οι δημιουργοί λόγιας μουσικής έχουν στην Ελλάδα την προσοχή που τους αξίζει;
Όχι! Γενικά οι πιο σοβαροί δημιουργοί σε οποιονδήποτε χώρο αναγκάζονται να απομονωθούν, για να δημιουργήσουν, είναι πιο εσωστρεφείς και συνήθως πιο χαμηλών τόνων. Φυσικά, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προωθούν αυτό που θα τους φέρει υψηλή ακροαματικότητα και τηλεθέαση, με αποτέλεσμα οι σημαντικοί δημιουργοί να ακούγονται και να φαίνονται ελάχιστα. Γι' αυτό πρέπει οι ίδιοι οι δημιουργοί να καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια για την προώθηση του έργου τους.
Είθισται οι συνεντεύξεις να τελειώνουν με τα μελλοντικά σχέδια των καλλιτεχνών… Τι νέο θα περιμένουμε να ακούσουμε από εσένα;
Όση περισσότερη μουσική μπορώ! Ευτυχώς θα κυκλοφορήσουν αρκετά ακόμα έργα μου από την Palliser Music Publishing και ελπίζω κάποια κείμενά μου περί μουσικής. Θα ήθελα να κάνω δισκογραφία, εκδόσεις και συναυλίες στην Ελλάδα και στην Κύπρο, γιατί αισθάνομαι ότι είναι χρέος μου να αφήσω κάτι στον τόπο μου. Ελπίζω να μου δοθεί η ευκαιρία!
ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Σχολιάστε