Απόλλων Κουσκουμβεκάκης: «Το τάνγκο ταιριάζει με την ιδιοσυγκρασία του Έλληνα»

6/2/2023
Σχολιάστε

Γράφει η Αρετή Κοκκίνου

Ο Απόλλων Κουσκουμβεκάκης, σολίστ κιθάρας, μαέστρος και ενορχηστρωτής, έχει μια πολύχρονη και σημαντική παρουσία στο χώρο της ελληνικής μουσικής σκηνής με πολλές και σημαντικές συνεργασίες στο ενεργητικό του. Η παρακάτω συνέντευξη πραγματοποιήθηκε, με αφορμή το εγχείρημα Tango Greco, όπου υπογράφει την ενορχήστρωση και τη διεύθυνση της 15μελούς Δημοτικής Αθηναϊκής Εστουδιαντίνας.

Πρόκειται, όπως αναφέρει το δελτίο Τύπου, “για ένα αφιέρωμα στη «χρυσή εποχή» του ελληνικού τανγκό, μια μοναδική μουσικοχορευτική παράσταση που θα ταξιδέψει το κοινό στη ρομαντική εποχή της παλιάς Αθήνας”. Η συναυλία, θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα “Αλεξάνδρα Τριάντη” του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών στις 19.02.2023. Τα τραγούδια θα ερμηνεύσουν ο Μπάμπης Τσέρτος, η Τζίνα Φωτεινοπούλου, ο Μιχάλης Δημητρακάκος η Άννα Ματσούκα και η Μαρούλα Κασκαβέλη. Χορεύουν οι βραβευμένοι χορευτές της Academia del Tango.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα του αφιερώματος του Tango Greco;

Την παράσταση Tango Greco την παρουσίασα πρώτη φορά με την Athens Chamber Orchestra και παραγωγό το Μιχάλη Κουμπιό το 2011 στο Badminton Theater. Είχε πολύ μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία. Έτσι, πρότεινα, στο πλαίσιο της συνεργασίας μου με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και το Σύλλογο των Φίλων της Μουσικής, να την κάνουμε με τη Δημοτική Αθηναϊκή Εστουδιαντίνα. Η πρότασή μου έγινε αποδεκτή και έτσι θα παρουσιάσουμε το Tango Greco στην υπέροχη αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου, την Κυριακή 19 Φεβρουαρίου. Χαρακτηριστικό της δυναμικής της παράστασης είναι ότι είμαστε σχεδόν sold out ένα μήνα νωρίτερα και πριν ακόμα σταλούν δελτία Τύπου και αρχίσουν να προβάλονται τα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά διαφημιστικά spots!

Τι ιδιαιτερότητες έχει μουσικά αυτό το ιδίωμα όσον αφορά στην ελληνική του εκδοχή, από το ρετρό τραγούδι έως σήμερα;

Κατ'αρχάς να διευκρινίσω ότι δε συμφωνώ με τον όρο «ρετρό», ούτε με την έννοια της «νοσταλγίας» που συνήθως περιβάλλει αυτό το είδος τραγουδιού. Έτσι συνήθως περιγράφεις κάτι όμορφο που έχει πεθάνει. Ο σωστός, κατά τη γνώμη μου, όρος είναι «αστικό τραγούδι». Πρόκειται για τραγούδια που, ενώ γράφτηκαν πριν από περίπου έναν αιώνα, είναι ακόμα ζωντανά, αγαπιούνται και τραγουδιούνται. Πολλά από αυτά, όπως τα «Ας ερχόσουν για λίγο», «Ζητάτε να σας πω», «Πόσο λυπάμαι» και πολλά άλλα, έχουν σύγχρονες επανεκτελέσεις που ακούγονται συνέχεια σε ραδιόφωνα και συναυλίες. Η ιδιαιτερότητα είναι ότι το τάνγκο γεννήθηκε στα κακόφημα μπαρ και τα πορνεία του λιμανιού του Μπουένος Άϊρες, ερχόμενο όμως στην Ευρώπη μεταλλάχτηκε σε χορό ευγενικό και αριστοκρατικό της αστικής τάξης. Με αυτή τη μορφή το πήραν οι μεγάλοι Έλληνες συνθέτες του αστικού τραγουδιού, ο Αττίκ, ο Γιαννίδης, ο Μουζάκης, ο Σουγιούλ και τόσοι άλλοι και το έκαναν εξαιρετικά δημοφιλές. Προφανώς ταίριαξε και με την ιδιοσυγκρασία του Έλληνα και εξέφρασε μια ολόκληρη τάξη που δε μπορούσε να ταυτιστεί και να εκφραστεί με το ρεμπέτικο και το βαρύ λαϊκό. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα του μεσοπολέμου γράφονταν 100 περίπου τανγκό το χρόνο!

Στη διάρκεια της σημαντικής σου καριέρας έχεις συνεργαστεί με ποικίλες ορχήστρες και μουσικά σύνολα. Μίλησέ μας για τη συνεργασία σου με την Αθηναϊκή Μαντολινάτα Εστουδιαντίνα «Διονύσιος Λαυράγκας» και πώς αυτή προέκυψε;

Συνεργάζομαι μόνιμα, σαν μαέστρος και ενορχηστρωτής, με την Athens Chamber Orchestra και τη Δημοτική Αθηναϊκή Εστουδιαντίνα, έχω όμως συνεργαστεί και με αρκετές άλλες ορχήστρες, όπως την Ορχήστρα Σύγχρονης μουσικής της ΕΡΤ, τη Sinfonietta Αθηνών κ.ά.

Η Μαντολινάτα – Εστουδιαντίνα «Διονύσιος Λαυράγκας» λειτουργεί από το 1995 υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων, με πρόεδρο τον Ανδρέα Μαζαράκη και έχει παράξει ένα πολύ σημαντικό έργο, παρουσιάζοντας παραστάσεις με όλες τις μορφές του ποιοτικού ελληνικού τραγουδιού. Εγώ ξεκίνησα να συνεργάζομαι με την Εστουδιαντίνα το 2008. Βρήκα ένα σύνολο με μερικούς πολύ καλούς μουσικούς, πολύ μεράκι, αλλά και προβλήματα οργανωτικά, χειρόγραφες ενορχηστρώσεις κ.ά. Νομίζω ότι βοήθησα με οργάνωση, με «καθαρές» και έξυπνες ενορχηστρώσεις, να φτιάξουμε ένα σύνολο άκρως επαγγελματικό, υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου. Δεν είναι τυχαία η πρόσκληση από το Σύλλογο Φίλων της Μουσικής του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών να παρουσιάσουμε το Tango Greco και αισθάνομαι ευγνώμων γι'αυτό.

Στη δισκογραφία και στις παραστάσεις σου δείχνεις ιδιαίτερη προτίμηση στις γυναικείες φωνές και ερμηνείες. Αυτό είναι τυχαίο ή πρόκειται για καλλιτεχνική επιλογή που έχει να κάνει με τη φύση της μουσικής σου;

Στις συνεργασίες μου δεν επιλέγω φύλο, αλλά χαρακτήρες. Εκτιμώ και συνεργάζομαι με ανθρώπους που έχουν ταλέντο, δουλεύουν και εξελίσονται, κατακτούν στόχους, μένοντας πάντα σεμνοί και ταπεινοί. Έχω αλλεργία στην έπαρση, στο «καλάμι», στην ασυνέπεια. Πολλές συνεργασίες μου τελείωσαν στην πρώτη παράσταση, έχω όμως και συνεργασίες που εξελίχτηκαν σε σχέσεις ζωής. Τις υπερασπίζομαι με όλες μου τις δυνάμεις και πολεμώ γι'αυτές.

Πού συναντιούνται και πού είναι μεταξύ τους ανταγωνιστικές οι ιδιότητες του συνθέτη, του μουσικού εκτελεστή, του δασκάλου μουσικής και του ενορχηστρωτή;

Πουθενά δεν είναι ανταγωνιστικές, είναι απόλυτα συμπληρωματικές. Είναι πολύ σημαντικό να έχεις υπάρξει εκτελεστής μουσικής, πριν ενορχηστρώσεις, για να είναι οι ενορχηστρώσεις σου λογικές, ουσιαστικές, αληθινές και όχι «διανοουμενίστικες», «δήθεν» και προσπάθειες φτηνού εντυπωσιασμού. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να έχεις υπάρξει δάσκαλος, πριν ανέβεις να διευθύνεις μια ορχήστρα, γιατί έτσι θα μπορέσεις να διαχειριστείς πολλούς διαφορετικούς χαρακτήρες, να κρατήσεις τις απαραίτητες ισορροπίες και να περάσεις την αισθητική σου πρόταση.

Ποια ιδιότητα σε κερδίζει περισσότερο, αυτό τον καιρό τουλάχιστον;

Οι ιδιότητες του συνθέτη, μαέστρου και ενορχηστρωτή και με αυτές θα δουλέψω όλο το 2023.

Μίλησέ μας για τις υπόλοιπες καλλιτεχνικές σου δραστηριότητες αυτόν τον καιρό, εκτός του Tango Greco.

Το Tango Greco, μετά το Μέγαρο, θα κάνει μια μεγάλη, ελπίζω, περιοδεία που θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο στο θέατρο «Ολύμπια». Στις 2 Απριλίου θα παρουσιάσω, πάλι στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την παράσταση «Out of the blue». Συνεχίζω να παρουσιάζω το νέο κύκλο τραγουδιών μου. Μόλις κυκλοφόρησε «Το αίνιγμα» και το Μάρτιο θα κυκλοφορήσει η «Ξυλοκαμωμένη», ένα ντουέτο του Μπάμπη Τσέρτου με την Άννα Ματσούκα, σε ποίηση της Αναστασίας Μητσοπούλου, εμπνευσμένης από την Κρητική αναγέννηση με ένα υπέροχο video clip. Έχω επίσης αναλάβει να γράψω τη μουσική για μια θεατρική παράσταση, βασισμένη στα παραμύθια της Έντυς Κιτάτζη, σε προσαρμογή της Αναστασίας Μητσοπούλου και την ενορχήστρωση 2 εμβληματικών κύκλων τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη για μεγάλη ορχήστρα.