Αθήνα, χαρά της γης και της αυγής
Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος
Πάντα είχα την απορία πόσα τραγούδια έχουν γραφτεί για την Αθήνα. Το ερώτημα επανέφερε το ολοκαίνουργιο Αθήνα μου με τον Κωνσταντίνο Αργυρό (2020). Αποφάσισα να το ψάξω.
Το υπέροχο Αθήνα (1960) των Χατζιδάκι – Γκάτσου ήταν το πρώτο που ανέσυρε η μνήμη. Το είπε πρώτη η Νανά Μούσχουρη, αλλά ήλθαν οι ερμηνείες των Στέλιου Καζαντζίδη – Μαρινέλλας και των Πάνου Γαβαλά – Ρίας Κούρτη που το απογείωσαν.
Μετά ήλθαν η Αθήνα των Κατσιμιχαίων (1989) που πάντα με συγκινούσε και το νοσταλγικό Αθήνα και πάλι Αθήνα των Σουγιούλ – Τραϊφόρου με την Βέμπο (1948). Την Αθηναίϊσσα (1946) του Τσιτσάνη έχουν βάλει σε δίσκους τους ο Μπιθικώτσης, ο Πάριος, ο Ρεπάνης, η Χρυσάφη, η Μοσχολιού, ο Μαργαρίτης, η Ντάλη κ.ά. Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι το Τανγκό της Αθήνας (1956) του Μουζάκη με την Μπελίντα. Θα μπορούσα να αραδιάσω καμιά εικοσαριά ακόμα. Το δημοτικό Μια βλάχα στην Αθήνα το γνωρίζετε;
Ας πάμε όμως στο αρχείο της Ελληνικής Δισκογραφίας και τα αποτελέσματα που προέκυψαν με την βοήθεια του PC.
Στο πρώτο μέτρημα έβγαλε 239 τραγούδια που στον τίτλο τους έχουν την Αθήνα και παράγωγα. Τέσσερα απ' αυτά την αναφέρουν στη γενική πληθυντικού, των Αθηνών και 25 στην γενική του ενικού, της Αθήνας. Σε 10 υπάρχει η αιτιατική την Αθήνα και σε 43 ο εμπρόθετος τοπικός προσδιορισμός στην Αθήνα. Σε 30 τραγούδια ο τίτλος είναι μονολεκτικός, Αθήνα.
Εννέα μιλούν για τον Παναθηναϊκό.
Υπάρχουν 6 που μιλούν για κάποια Αθηναία. Σε 4 βρίσκουμε την έκφραση Εν Αθήναις.
Υπάρχουν και τραγούδια που την μπλέκουν με άλλες πόλεις. 18 τραγούδια έχουν τίτλο Αθήνα Θεσσαλονίκη ή το αντίστροφο Θεσσαλονίκη Αθήνα. Τρία τραγούδια διευρύνουν το δρομολόγιο, το Βέροια Θεσσαλονίκη Αθήνα (2000), το Θεσσαλονίκη Αθήνα Αυλώνα (1989) και το Σαλονίκη Αθήνα Ηράκλειο (2015). Ακόμη 4 τραγούδια συνδυάζουν την Αθήνα με τον Πειραιά. Υπάρχουν και οι κοντινές διαδρομές προς Ελευσίνα, Κηφισιά, Σαλαμίνα, αλλά και διεθνείς διαδρομές Λόντρα Παρίσι Αθήνα (1944), Σόφια Αθήνα (2005), Παρίσι Λονδίνο Αθήνα (1997).
Αν ψάξεις και τις γειτονιές της Αθήνας, τότε τα τραγούδια ξεπερνούν τα 350. Ακρόπολη, Πλάκα, Λυκαβηττός, Κολωνάκι, Ομόνοια, Ιλισσός. Δεν προσμετρώ τις συνοικίες αλλά μόνο τον Δήμο Αθηναίων.
Ανάμεσα στους συνθέτες των 239 τραγουδιών, υπάρχουν οι Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Νικολόπουλος, Τσακνής, Περίδης, Βαγγέλης Παπαθανασίου, Βαγιόπουλος, Μητσάκης, Κραουνάκης, Κηλαηδόνης, Τσιτσάνης, Στόκας, Κατσαρός, Μωράκης, Χατζής κ.ά.
Στους στιχουργούς και ποιητές που έγραψαν για την Αθήνα, υπάρχουν οι Γκάτσος, Καρυωτάκης, Γκόνης, Τσώτου, Ρασούλης, Πάριος, Κολοκοτρώνης, Νικολακοπούλου, Βίρβος, Κατσούλης, Κοφινιώτης κ.ά.
Εκτός όμως από τους τίτλους των τραγουδιών, την Αθήνα την συναντάς και στους δίσκους. Σε 122 εξώφυλλα δίσκων υπάρχει η Αθήνα και σε 75 η Athens. Τουριστική χώρα γαρ.
Και λίγο πριν από το τέλος αυθόρμητα ήλθε το ερώτημα: Σε πόσα τραγούδια υπάρχει η Θεσσαλονίκη; Ποια προηγείται; Πρωτεύουσα ή συμπρωτεύουσα; Υπομονή, σύντομα θα απαντηθεί κι αυτό.
Σχολιάστε