Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Διονύσης Θεοδόσης - Ένα μεγάλο γιατί...

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

Συμπληρώθηκαν 29 χρόνια από το θάνατο του Διονύση Θεοδόση (1993–2021) κι όπως το γράφει ο ποιητής Κώστας Ουράνης:

«τότε πεθαίνουν οι νεκροί, όταν τους λησμονάμε».

Ίσως πρόκειται για τον καλύτερο ερμηνευτή που ανέδειξε το ελληνικό τραγούδι στη δεκαετία του '80. Ένας τραγουδιστής με ήθος, ευγένεια, έδινε σχεδόν την εντύπωση ότι …ντρεπόταν να τραγουδήσει, δείγμα κι αυτό της ποιότητάς του ως ανθρώπου με αρχές. Κι εκεί αρχίζουν και τελειώνουν όλα τα «γιατί» στο άδικο και απρόσωπο Σύμπαν…

Ο Διονύσης Θεοδόσης (16 Ιουνίου 1958 - 19 Οκτωβρίου 1993) γεννήθηκε στο Ηράκλειο. Το 1981 κέρδισε την 5η θέση στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης με το τραγούδι «Τα πάντα είσαι εσύ», σε μουσική της Χαρούλας Γρέτου και στίχους του Γιώργου Φραντζεσκάκη, κατακτώντας την πέμπτη θέση μεταξύ 20 συμμετοχών και δημιούργησε άριστες εντυπώσεις με την παρουσία και τη φωνή του.

Την ίδια χρονιά συνεργάστηκε με τους Γιώργο Μαρίνο, Τάνια Τσανακλίδου και Κώστα Τουρνά στη «Μέδουσα» και το 1982 ξεκίνησε η συνεργασία του με το Γιάννη Σπανό, έναν μεγάλο σταθμό στη σύντομη ζωή του. Το 1984 κυκλοφόρησε ο διπλός δίσκος «Μουσική πρόκληση», με ζωντανή ηχογράφηση του προγράμματος στο «MICHEL», με έργα του Σπανού και του Χατζηνάσιου, στο οποίο συμμετείχε ο Θεοδόσης μαζί με τους Πένυ Ξενάκη, Ειρήνη Αγγέλου και Αντώνη Ζαφειρόπουλο.

Τα επόμενα χρόνια συνεργάστηκε ξανά με το Γιάννη Σπανό στο δίσκο «Έξοδος κινδύνου» (1984), μαζί με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, σε στίχους κυρίως της Λίνας Νικολακοπούλου και θα κάνει αίσθηση με τον «Έρωτα της Κυριακής», που ακούστηκε πολύ.

Την ίδια χρονιά συνεργάζεται με τον Μιχάλη Τερζή, στο δίσκο «Όλη τη μουσική μεσ΄την αγάπη βάλε», μαζί με τον Γιώργο Νταλάρα και τη Δήμητρα Γαλάνη. Σε ποίηση Κωστή Παλαμά ερμηνεύει το υπέροχο «Το σπίτι που γεννήθηκα» αλλά και το «Ρωμαίικο ΙΙ».

Στο άλμπουμ του Γιώργου Χατζηνάσιου, «Παιχνίδι για δύο», θα ερμηνεύσει μαζί με τη Δήμητρα Γαλάνη το «Για 'σένα εγώ». Πρόκειται για μια πιο αργή και σε ρυθμό μπαλάντας βερσιόν του «Σ' όποιον αρέσουμε» αλλά με διαφορετικό ρεφρέν.

Το 1986 θα βρεθεί και με το Χρήστο Νικολόπουλο στο δίσκο «Τραγούδια για τους φίλους μου», τραγουδώντας το πολύ γνωστό και πανέμορφο «Έτσι σ' αγάπησα» -με δεύτερη φωνή τη Δήμητρα Γαλάνη- σε στίχους του Λευτέρη Χαψιάδη.

Το 1987 συνεργάστηκε με τον Μάριο Τόκα στο δίσκο «Στη λεωφόρο της αγάπης», μαζί με το Γιάννη Πάριο, τη Χαρούλα Αλεξίου και τη Δήμητρα Γαλάνη, σε στίχους του Ανδρέα Νεοφυτίδη, βασισμένους στην ποίηση του Λουί Αραγκόν. Ο Διονύσης Θεοδόσης θα ξεχωρίσει, ερμηνεύοντας το πασίγνωστο και υπέροχο «Κι όλο εγώ περίμενα», αλλά χαρίζοντάς μας και μια μοναδική ερμηνεία στο «Τριαντάφυλλο». Για το συγκεκριμένο τραγούδι υπάρχει στην Κύπρο και μια σχετική «διαμάχη», ότι δεν πρόκειται για στίχους του Ανδρέα Νεοφυτίδη, αλλά του αγωνιστή και ποιητή Ευαγόρα Παλληκαρίδη, που απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου 1957, σε ηλικία μόλις 19 ετών. Ήταν ο νεαρότερος αλλά και ο τελευταίος αγωνιστής της ΕΟΚΑ που απαγχονίστηκε από τους Άγγλους.

Το 1989 συμμετείχε στη ζωντανή ηχογράφηση του Γιώργου Χατζηνάσιου και Μάριου Τόκα, «Θεσσαλονίκη δώδεκα και πέντε». Το 1989 κυκλοφόρησε ο μοναδικός προσωπικός του δίσκος, με τίτλο «Όσο κρατάει ένας καφές» με τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου, του Άλκη Αλκαίου, του Κώστα Τριπολίτη και του Γιώργου Παυριανού, σε ενορχηστρώσεις που έκανε ο Γιάννης Ιωάννου. Οι ερμηνείες του τραγουδιστή είναι έξοχες και ακούγονται πολύ το ομότιτλο, «Το μπουφάν» και το «Τις νύχτες που κυκλοφορώ», ενώ υπάρχει και το «Μια παλιά φωτογραφία» που θα γίνει πιο γνωστό το 1996, όταν θα το ηχογραφήσει ο Δημήτρης Μητροπάνος στο άλμπουμ «Στου αιώνα την παράγκα».

Ο Διονύσης Θεοδόσης είχε μιλήσει για τον δίσκο του στον Πάνο Γεραμάνη («ΤΑ ΝΕΑ», 27-10-1989):

«Περίμενα πολλά χρόνια για να φτάσει η στιγμή να τραγουδώ μόνος σε ένα ολόκληρο έργο … Αν βιαζόμουν και είχα κάνει ατομικό δίσκο από τότε, μπορεί να είχα οδηγηθεί σε αρνητικό αποτέλεσμα … Αυτά τα τραγούδια τα έχω αγαπήσει πάρα πολύ και θέλω να φτάσουν στον κόσμο. Είναι ποιοτικά, αλλά όχι ειδικά. Ακούγονται ευχάριστα από πλατύ κοινό … Ο δίσκος μου με τον Μικρούτσικο περιέχει ηλεκτρικές μπαλάντες. Ο ήχος σ' αυτά τα κομμάτια είναι πιο έντονος απ' ό,τι θα ήταν σε μια απλή μπαλάντα. Ο Θάνος προσπάθησε σ' αυτό το έργο του να βγάλει από τη δική μου ερμηνεία, κάτι περισσότερο απ' ό,τι είχα δώσει ως τώρα, σε προηγούμενες ερμηνείες μου».

Τελευταίος δίσκος στον οποίο συμμετείχε ήταν ο δίσκος «Άδεια θρανία», του Μάριου Μελετίου το 1990, ερμηνεύοντας το ομότιτλο τραγούδι. Είναι η τελευταία ηχογράφηση σε βινύλλιο του Διονύση Θεοδόση. Δίσκος με 3 κομμάτια, με αφορμή την ηρωική πράξη του μαθητή Πέτρου Παπαλεοντίου που κατέβασε το Μάρτη του 1990 την τούρκικη σημαία στην Κύπρο. Η σύνθεση είναι, όπως είπαμε, του Μάριου Μελετίου και η ποίηση του Ανδρέα Παστελλά. Ο δίσκος είναι αρκετά παλαιός και στην Κύπρο μόνο το Ρ.Ι.Κ. έχει δικαίωμα να μεταδίδει το περιεχόμενό του.

Το 1984 ο Διονύσης Θεοδόσης είχε κάνει τη μοναδική τηλεοπτική του εμφάνιση στην τηλεοπτική μεταφορά του θεατρικού έργου, «Ο Νάσος». Από το έργο του Αντρέα Θωμόπουλου, ο εκλιπών τραγουδά την εισαγωγή στην τηλεοπτική αυτή μεταφορά, σε θεατρική σκηνοθεσία Θανάση Παπαγεωργίου, μουσική Σταμάτη Κραουνάκη και τηλεοπτική σκηνοθεσία του συγγραφέα.

Ο Διονύσης Θεοδόσης ερμήνευσε και το «Μη Μου Κρυφτείς», τραγούδι από την ταινία του Ανδρέα Θωμόπουλου και της Κατερίνας Γώγου, "ΟΣΤΡΙΑ - Το τέλος του παιχνιδιού" (1984).

Έφυγε από τη ζωή στις 19 Οκτώβρη 1993 στο Λονδίνο, σε ηλικία 35 ετών από την επάρατη νόσο. Ύστερα από δική του επιθυμία ετάφη στο Άγιο Όρος, έχοντας χριστεί μοναχός λίγους μήνες πριν πεθάνει.

Από τα παραπάνω στοιχεία ανακαλύπτουμε πόσο λίγο «κρατάει ένας καφές». Τόσο μοιραίος σαν στίχος, τόσο κυνικά αληθινός. Ένας καλλιτέχνης με στόφα υψηλών προδιαγραφών, ακόμα θα ήταν παρών και θα είχε πετύχει σπουδαία πράγματα, κυρίως για τον ίδιον. Η ελληνική μουσική σκηνή και η δισκογραφία έχασε ένα πολύτιμο γρανάζι, που είχε την τύχη εκείνη την εποχή να αναγνωριστεί σαν σπουδαίο ταλέντο, από τους πολύ σπουδαίους της εποχής.

Κλείνουμε το μικρό αφιέρωμά μας με ένα πανέμορφο τραγούδι του Γιάννη Σπανού που ερμήνευσε ο Διονύσης Θεοδόσης με την υπέροχη Πένυ Ξενάκη το 1985, στη συναυλία του μεγάλου μας συνθέτη στη Ρωμαϊκή Αγορά, το «Σαν με κοιτάς», σε στίχους του Αλέξη Αλεξόπουλου.

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Xρήστος Κολοκοτρώνης: Εγώ με την αξία μου...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Μεγάλος γλεντζές ο Χρήστος, πολύ μεγάλος. Ήτανε,...

    Συνέχεια

    Γιάννης Ρίτσος: Ένας αιώνας ενός έθνους σε μια ζωή

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Αν κάποιος θα ήθελε να διαβάσει την ιστορία του περασμένου αιώνα,...

    Συνέχεια

    Nότης Περγιάλης: Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Η λογοτεχνία είναι μια ζωντανή πραγματικότητα και ο λογοτέχνης οφείλει να...

    Συνέχεια

    David Bowie: Ο άνθρωπος με τα χίλια πρόσωπα

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Ντέιβιντ Ρόμπερτ Τζόουνς (David Robert Jones, 8 Ιανουαρίου 1947 – 10 Ιανουαρίου...

    Συνέχεια

    Oδυσσέας Ελύτης - Τα ποιήματα που τραγουδήσαμε

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Οι λέξεις που ξεκινούσαν από «ελ» μου ασκούσαν πάντα...

    Συνέχεια

    Γιάννης Σπανός - Πιο πάνω κι απ' την μαρκίζα

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Γεια σας, είμαι ο Γιανί Σπανός», δεν το ήθελα...

    Συνέχεια

    Ιστορίες τραγουδιών εν έτει... 1940

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Παρά το γεγονός ότι η αρνητική απάντηση του Ιωάννη Μεταξά προς τους...

    Συνέχεια

    Παντελής Βούλγαρης - Τα τραγούδια από τις ταινίες του

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Παντελής Βούλγαρης είναι ένας σημαντικός σκηνοθέτης μας, γεννημένος...

    Συνέχεια

    Ο Μάνος του Τρίτου

    Γράφει η Μίνα Μαύρου Εικοσιτρείς Οκτωβρίου του 1925 ο Μάνος Χατζιδάκις...

    Συνέχεια