Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Bασίλης Καρράς - Ο δημιουργός

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

Μια νύχτα ξελογιάστρα κι αυτή της Παραμονής των Χριστουγέννων του 2023, με όμορφα τα άστρα και τους ουρανούς, σαν όλες που μνημονεύουν στους αιώνες των αιώνων τη Γέννηση του Χριστού. Κι αν αυτό από μόνο του δεν είναι φαινόμενο, τι είναι φαινόμενο; Για τον Βασίλη Κεσογλίδη, τον αγαπημένο Μπιλ Κάρας, τον Βασίλη Καρρά, το τραγούδι έλεγε «Φαινόμενο είμ' εγώ».

Μπορεί όποιος θέλει να το αμφισβητήσει, εμείς δε θα σταματήσουμε να γράφουμε γι' αυτόν τον τόσο σπουδαίο καλλιτέχνη. Διότι (όχι συγκρίνοντας αλλά…) αναπολώντας αρκετούς σπουδαίους και σημαντικούς καλλιτέχνες που έφυγαν από τη ζωή, έρχεται και η μνήμη του Βασίλη Καρρά να στρογγυλοκαθίσει σε περίοπτη θέση.

«Έκαστος εφ' ω ετάχθη», λοιπόν… Κι ο ίδιος δεν (θα)ήξερε που θα έφτανε η καριέρα του, ξεκινώντας να τραγουδάει επαγγελματικά από τις αρχές της δεκαετίας του '70, πιτσιρικάς. Και έφτασε στο 1979, για να κυκλοφορήσει στη Vasipap το πρώτο του 45άρι δισκάκι, το «Παράγκες και παλάτια», μια δεύτερη εκτέλεση σε τραγούδι του Νίκου Μαύρου του 1958 από τον Στράτο (Ευστράτιο στο δίσκο) Διονυσίου στην Odeon, με μια μικρή παραλλαγή στους δυο τελευταίους στίχους. Η άλλη πλευρά του δίσκου, φιλοξενούσε το τραγούδι «Βάζεις στον πόνο μου φωτιά» σε δεύτερη εκτέλεση του Βασίλη Καρρά-Κεσογλίδη, όπως αναφερόταν στο δισκάκι 20070/1424/79 της εταιρείας παραγωγής. Η πρώτη εκτέλεση ήταν το 1976 της γνωστής Μαριώς (Κωνσταντινίδου), στο άλμπουμ των Βίρβου και Δερβενιώτη, «Αντιλαλούν οι γειτονιές», που είχαν γράψει στίχους και μουσική. Το δισκάκι αυτό δεν ανέγραφε τους πρώτους δημιουργούς για κανένα από τα δυο τραγούδια, παρά μόνο ότι εκτελούνταν από την ορχήστρα του Βασίλη Παπαδόπουλου (προφανώς θέματα εταιρειών).

Το «Παράγκες και παλάτια» είναι το πρώτο τραγούδι που δισκογράφησε ο Στράτος Διονυσίου και κάπως μοιραία, θα έλεγε κανείς, έγινε και το πρώτο που δισκογράφησε ο Βασίλης Καρράς. Γιατί μοιραία; Γιατί το πρόωρο «φευγιό» του Στράτου Διονυσίου έκανε τον Βασίλη Καρρά, σε μια νύχτα, πρώτο όνομα στην Αθήνα, αντικατέστησε ουσιαστικά εκείνη την εποχή τον σπουδαίο λαϊκό τραγουδιστή στις πίστες, επισπεύδοντας πάντως αυτό που θα γινόταν ούτως ή άλλως, δεδομένων των όσων ξέρουμε πια για τον Βασίλη Καρρά.

Τα τραγούδια αυτού του 45αριού εμφανίστηκαν και στο πρώτο προσωπικό άλμπουμ του Βασίλη Καρρά το 1980, τις «Αλησμόνητες Ώρες».

Το 1982 στο άλμπουμ του «Τι λες καλέ», τρία τραγούδια υπογράφονται από τη στιχουργό Χ. Κεσογλίδου, πιθανότατα πρόκειται για τη γυναίκα του Χριστίνα, που έμεινε μαζί της από το 1973 (που παντρεύτηκαν) μέχρι το θάνατό του το 2023. Κι από τότε όλα πήραν το δρόμο τους, μετά από 5 χρόνια ήταν ήδη στην κυκλοφορία του τρίτου προσωπικού του άλμπουμ, «Γιατί να χωριστούμε», το 1984, όταν εμφάνισε τρία τραγούδια που έγραψε ο ίδιος για πρώτη φορά στίχους αλλά και μουσική, με το όνομα Β. Κεσογλίδης. Από τότε έδειξε μια συνέπεια και ταλέντο στη δημιουργία και μάλιστα σε τακτική βάση, δημιουργώντας στίχους ή μουσική ή και τα δύο για πολλούς τραγουδιστές, αρκετοί εκ των οποίων στα επόμενα χρόνια έκαναν καριέρα. Αυτό έδειξε και την πλευρά του Βασίλη Καρρά, να βοηθάει νέους καλλιτέχνες σε όλη την επαγγελματική του πορεία, κάτι που το έκανε μέχρι την τελευταία στιγμή. Τρανό ίσως παράδειγμα οι Πυξ Λαξ, που το «Άστη να λέει» τούς απογείωσε την καριέρα, σε μια στιγμή που ίσως δεν θα έπρεπε να «μπερδέψει» το κοινό του με τις επιλογές που έκανε. Κι όμως το τόλμησε και σήμερα μιλάμε πια για ένα διαχρονικό τραγούδι του αξέχαστου Μάνου Ξυδού.

Ο Βασίλης Καρράς πήγαινε δεύτερη φωνή σε καλλιτέχνες, έκανε ντουέτα ή συμμετείχε σε δίσκους καλλιτεχνών. Φυσικά το ίδιο συνέβαινε και σε δίσκους δικούς του, με καλλιτέχνες που συνεργαζόταν. Ενδεικτικά μόνο να πούμε: το 1996 συμμετέχει στον δίσκο της Κωνσταντίνας, «Έρχομαι», στο ντουέτο «Δηλητήριο», υπογεγραμμένο από τον Φοίβο, μια μεγάλη επιτυχία της εποχής και του λαϊκού τραγουδιού της εποχής. Το 2004 συναντιέται ξανά με τη Δέσποινα Βανδή, αυτή τη φορά στο ντουέτο του Φοίβου, «Αχάριστη κι αλήτισσα», το 2012 με τον άνθρωπο που βοήθησε πολύ, τον αξέχαστο Παντελή Παντελίδη στο «Για τον ίδιο άνθρωπο μιλάμε», ενώ το 2013 θα συμμετάσχει σε ένα ντουέτο έκπληξη με τον Σωκράτη Μάλαμα, το «Όλοι για τα μπετά δουλεύουμε» του συνεπώνυμού του, Δημήτρη Καρρά. Το 2014 συναντιέται με τον Στέλιο Ρόκκο στο ντουέτο «Δυο κουβέντες αντρικές» που δημιούργησε ο Ρόκκος, ενώ μαζί θα ξαναβρεθούν σε ντουέτο το 2022, ερμηνεύοντας το «Πόση μοναξιά» του Ρόκκου και του Θάνου Παπανικολάου. Το 2016, σε μια εξαιρετική στιγμή του, πλαισιώνει σε ντουέτο τον Μακεδόνα Μάκη Σεβίλογλου, στο τραγούδι «Πονώ μα δεν ακούγομαι». Το 2020 συμμετέχει στο άλμπουμ του Νίκου Κατσίκα, το «Πειρατές και πίθηκοι», ερμηνεύοντας το τραγούδι «Στο λιμάνι», ένα εκπληκτικά όμορφο τραγούδι, σε στίχους και μουσική του Κατσίκα.

Αλλά επιστρέφοντας στο δια ταύτα, ο Βασίλης Καρράς υπήρξε ένας καθοριστικός δημιουργός τραγουδιών στο είδος του. Προσάρμοζε μάλιστα τις δημιουργίες ανάλογα με τη φωνή που θα ερμήνευε, ειδικά όταν επρόκειτο για φωνές που ίσως ήταν ακόμα άγουρες ή έψαχναν τα πατήματά τους ή ξεκινούσαν καριέρα. Μήπως δεν ήταν μια τέτοια η περίπτωση του πρώτου άλμπουμ της Δέσποινας Βανδή το 1994; Ο Καρράς με το «Γέλα μου» δίνει ένα διαχρονικό τραγούδι στην Βανδή αλλά και το όνομα του πρώτου της άλμπουμ. Και δίνει ακόμα ένα τραγούδι, ντουέτο της Δέσποινας Βανδή με τον Γιάννη Πάριο, το εκπληκτικό «Αδιέξοδο». Αν μη τι άλλο δείχνει πλέον το σημαντικό του ταλέντο στη δημιουργία και υπογράφει σαν Β. Καρράς. Ο ίδιος θα το ερμηνεύσει, μεταξύ άλλων, το 2002 στο δίσκο «Τα δικά μου τραγούδια».

Στην «Ελληνική Δισκογραφία» του Πέτρου Δραγουμάνου μέτρησα καταγεγραμμένα 53 τραγούδια που έχει γράψει τη μουσική και πάνω από 140 να έχει γράψεις τους στίχους. Υπάρχει ωστόσο και το φαινόμενο της επανάληψης, δηλαδή να επανεκτελεστεί κάποιο τραγούδι από άλλον τραγουδιστή. Όπως το περίφημο «Καρδιοπάθειες», με πρώτο ερμηνευτή τον Ζαφείρη Μελά και κατόπιν τον Λευτέρη Πανταζή που έκανε πάταγο. Σε κάθε περίπτωση, ο «δημιουργός» Βασίλης Καρράς, έφτιαξε πάνω από 150 τραγούδια με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, τα τραγούδησε ο ίδιος ή κάποιοι άλλοι. Έφτασε μέχρι τους σημερινούς καλλιτέχνες με σημαντικές επιτυχίες δημιουργίας, όπως τον Κωνσταντίνο Αργυρό, τη Λένα Ζευγαρά, τον Γιάννη Πλούταρχο, την Καίτη Γαρμπή, αλλά και τον Νίκο Οικονομόπουλο στο σπουδαίο hit του ερμηνευτή, το «Περιττά», σε στίχους του Καρρά και μουσική του Γιώργου Μουκίδη.

Ο Βασίλης Καρράς δε θα μνημονεύεται απλά σαν ένας λαϊκός τραγουδιστής, θα υπάρχει στο Πάνθεον της ελληνικής λαϊκής μουσικής ιστορίας δίπλα σε μεγαθήρια και θα είναι σήμα κατατεθέν για νεότερους. Θα είναι σημείο αναφοράς κάθε Χριστούγεννα, αφού η μοίρα το έφερε έτσι να φύγει Χριστούγεννα από κοντά μας, θα ακούγονται τα τραγούδια του, γιατί έγιναν αγαπημένα, γιατί τα τραγουδούν οι επόμενοι, γιατί φτιάχτηκαν για ιδιαίτερες στιγμές του καθενός, όπως το απαιτεί το λαϊκό τραγούδι.

Και μετά από 58 προσωπικούς δίσκους και 6 επανεκδόσεις (σ.σ. Ελληνική Δισκογραφία Πέτρου Δραγουμάνου), θα λέει πάντα «Είμαι εδώ», όπως ονομάστηκε το τελευταίο του άλμπουμ, λίγο πριν από την οριστική του αναχώρηση από δίπλα μας. Κι αν μας αφήνει κάποιες «Κακές συνήθειες» είναι αυτές που θα τραγουδάμε, πίσω από τη θρυλική φωνή του και τις επιθυμίες του, σαν αυτό το τραγούδι του Μίλτου Πασχαλίδη που διάλεξε σε αυτό το τελευταίο άλμπουμ του, ίσως ένα τραγούδι σχεδόν αυτοβιογραφικό για εκείνον. Ένα ακόμα «έντεχνο» από τα τόσα που είπε στην καριέρα του με τον δικό του τρόπο και κατάφερε να τα κάνει εντελώς λαϊκά, με την έννοια της αποδοχής του κοινού και δίχως να τα πειράξει καθόλου. Πώς αλλιώς να θυμηθεί κανείς την ατάκα του γιατί η «Πριγκηπέσα» όπως γράφτηκε είναι έντεχνο κι όχι λαϊκό, από μία λέξη.

«Άλλα λέω κι άλλα κάνω, πώς να σου το πω» (original) και όχι «Άλλα λέω κι άλλα κάνεις, πώς να σου το πω» (μια λαϊκότερη εκδοχή). Αυτός θα είναι «και αεί» ο Βασίλης Καρράς.

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Νίκος Γκάτσος - Η κληρονομιά

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Φτάνει ν' ανθίσει μόνο λίγο σιτάρι για τις γιορτές, λίγο κρασί για τη...

    Συνέχεια

    Μιχάλης Γκανάς - Ο στιχουργός των «διαμαντιών»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Σκέφτομαι τους χριστιανούς οι οποίοι πιστεύουν στη μετά θάνατον...

    Συνέχεια

    Ποιήματα και τραγούδια για το Πολυτεχνείο - Το τραγούδι έκπληξη

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου έχουν γραφτεί πολλά κείμενα αλλά και ποιήματα, κάποια έγιναν...

    Συνέχεια

    Κυριακή κοντή γιορτή

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Ποια είναι η πιο τραγουδισμένη μέρα της βδομάδας; Το Σάββατο; η Κυριακή; Κάποια...

    Συνέχεια

    ΜΙΜΗΣ ΠΛΕΣΣΑΣ – Η «άλλη» δεκαετία του ’70

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Όσα και να γραφούν τα επόμενα χρόνια για τον Μίμη Πλέσσα, θα εξυμνούν...

    Συνέχεια

    Η Mαρινέλλα είναι εδώ!

    Γράφει η Μίνα Μαύρου Το βράδυ Τετάρτης, 25ης Σεπτεμβρίου, "τολμά" να καταρρεύσει στη σκηνή του μεγαλύτερου...

    Συνέχεια

    WOODSTOCK 15-17 Αυγούστου 1969

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Το απομεσήμερο της Παρασκευής 15 Αυγούστου, η διάσημη τραγουδίστρια της ροκ, Τζάνις...

    Συνέχεια

    O κινηματογραφικός Θεοδωράκης

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Η αλήθεια είναι ότι ο Μίκης Θεοδωράκης δεν προκύπτει από την καριέρα...

    Συνέχεια

    Tα έντεχνα της Σωτηρίας Μπέλλου

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Για τη ζωή της Σωτηρίας Μπέλλου έχουμε γράψει στο www.mousikogramma...

    Συνέχεια