Led Zeppelin – «Physical Graffiti», ένα μυθικό άλμπουμ 50 ετών - αφιερώματα

Led Zeppelin – «Physical Graffiti», ένα μυθικό άλμπουμ 50 ετών

Σχολιάστε

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

Το «Physical Graffiti» είναι το έκτο άλμπουμ των Led Zeppelin. Κυκλοφόρησε ως διπλό άλμπουμ στις 24 Φεβρουαρίου 1975 στις Ηνωμένες Πολιτείες και στις 28 Φεβρουαρίου 1975 στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ ήταν το πρώτο άλμπουμ του γκρουπ που κυκλοφόρησε με τη δική τους δισκογραφική εταιρεία, Swan Song Records . Η εταιρεία είχε δημιουργηθεί τον Μάιο του 1974.

Μέχρι αυτό το σημείο, όλα τα άλμπουμ των Led Zeppelin είχαν κυκλοφορήσει στην Atlantic Records . Το άλμπουμ ανακοινώθηκε για πρώτη φορά στον Τύπο στις 6 Νοεμβρίου 1974, με προγραμματισμένη ημερομηνία κυκλοφορίας τις 29 Νοεμβρίου και συνοδευτική περιοδεία στις Η.Π.Α. (τη δέκατη του συγκροτήματος), που θα ξεκινούσε τον Ιανουάριο του 1975. Καθυστερήσεις στην παραγωγή του σχεδιασμού του άλμπουμ εμπόδισαν την κυκλοφορία του, πριν από την έναρξη της περιοδείας.

Το γκρουπ ξεκίνησε την περιοδεία του τελικά με πολλά τραγούδια από το «Physical Graffiti» στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας στις 11 Ιανουαρίου, μια εβδομάδα πριν από την περιοδεία στις ΗΠΑ, η οποία διήρκεσε μέχρι τις 27 Μαρτίου. Η περιοδεία ήταν επίσης επιτυχημένη, ενώ ακολούθησε μια σειρά παραστάσεων στο Earl's Court στο Λονδίνο. Τα εισιτήρια για τις παραστάσεις εξαντλήθηκαν εντός τεσσάρων ωρών, που περιγράφεται ως «άνευ προηγουμένου ζήτηση στην ιστορία της ροκ μουσικής». Έτσι προστέθηκαν άλλες δύο ημερομηνίες και τα σόου προσέλκυσαν διθυραμβικές κριτικές, αφού οι κριτικοί «παρατήρησαν» ότι το συγκρότημα απολάμβανε να παίζει το νέο υλικό περισσότερο από τα παλαιότερα τραγούδια.

Λεπτομέρειες για το άλμπουμ

Ο συνολικός χρόνος των τραγουδιών, κάλυπτε αρχικά λίγο λιγότερο από τρεις πλευρές ενός LP, γι' αυτό αποφάσισαν να το επεκτείνουν σε ένα διπλό άλμπουμ, συμπεριλαμβάνοντας κομμάτια που δεν είχαν κυκλοφορήσει στα προηγούμενα άλμπουμ τους, συγκεκριμένα στα Led Zeppelin III (1970), Led Zeppelin IV (1971) και «Houses of the Holy» (1973).

Το άλμπουμ κάλυπτε μια σειρά από διαφορετικά στιλ, όπως το hard rock ("Custard Pie", " The Rover ", " The Wanton Song ", " Sic Again ", " Houses of the Holy "), το progressive rock (" In the Light "), επηρεασμένο από την Ανατολή ορχηστρικό rock ("Kashmir"), drive funk ("Trampled Under Foot "), ακουστικό rock & roll (“Boogie with Stu", "Black Country Woman"), μπαλάντα ("Ten Years Gone"), blues rock ("In My Time of Dying"), soft rock ("Down by the Seaside"), country rock romp ("Night Flight"), και ακουστική κιθάρα instrumental ("Bron-Yr-Aur") .

Η πρώτη προσπάθεια των Led Zeppelin να ηχογραφήσουν τραγούδια για το «Physical Graffiti», έγινε το Νοέμβριο του 1973. Ο κιθαρίστας και παραγωγός Jimmy Page και ο ντράμερ John Bonham ηχογράφησαν ένα ορχηστρικό, το οποίο κατέληξε στο περίφημο "Kashmir". Το συγκρότημα επανήλθε ξανά τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 1974, όπου ηχογράφησαν οκτώ κομμάτια . Ο Robert Plant αναφέρθηκε αργότερα σε αυτά τα οκτώ κομμάτια ως "the belters" (τα καλύτερα).

Ο τίτλος του άλμπουμ ήταν ιδέα του Jimmy Page, για να απεικονίσει όλη τη φυσική και γραπτή ενέργεια που χρειάστηκε για την παραγωγή του σετ. Tο άλμπουμ έγινε μίξη το καλοκαίρι του 1974 και σχεδιάστηκε να κυκλοφορήσει στο τέλος του έτους.

Το εξώφυλλο του άλμπουμ

H κυκλοφορία του καθυστέρησε τελικά, επειδή το εξώφυλλο του άλμπουμ που σχεδιάστηκε από τον Peter Corriston, αποδείχθηκε δύσκολο να κατασκευαστεί. Ο Corriston έψαχνε για ένα κτίριο που να είναι συμμετρικό με ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, που να μην παρεμποδίζεται από άλλα αντικείμενα και να ταιριάζει στο τετράγωνο εξώφυλλο του άλμπουμ. Στη συνέχεια σκέφτηκε τα παράθυρα με διάφορες πληροφορίες.

Τα δύο πενταόροφα κτίρια που φωτογραφήθηκαν για το εξώφυλλο του άλμπουμ βρίσκονται στις αρ. 96 και 98 St. Mark's Place στη Νέα Υόρκη. Η μπροστινή πόρτα στο 96 St. Mark's Place είναι επίσης η τοποθεσία που χρησιμοποιούν οι Rolling Stones για το μουσικό βίντεο του single "Waiting on a Friend", από το άλμπουμ τους του 1981 «Tattoo You».

Το σχέδιο του άλμπουμ περιελάμβανε τέσσερα εξώφυλλα που αποτελούνταν από δύο εσωτερικά (για κάθε δίσκο), ένα μεσαίο ένθετο εσώφυλλο και ένα εξωτερικό εξώφυλλο. Το μεσαίο ένθετο εσώφυλλο είναι λευκό και περιέχει τις λίστες των κομματιών του άλμπουμ και τις πληροφορίες εγγραφής. Το εξωτερικό εξώφυλλο έχει κομμένα παράθυρα στο κτίριο, έτσι, όταν το μεσαίο κάλυμμα τυλίγεται γύρω από τα εσωτερικά καλύμματα και γλιστρήσει στο εξωτερικό εξώφυλλο, ο τίτλος του άλμπουμ εμφανίζεται στο μπροστινό εξώφυλλο, λέγοντας το όνομα "Physical Graffiti" . Το 1976, το άλμπουμ προτάθηκε για βραβείο Grammy στην κατηγορία του καλύτερου πακέτου άλμπουμ .

Κριτικές και αποδοχή

Το «Physical Graffiti» ήταν εμπορικά και κριτικά επιτυχημένο κατά την κυκλοφορία του και έκανε το ντεμπούτο του στο νούμερο ένα στα charts άλμπουμ στο Ηνωμένο Βασίλειο και στο νούμερο τρία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το άλμπουμ έχει επανεκδοθεί σε CD αρκετές φορές, συμπεριλαμβανομένης μιας εκτεταμένης επετειακής έκδοσης το 2015. Το «Physical Graffiti» έγινε 16 φορές πλατινένιο στις Ηνωμένες Πολιτείες από την Recording Industry Association of America (RIAA) το 2006, πωλώντας πάνω από οκτώ εκατομμύρια στις Η.Π.Α.

Ήταν το πρώτο άλμπουμ που έγινε πλατινένιο μόνο με προκαταβολικές παραγγελίες. Λίγο μετά την κυκλοφορία του, όλα τα προηγούμενα άλμπουμ των Led Zeppelin επανήλθαν ταυτόχρονα στο top-200 chart άλμπουμ.

Το 2003, το Rolling Stone το κατέταξε στο νούμερο 70 στη λίστα του περιοδικού με τα «500 καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών». Ανακατατάχθηκε στο νούμερο 73 σε μια αναθεωρημένη λίστα το 2012 και κατατάχθηκε εκ νέου στον αριθμό 144 το 2020.

Το 2001, στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατατάχθηκε στο νούμερο 5 όλων των εποχών για το κλασικό Rock.

To 2006 μπήκε στο Rock and Roll Hall of Fame, στην 96η θέση της λίστας "The Definitive 200: Top 200 Albums of All-Time".

Αρκετά κομμάτια από το άλμπουμ έγιναν ζωντανά βασικά στοιχεία στις συναυλίες των Led Zeppelin . Ειδικά το «Kashmir» έχει γράψει επική ιστορία, θεωρείται ένα από τα καλύτερα 100 ροκ κομμάτια όλων των εποχών.

Ο Plant αργότερα θεώρησε ότι το «Physical Graffiti» αντιπροσώπευε το συγκρότημα στη δημιουργική του ακμή και έκτοτε είπε ότι είναι το αγαπημένο του άλμπουμ των Led Zeppelin. Ο Page είπε επίσης ότι το άλμπουμ ήταν ένα «σημάδι υψηλών προδιαγραφών» για το γκρουπ και η δημιουργική ενέργεια οδήγησε σε πολύ δυνατό υλικό.

Σήμερα, 50 χρόνια μετά, το αυθεντικό βινύλιο στοιχίζει στο e-bay πάνω από 170$.

Επανεκδόσεις

Το «Physical Graffiti» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά σε CD, με διπλό δίσκο το 1987. Ωστόσο, έγινε χωρίς τη συμβολή του συγκροτήματος. Ο Page ήταν δυσαρεστημένος με αυτό το θέμα, διότι βρήκε λάθη στις εγγραφές και αποφάσισε ότι θα δημιουργούσε ο ίδιος νέες εκδόσεις. Έκλεισε μια εβδομάδα τον Μάιο του 1990 στούντιο, για να ανακατασκευάσει ολόκληρο τον κατάλογο. Οκτώ κομμάτια από το “Physical Graffiti” εμφανίστηκαν στο Boxed Set με τέσσερις δίσκους και τρία στο Remasters , και τα δύο το 1990.Το υπόλοιπο εμφανίστηκε στο Boxed Set 2 το 1993, ενώ το άλμπουμ επανεκδόθηκε σωστά, από την αρχή, το 1994. Μια εκτεταμένη remastered έκδοση του «Physical Graffiti» επανεκδόθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2015, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά την κυκλοφορία του αρχικού άλμπουμ.

Τα τραγούδια του (διπλού) άλμπουμ

LP 1

1-1. Custard Pie (Page, Plant) - 4:13

1-2. The Rover (Page, Plant) - 5:37

1-3. In My Time of Dying (Page, Plant, Jones, Bonham) - 11:04

2-4. Houses of the Holy (Page, Plant) - 4:02

2-5. Trampled Under Foot (Page, Plant, Jones) - 5:37

2-6. Kashmir (Page, Plant, Bonham) - 8:32

LP 2

1-1. In the Light (Page, Plant, Jones) - 8:46

1-2. Bron-Yr-Aur (Page) - 2:06

1-3. Down by the Seaside (Page, Plant) - 5:13