Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Μαρία Φαραντούρη - H απέραντη φωνή της Δημιουργίας

Photo: Γιάννης Φαλκώνης
Photo: Γιάννης Φαλκώνης

Γράφει ο Γιάννης Φαλκώνης

Φωτογραφίες: Γιάννης Φαλκώνης

Η φωνή της Μαρίας Φαραντούρη είναι σαν την απέραντη θάλασσα που ανανεώνεται αενάως και αναδημιουργείται μαγεύοντας, ταξιδεύοντας κι εξελίσσοντας τις γενιές των ανθρώπων που την ακούνε.

Αυτό επιβεβαιώθηκε και από τις πρόσφατες συναυλίες της προς τιμήν του Μίκη Θεοδωράκη, στις οποίες αποθεώθηκε από όλες τις γενιές και ειδικά από τις νέες, που γέμισαν τα θέατρα ανά την Ελλάδα, όπως και την κεντρική σκηνή του ΚΠΙΣΝ - “Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής”, για να ακούσουν το κορυφαίο έργο του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση Άγγελου Σικελιανού, το διαχρονικό “Πνευματικό Εμβατήριο”, το επόμενο λαϊκό ορατόριο του, μετά το ”Άξιον εστί”, το οποίο συνέθεσε το 1969 στη Ζάτουνα Αρκαδίας, όπου βρισκόταν εξόριστος από τη δικτατορία. Βασισμένο στο πατριωτικό ποίημα του Άγγελου Σικελιανού, το έργο στόχευε στη δημιουργική εναντίωση στη δικτατορία, στέλνοντας ένα παγκόσμιο μήνυμα αφύπνισης της ανθρωπότητας.

Γιγάντιες σκέψεις, σὰ νέφη πύρινα ἢ νησιὰ πορφυρωμένα

σὲ μυθικὸν ἡλιοβασίλεμα, ἄναβαν στὸ νοῦ μου,

τὶ ὅλη μου καίονταν μονομιᾶς ἡ ζωὴ στὴν ἔγνοια

τῆς καινούργιας λευτεριᾶς Σου, Ἑλλάδα...

Η Ποίηση είναι η πηγή, από την οποία εκβάλει η φωνή καθάρια, αναζωογονητική και γάργαρη και ρέει σαν γενεσιουργό ύδωρ, ποτίζοντας τη Γη και τους ανθρώπους δίνοντας ζωή στο πέρασμα της.

Μοίρα, κι ἡ Μοίρα Σου ὡς τὰ τρίσβαθα

δική μου κι᾿ ἀπ᾿ τὴν Ἀγάπη, ἀπ᾿ τὴ μεγάλη δημιουργὸ Ἀγάπη

νὰ ποὺ ἡ ψυχή μου ἐσκλήρυνεν,

ἐσκλήρυνε καὶ μπαίνει ἀκέρια πιὰ μέσα στὴ λάσπη

καὶ μέσ᾿ τὸ αἷμα Σου, νὰ πλάσῃ τὴ νέα καρδιὰ

ποὺ χρειάζεται στὸ νιό Σου ἀγώνα, Ἑλλάδα...

Η Ποίηση είναι η πηγή και το νερό, γεννιέται ταυτόχρονα με τη μουσική, γίνεται ένα με τη φωνή που δημιουργεί τις απέραντες αποχρώσεις του ουράνιου τόξου, την ουράνια φωνή που φωτίζει κάθε γράμμα, κάθε συλλαβή, κάθε λέξη απόσταγμα ζωής του εκάστοτε ποιητή. Και το τραγούδι γίνεται ρυάκι, γίνεται υδάτινο ρεύμα, ορμητικός καταρράχτης, τεράστιο ποτάμι που διατρέχει την Γη, διατρέχει τον Κόσμο.

Ὀμπρὸς βοηθᾶτε νὰ σηκώσουμε τὸν ἥλιο πάνω ἀπ᾿ τὴν Ἑλλάδα,

ὀμπρός, βοηθᾶτε νὰ σηκώσουμε τὸν ἥλιο πάνω ἀπὸ τὸν κόσμο...

Ὀμπρός, παιδιά, καὶ δὲ βολεῖ μονάχος ν᾿ ἀνέβῃ ὁ ἥλιος,

σπρῶχτε μὲ γόνα καὶ μὲ στῆθος νὰ τὸν βγάλουμε ἀπ᾿ τὴ λάσπη,

σπρῶχτε μὲ στῆθος καὶ μὲ γόνα νὰ τὸν βγάλουμε ἀπ᾿ τὸ γαῖμα...

Η φωνή της Μαρίας Φαραντούρη πάλλει τις εσώτερες χορδές της ψυχής των ανθρώπων με τη βαθιά της ενσυναίσθηση και τους οδηγεί στην αναζήτηση του ιδανικού εαυτού τους.

Ὀμπρὸς οἱ δημιουργοί.. Τὴν ἀχθοφόρα ὁρμή Σας,

στυλῶστε μὲ κεφάλια καὶ μὲ πόδια, μὴ βουλιάξει ὁ ἥλιος...

Όταν τραγουδάει η Μαρία Φαραντούρη, οι λέξεις ζωντανεύουν στο νου μας, οι ποιητές ζωντανεύουν κι ενσαρκώνονται τα οράματά τους εμπρός μας. Η φωνή της γίνεται απέραντη θάλασσα. Θάλασσα μυστική, μεθυστική και μυθική. Θάλασσα που αγκαλιάζει το κορμί και γαληνεύει την ψυχή. Θάλασσα γαλήνια των ονείρων. Θάλασσα που σε νέα ταξίδια μας καλεί...

Είπες, θα πάγω σ' άλλη γη, θα πάγω σ' άλλη θάλασσα

μια πόλις άλλη θα βρεθεί, καλύτερη απ' αυτή...

“Πόλις” ποίηση Κ.Π.Καβάφης

Η φωνή της γίνεται απέραντη θάλασσα κι εμείς ξεκινάμε το ταξίδι, την δική μας προσωπική Οδύσσεια...

Μονάχοι,

θα ταξιδέψουμε στον κίνδυνο

Η Θάλασσα η ανοιχτή μας περιμένει

Είναι στη μοίρα μας

να μη χωράμε πουθενά...

Η φωνή της γίνεται θάλασσα παντοδύναμη και τρικυμιώδης που μας κάνει ν' αναμετρηθούμε με τη μοίρα μας και τις επιλογές μας...

Ιθάκη

Για μας το πέλαγο το ξέσκεπο

γεμίσαν με μνηστήρες τα λιμάνια

Ο κόσμος πάντα

βρίσκει καινούργιο βασιλιά

κι εμείς μονάχοι ποιητές

θα μείνουμε.

“Οδύσσεια” ποίηση Κώστας Καρτελιάς

Η φωνή της αντηχεί στην πόλη της ζωής μας...

Καινούριους τόπους δε θα βρεις, δε θα 'βρεις άλλες θάλασσες

η πόλις θα σ'ακολουθεί...

“Πόλις” ποίηση Κ.Π.Καβάφης

Η φωνή της αντηχεί στους δρόμους της ζωής μας...

Ποιός τη ζωή μου, ποιός την κυνηγά

να την ξεμοναχιάσει μες στη νύχτα;

ουρλιάζουν και σφυρίζουν φορτηγά

σαν ψάρι μ' έχουν πιάσει μες στα δίχτυα

Για κάποιον μες στον κόσμο είν' αργά

ποιός τη ζωή μου, ποιός την κυνηγά;

ποιός τη ζωή μου, ποιός την κυνηγά;

Ποιός τη ζωή μου, ποιός παραφυλά

στου κόσμου τα στενά ποιος σημαδεύει;

πού πήγε αυτός που ξέρει να μιλά

που ξέρει πιο πολύ και να πιστεύει;

Για κάποιον μες στον κόσμο είν' αργά

ποιός τη ζωή μου, ποιός την κυνηγά;

ποιός τη ζωή μου, ποιός την κυνηγά;

“Ποιός τη ζωή μου, ποιός την κυνηγά” ποίηση Μάνος Ελευθερίου

Η φωνή της γίνεται αίμα που τρέχει στις φλέβες των ανθρώπων που αγωνίζονται για ελευθερία, δημοκρατία και ειρήνη. Αίμα που τρέχει απ' τ' αθάνατο χαμόγελο των αγωνιστών ποτίζοντας την νιόβλαστη ελιά δίπλα στο βράχο...

Ήταν πρωί του Αυγούστου κοντά στη ροδαυγή

βγήκα να πάρω αέρα στην ανθισμένη γη

βλέπω μια κόρη κλαίει σπαραχτικά θρηνεί

σπάσε καρδιά μου εχάθη το γελαστό παιδί

Είχεν αντρεία και θάρρος και αιώνια θα θρηνώ

το πηδηχτό του βήμα το γέλιο το γλυκό

ανάθεμα την ώρα κατάρα τη στιγμή

σκοτώσαν οι εχθροί μας το γελαστό παιδί...

“Το γελαστό παιδί” ποίηση Brendan Behan - Βασίλης Ρώτας

Η φωνή της της Μαρίας Φαραντούρη γίνεται μνημείο άσβεστης πανανθρώπινης μνήμης...

Τι ωραία που είν' η αγάπη μου

με το καθημερνό της φόρεμα

κι ένα χτενάκι στα μαλλιά.

Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.

Κοπέλες του Άουσβιτς,

του Νταχάου κοπέλες,

μην είδατε την αγάπη μου;

Την είδαμε σε μακρινό ταξίδι,

δεν είχε πια το φόρεμά της

ούτε χτενάκι στα μαλλιά.

Τι ωραία που είν' η αγάπη μου,

η χαϊδεμένη από τη μάνα της

και τ' αδελφού της τα φιλιά.

Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.

“Άσμα ασμάτων” ποίηση Ιάκωβος Καμπανέλλης

Η φωνή της Μαρίας Φαραντούρη είναι η φωνή της τόλμης και της ελευθερίας...

Όσοι το χάλκαιον χέρι

βαρύ φόβου αισθάνονται,

ζυγόν δουλείας ας έχωσι

θέλει αρετή και τόλμην

η ελευθερία.

“Εις Σάμον” ποίηση Ανδρέας Κάλβος.

Η φωνή της Μαρίας Φαραντούρη, ερμηνεύοντας τα αθάνατα τραγούδια των ποιητών, αναζωογονεί τον Κόσμο, ξαναφέρνει το φως, όταν έχει επικρατήσει το σκοτάδι. Κάνει αέναο αγώνα, για να νικήσει ο ήλιος το σκοτάδι. Η φωνή της υλοποιεί τον ποιητικό λόγο, αφυπνίζοντας το νου των ανθρώπων, συνενώνοντάς τους.

Ὀμπρὸς οἱ δημιουργοί.. Τὴν ἀχθοφόρα ὁρμή Σας,

στυλῶστε μὲ κεφάλια καὶ μὲ πόδια, μὴ βουλιάξει ὁ ἥλιος...

Η φωνή της Μαρίας Φαραντούρη είναι λειτουργία πανανθρώπινη πάνω από την Ακρόπολη, εκεί που το άυλο αναδημιουργεί το υλικό, εκεί που η ουσία της αληθινής τέχνης γίνεται η δύναμη που ενώνει όλους τους ανθρώπους στον αγώνα για έναν Κόσμο ελεύθερο, δίκαιο, αρμονικό και πανέμορφο.

Πρωτάκουστες βαρεῖες μὲ ζώνουν Ἁρμονίες,

ὀμπρός, σύντροφοι, βοηθᾶτε νὰ σηκωθεῖ νὰ γίνει ὁ ἥλιος πνεῦμα...

“Πνευματικό Εμβατήριο” ποίηση Άγγελος Σικελιανός

Η Μαρία Φαραντούρη έχει γενέθλια σήμερα, 28 Νοεμβρίου!

Να την χαιρόμαστε!

    ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

    Photo: Γιάννης Φαλκώνης
    Μαρία Φαραντούρη - H απέραντη φωνή της Δημιουργίας
    Μαρία Φαραντούρη - H απέραντη φωνή της Δημιουργίας
    Μοιραστείτε το άρθρο:

    ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ

    Σωτήρης Κοματσιούλης

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Νίκος Γκάτσος - Η κληρονομιά

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Φτάνει ν' ανθίσει μόνο λίγο σιτάρι για τις γιορτές, λίγο κρασί για τη...

    Συνέχεια

    Γιώργος και Γεωργία

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος

    Συνέχεια

    «Απαγορεύομεν και διατάσσομεν»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Και είναι και πάλι Παρασκευή η 21η Απριλίου 2023. Σκέφτομαι «...

    Συνέχεια

    Ρένα Κουμιώτη

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Το πρώτο τραγούδι που έδωσε ο Μίμης Πλέσσας στη Ρένα...

    Συνέχεια

    Άκος Δασκαλόπουλος

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Άκος (Κυριάκος) Δασκαλόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1937 στις 23...

    Συνέχεια

    Για τον Τάσο Βουγιατζή

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Ο Τάσος Βουγιατζής γεννήθηκε 16 Φεβρουαρίου 1963 στην Καστέλλα, στον...

    Συνέχεια

    Έλληνες στιχουργοί

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Διάβασα συνέντευξη του στιχουργού Ηλία Φιλίππου στα ΝΕΑ...

    Συνέχεια

    7+2+1 τραγούδια υπέρ… Βαλεντίνου

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Υπέρ Βαλεντίνου το… ανάγνωσμα, λοιπόν! Που εμείς στην Ορθόδοξη...

    Συνέχεια

    Κάθε στιγμή ραδιοφώνου είναι λόγος ύπαρξης

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Σε λίγες μέρες κλείνουν 43 χρόνια από τον φοβερό σεισμό του 1981 στις...

    Συνέχεια

    Nίκος Ξανθόπουλος - Τραγουδώντας με το «παιδί του λαού»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Τον Νίκο Ξανθόπουλο τον θυμάμαι πάντα ως μια εικόνα συνδεδεμένη με...

    Συνέχεια