Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Ντίνος Δημόπουλος – Οι στίχοι που έγραψε

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

Ο Ντίνος Δημόπουλος (22 Αυγούστου 1921, Πάλαιρος Αιτωλοακαρνανίας - 28 Φεβρουαρίου 2003, Αθήνα) ήταν Έλληνας σκηνοθέτης, σεναριογράφος, ηθοποιός και συγγραφέας, γνωστός κυρίως για την ενασχόλησή του με τον κινηματογράφο. Υπήρξε ιδιαίτερα παραγωγικός και θεωρείται κεντρική μορφή του ελληνικού κινηματογράφου των δεκαετιών του 1950 και του 1960.

Οι σταθμοί του ξεκινήματός του είναι ιδιαίτεροι, όπως και τα «παράσημά του» στην μετέπειτα πορεία του, κυρίως σαν σκηνοθέτη. Με πολύ λίγα λόγια να πούμε ότι:

Στον κινηματογράφο, το ντεμπούτο του ως ηθοποιού ήρθε το 1948 με τη συμμετοχή στην ταινία «Οι Γερμανοί ξανάρχονται» (1948) του Αλέκου Σακελλάριου. Σε ρόλο πάντως που είχε ξαναπαίξει δυο χρόνια νωρίτερα στο θέατρο, για την ίδια παράσταση.

Το 1953 διασκεύασε το θεατρικό «Το κουρέλι» του Ντάριο Νικοντέμι, για τους σκοπούς της ταινίας «Οι ουρανοί είναι δικοί μας» (1953) και ο Φιλοποίμην Φίνος τον έπεισε να την αναλάβει ο ίδιος κι έτσι σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία.

Το επόμενο εγχείρημά του, «Χαρούμενο ξεκίνημα» (1954), αποτελεί το πρώτο μιούζικαλ του ελληνικού κινηματογράφου.

Το 1958 σκηνοθέτησε τον «Άνθρωπο του τρένου», που θεωρείται ένα από τα πρώτα ελληνικά φιλμ νουάρ.

Η «Αστέρω» (1959) γνώρισε μεγάλη επιτυχία και ήταν υποψήφια για τη Χρυσή Άρκτο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.

Η «Μανταλένα» εκτόξευσε την καριέρα της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Απέσπασε τρία βραβεία στο 1ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης και προτάθηκε για τον Χρυσό Φοίνικα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.

Ο Δημόπουλος σκηνοθέτησε περισσότερες από σαράντα ταινίες, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα ειδών. Αγαπημένες ταινίες, όπως «Τζο ο τρομερός» (1955), «Το αμαξάκι» (1957), «Στουρνάρα 288 (Φτώχεια και αριστοκρατία)» (1959) «Το κλωτσοσκούφι» (1960), «Η Λίζα και η άλλη» (1961), «Ο Θόδωρος και το δίκαννο» (1962), «Η βίλα των οργίων» (1964), «Δεσποινίς διευθυντής» (1964), «Μια τρελή τρελή οικογένεια» (1965), «Τζένη Τζένη» (1966), «Κάτι κουρασμένα παλικάρια» (1967), «Μια Ιταλίδα από την Κυψέλη» (1968), «Η αρχόντισσα κι ο αλήτης» (1968), «Η ωραία του κουρέα» (1969) και «Η νεράιδα και το παλικάρι» (1969). Άλλες σημαντικές ταινίες του είναι τα δράματα «Λόλα» (1964), «Κοινωνία ώρα μηδέν» (1966) και «Κατηγορώ τους ανθρώπους» (1966), το νουάρ «Πυρετός στην άσφαλτο» (1967) και οι πολεμικές ταινίες «Κοντσέρτο για πολυβόλα» (1967) και «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά» (1969). Μετά το 1970 θυμόμαστε τις ταινίες «Αγάπησα μια πολυθρόνα» (1971), «Οι βάσεις και η Βασούλα» (1975), «Τρελός και πάσης Ελλάδος» (1983), «Τα δελφινάκια του Αμβρακικού» (1993).

Δίπλα του εργάστηκε σαν βοηθός σε ταινίες του ο Παντελής Βούλγαρης, που μετέπειτα εξελίχθηκε σε ένα τεράστιο κεφάλαιο του ελληνικού κινηματογράφου.

Ο ίδιος άνθρωπος ωστόσο έγραφε και στίχους σε πολλές από τις ταινίες του, μάλιστα κάποια τραγούδια τελικά έγιναν σπουδαίες επιτυχίες, όπως π.χ. το «Η αγάπη θέλει δύο» από την ταινία «Η αρχόντισσα κι ο αλήτης», σε μουσική Νίκου Μαμαγκάκη και ερμηνεία του αγαπημένου ζευγαριού της εποχής, Αλίκης Βουγιουκλάκη και Δημήτρη Παπαμιχαήλ.

Και δεν μπορούμε να αφήσουμε έξω το άλλο, επίσης αγαπημένο από την ίδια ταινία, ίδιοι συντελεστές ξανά, για το «Αλητάκι μπατιράκι».

Αλλά υπάρχουν μεγάλες επιτυχίες κι άλλες. Το 1968 στην ταινία του Ντίνου Δημόπουλου «Μια Ιταλίδα απ' την Κυψέλη», ο πολυπράγμων Δημόπουλος γράφει τους στίχους στο περίφημο «Σκληρό μου αγόρι», μια σύνθεση και πάλι του Νίκου Μαμαγκάκη, που έδωσε στην Πόπη Αστεριάδη μια διαχρονική επιτυχία.

Στην δραματική ταινία ''Κοντσέρτο για πολυβόλα'', σε σενάριο Νίκου Φώσκολου, που έκανε πρεμιέρα στις 27 Φεβρουαρίου 1967, ο Ντίνος Δημόπουλος και ο Κώστας Καπνίσης υπογράφουν το «Αγάπη μου άνοιξε να μπω», για την Κλειώ Δενάρδου. Ένα τραγούδι που δεν ακούστηκε ιδιαίτερα μετά την ταινία, ωστόσο η στιγμή του στην πλοκή ήταν ιδιαίτερη.

Η πολύ καλή φωνητικά Μάρθα Βούρτση, στην ταινία «Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα» του 1969 ερμηνεύει το «Κράτησέ με» των Ντίνου Δημόπουλου και Μίμη Πλέσσα.

Το 1975 η Ρένα Κουμιώτη θα τραγουδήσει το «Θα 'ρθει η βροχή» στην ταινία «Οι βάσεις και η Βασούλα». Τη μουσική είχε γράψει ο Γιώργος Χατζηνάσιος και είναι η μοναδική συνεργασία της τραγουδίστριας με τον συνθέτη.

Το 1975 ο Ντίνος Δημόπουλος σκηνοθετεί το «Αγάπησα μια πολυθρόνα» για τον Κώστα Βουτσά, σε σενάριο του Λάκη Μιχαηλίδη. Υπογράφει υποδειγματικά και τους στίχους στο τραγούδι του Γιώργου Χατζηνάσιου, «Πικρό πουλί της ξενιτιάς» με τη φωνή της Βίκυς Μοσχολιού.

Από τα παραπάνω λείπουν ακόμα πολλά, αλλά δεν μπορούμε σε ένα άρθρο να ανεβάσουμε ολόκληρη δισκογραφία. Και το αναφέρουμε έτσι, γιατί… έτσι είναι. Ο Ντίνος Δημόπουλος έχει γράψει πολλά τραγούδια ως στιχουργός. «Βαριά είν' η καρδιά μου» με τη Ζωή Φυτούση, τραγούδι του Σταύρου Ξαρχάκου, από την ταινία «Αμόκ» (1963). «Γαλάζια πέτρα», με τον Γιάννη Πουλόπουλο, του Νίκου Μαμαγκάκη από την ταινία «Η ωραία του κουρέα» (1969). «Ήλιε μην κοιτάς», με τη Δήμητρα Γαλάνη, τραγούδι του Γιώργου Χατζηνάσιου, από την ταινία «Ο βάλτος» (1973).

Έκανε και ένα… ντουμπλ φας στο «Η Αρχόντισσα κι ο Αλήτης», όταν ο Νίκος Μαμαγκάκης έγραψε μία μουσική και ο Ντίνος Δημόπουλος έφτιαξε στίχους για δύο τραγούδια. Συγκεκριμένα στην ταινία ακούγονται τα «Να ζήσει η φτωχολογιά» από τον Παπαμιχαήλ και το «Στον ήλιο του μεσημεριού», που έχουν τελικά ίδια μουσική.

Και κλείνουμε αυτό το αφιέρωμα με ένα εξαιρετικό στιχούργημα του Δημόπουλου, σε ταινία που δεν ήταν δική του, αλλά του Δαλιανίδη. Στην ταινία «Γυμνοί στο δρόμο» του 1968 ακούγεται από τη φωνή της Μαρινέλλας το «Παλικάρι διψασμένο» του Σταύρου Ξαρχάκου, που δισκογραφικά όμως καταγράφηκε στο δίσκο «Χρώματα» της ίδια χρονιάς του συνθέτη, με τη φωνή της Βίκυς Μοσχολιού.

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Ιούδας Ισκαριώτης: «Τι βουλόμενος ή βουλομένω τινί έστι;»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Στην ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε, "Ο τελευταίος...

    Συνέχεια

    Mάριος Τόκας: Σε πρώτο πλάνο

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Ο Μάριος είναι ίσως ο μόνος συνθέτης, ο οποίος θα μπορούσε...

    Συνέχεια

    Mάνος Ξυδούς: Εσύ εκεί...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Μέσα μας υπάρχει κάτι που δεν έχει όνομα· αυτό το κάτι είναι...

    Συνέχεια

    Δημήτρης Λάγιος: Περαστικός κι αμίλητος...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι πριν από χρόνια με την έρευνα γύρω από το ελληνικό τραγούδι...

    Συνέχεια

    Aπόστολος Καλδάρας: Μάγκας βγήκε για σεργιάνι...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Η μουσική δεν είναι μαγαζί που πάει από πατέρα σε γιο και πρέπει να διατηρήσεις...

    Συνέχεια

    Δημήτρης Μητροπάνος: Μια εκδρομή είναι η ζωή μου...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Αυτή η κίνηση με το δεξί του χέρι που το σήκωνε όταν τελείωνε το τραγούδι. Που...

    Συνέχεια

    Τα τραγούδια του Απριλίου

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Εξήντα πέντε (65) τραγούδια μέτρησα που αναφέρουν τον Απρίλιο / Απρίλη ή την...

    Συνέχεια

    Γιάννης K. Ιωάννου: «H δύναμη της δημιουργίας διαλύει την πίκρα, τα διαλύει όλα»

    Γράφουν η Αρετή Κοκκίνου και η Θέλμα Καραγιάννη Η συνέντευξη αυτή έμελλε να ξεκινήσει κάπως έτσι...

    Συνέχεια

    Oι ηθοποιοί τραγουδούν μελοποιημένα ποιήματα

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Η αρχική...

    Συνέχεια

    Nίκος Παπάζογλου: «Εγώ δεν είμαι ποιητής...»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Νίκος Παπάζογλου (20 Μαρτίου 1948 – 17 Απριλίου 2011) κατάφερε...

    Συνέχεια