Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Πέτρος Δραγουμάνος: Ο ευφυής μαθηματικός που «έλυσε την εξίσωση» της αρχειοθέτησης της ελληνικής δισκογραφίας

Πέτρος Δραγουμάνος- Αρετή Κοκκίνου
Πέτρος Δραγουμάνος- Αρετή Κοκκίνου

Γράφει η Αρετή Κοκκίνου

Για τον Πέτρο Δραγουμάνο και τον “Κατάλογο Ελληνικής Δισκογραφίας” άκουγα από τότε που άρχισα να πρωτοπαίζω μουσική. Η τεράστια δουλειά αρχειοθέτησης ξεκίνησε 35 χρόνια πριν και σήμερα αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη που προσελκύει ενδιαφέρον ατόμων και φορέων από όλο τον κόσμο. Εξελίχθηκε και εξελίσσεται με την πολύτιμη αρωγή συνεργατών και σημαντικών ανθρώπων, στους οποίους ο Πέτρος Δραγουμάνος κάνει ιδιαίτερη μνεία!

Εκτός από δημιουργός του αρχείου, που πλέον είναι διαθέσιμο σε μία on line βάση δεδομένων που ενημερώνεται διαρκώς, ο Πέτρος Δραγουμάνος έχει δραστηριοποιηθεί έντονα στο παρελθόν ως ραδιοφωνικός παραγωγός, συντάκτης σε μουσικά περιοδικά και υπεύθυνος λειτουργίας της εταιρείας Music Control στην Ελλάδα.

Συνεπώς, είναι ο πλέον κατάλληλος άνθρωπος, για να αναλύσει τα της ελληνικής δισκογραφίας και να δώσει πολύτιμες και αντικειμενικές πληροφορίες που την αφορούν.

Ανυπομονούσα για τη συνέντευξη αυτή και δεν έμαθα και λίγα...

Αναζητώντας παλιές συνεντεύξεις, διάβασα για το πώς ξεκίνησε η ιδέα του Αρχείου, με αφορμή τις σπουδές σας πάνω στους υπολογιστές και τις βάσεις δεδομένων. Πώς από όλη την πιθανή πληροφορία που θα μπορούσε να αρχειοθετήσει κάποιος επιλέξατε αυτή της ελληνικής δισκογραφίας;

Γιατί, όταν ήμουν νέος, είχα βιβλία αμερικάνικα και αγγλικά με καταλόγους δίσκων, κυρίως όσων έμπαιναν στο Ηot 100 του Billboard. Αρχές δεκαετίας του '80 υπήρχαν πλέον οι πρώτοι οικιακοί υπολογιστές.

Προφανώς θα ήσασταν από τους πρώτους που είχαν τέτοιο υπολογιστή...

Ναι! Όταν αγόρασα τον πρώτο υπολογιστή, κανείς από τους φίλους δεν ήξερε τι είναι αυτό το μηχάνημα... Σκέφτηκα, λοιπόν, τότε να κάνουμε έναν κατάλογο με ελληνικούς δίσκους, γιατί είχα απορίες: Πότε κυκλοφόρησε ο τάδε δίσκος, πότε είπε ο Μπιθικώτσης κάποιο τραγούδι, ποιος ήταν ο πρώτος δίσκος του Νταλάρα... Για όλα αυτά δεν υπήρχε άμεση απάντηση, έπρεπε να αρχίσεις να ψάχνεις, τέτοιες πληροφορίες, δεν υπήρχαν καθόλου στη βιβλιογραφία. Σκέφτηκα πως, αν τις βάλει κάποιος σε μια βάση δεδομένων, θα βρει την άκρη.

Το 1985 ξεκίνησα να καταχωρώ τα δεδομένα των δίσκων από τους δίσκους τους ίδιους. Το 1990 οι Εκδόσεις Λιβάνη εξέδωσαν το πρώτο βιβλίο που περιείχε τους ελληνικούς δίσκους (τα LP), από το 1950 ως το 1990. Ήταν 360 σελίδες, νομίζω. Το βιβλίο ξαναβγήκε έξι φορές έως το 2007, όπου έφτασε τις 1300 σελίδες. Μετά ο όγκος ήταν τόσο μεγάλος, που σκέφτηκα να το κάνουμε DVD, το οποίο είχε και τα εξώφυλλα των δίσκων, ενώ τα βιβλία δεν είχαν φωτογραφίες. Το DVD κυκλοφορούσε μέχρι το 2018. Το 2019 σκέφτηκα ότι αυτό πια θα πρέπει να είναι on line στο internet. Έτσι, από το Νοέμβριο του 2019 υπάρχει στο internet το https://diskografia.musiconline.gr/login?fbclid=IwAR1FgjM6RPPVGI7sczLuStx3oNTilYP-U5OXF1ioxDIPAcJisM4uTbrfFdQ.

Κι όπως μου δείξατε, μπορεί κάποιος με "λέξεις-κλειδιά" να βρει διάφορες πληροφορίες.

Μπορείς να ψάχνεις με τα ονόματα των καλλιτεχνών και να βλέπεις τα τραγούδια τους, πότε κυκλοφόρησαν, από ποια εταιρεία κ.λ.π. Μπορείς να ψάχνεις με τους τίτλους των δίσκων, γιατί ενδεχομένως να θυμάσαι ένα δίσκο με τίτλο, π.χ. κάτι με Κυριακή ή με σύννεφα, αλλά να μην μπορείς να θυμηθείς τον τραγουδιστή ή το συνθέτη... Το ψάχνεις με τον τίτλο του δίσκου, του τραγουδιού...'Αλλο παράδειγμα: Μπορεί να θυμάσαι ότι το έχει τραγουδήσει ο Μπιθικώτσης π.χ. αλλά κι ένας άλλος... βρίσκεις και τις άλλες εκτελέσεις...Υπάρχουν 48.000 ελληνικοί δίσκοι, 22.000 Έλληνες καλλιτέχνες και 120.000 ελληνικά τραγούδια σε αυτή τη βάση δεδομένων.

Τραγούδια κάθε είδους;

Ναι, αρκεί να είναι ελληνικά.

Υπάρχουν και ελληνικοί δίσκοι από το εξωτερικό;

Ναι, πάλι με την προϋπόθεση ότι τα τραγούδια είναι ελληνικά ή ότι τραγουδάει ένας Έλληνας ακόμα και σε άλλη γλώσσα.

Το Αρχείο Ελληνικής Δισκογραφίας εξακολουθεί να ανανεώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα, φαντάζομαι.

Ενημερώνεται, συμπληρώνεται, διορθώνεται καθημερινά σχεδόν και δουλεύει με μόνιμους συνδρομητές: Συλλέκτες δίσκων, μουσικόφιλους που θέλουν να έχουν την πληροφορία σίγουρα και άμεσα, όταν τη θελήσουν, δημοσιογράφους, πολλούς φοιτητές, κυρίως στα ΜΜΕ και φοιτητές των μουσικών σχολών.

Εκεί μέσα υπάρχουν πληροφορίες που χρειάζονται όσοι σπουδάζουν μουσική αλλά και Τέχνες γενικότερα, άνθρωποι που θέλουν να βλέπουν και τα εξώφυλλα των δίσκων. Κάποιος μπορεί να δει σε παλαιότερες εποχές από τα εξώφυλλα, π.χ. τι ρούχα φορούσαν τότε, τι κουρέματα είχαν... Μπορείς μέσα από όλες αυτές τις έρευνες να καταλήξεις σε πολλά συμπεράσματα για τον άνθρωπο, όχι μόνο για τη μουσική.

Εντυπωσιακό! Είναι σαν να έχεις πρόσβαση σε μια πινακοθήκη!

Ακριβώς! Μπορείς να δεις ακόμα κι ένας καλλιτέχνης πώς ήταν στα 20, στα 40, στα 50 του κ.λ.π.

Ανατρέχοντας πάλι σε παλαιότερες συνεντεύξεις, διάβασα για το πώς βρήκατε τις πρώτες πηγές της πληροφόρησης. Η αρχή έγινε με τον Γιώργο Τσάμπρα, έτσι δεν είναι;

Ναι! Τον πήρα τηλέφωνο... Τον άκουγα τότε, το '88-'89 στον "ΑΘΗΝΑ 9.84". Ήταν από τους ελάχιστους που ανέφεραν ημερομηνίες δίσκων, ονόματα των ανθρώπων που είχαν γράψει τα τραγούδια.

Σπάνιο τότε...

Και τώρα ακόμα πιο σπάνιο. Αλλά εκείνος έλεγε εγκυκλοπαιδικά στοιχεία. Οπότε τον παίρνω τηλέφωνο και του λέω: “Μου αρέσει έτσι όπως κάνεις τις εκπομπές, εγώ έχω ξεκινήσει και φτιάχνω ένα αρχείο με ένα κατάλογο δίσκων, υποθέτω ότι θα έχεις μεγάλη δισκοθήκη, μπορείς να με βοηθήσεις;”, μου λέει: “Έλα!”.

Χωρίς να έχετε κάποια προηγούμενη γνωριμία; Απλώς τον αναζητήσατε κι εκείνος ανταποκρίθηκε;

Ναι... Κι όταν γνωριστήκαμε, συμπαθήσαμε ο ένας τον άλλον και γίναμε φίλοι. Τώρα πια μετράμε δεκαετίες ως φίλοι. Λοιπόν, μου επέτρεψε, με ένα φορητό υπολογιστή που είχα τότε, το '90, να πηγαίνω σπίτι του και να καταγράφω τα δεδομένα κάθε δίσκου από τη δισκοθήκη του. Αυτός ήταν ο πρώτος που βοήθησε και μετά υπήρξαν πάρα πολλοί. Ο Σιδερής Πρίντεζης, άλλος ένας άνθρωπος του ραδιοφώνου, ο Χάρης Μαντέλλος, δημοσιογράφος από τα Τρίκαλα, που ασχολείται με τα βιογραφικά των καλλιτεχνών, ο Σπύρος Χώλης και ο Κώστας Ματσούκας που έχουν καταστήματα με παλιούς δίσκους. Αλλά και συλλέκτες δίσκων, όπως ο Θοδωρής Μουρτζούκος και ο Γιούλης Μαλάτος. Ο Θοδωρής έχει χιλιάδες cds και, όταν ανακαλύψει κάποιο που δεν υπάρχει στο αρχείο, στέλνει αμέσως τις πληροφορίες. Είναι χρόνια τώρα που την κάνει αυτή τη δουλειά. Ο Γιούλης έχει επίσης χιλιάδες cds. Υπάρχουν ακόμα συλλέκτες δίσκων που και στο παρελθόν και τώρα, βοηθάνε πάρα πολύ.

Είναι σημαντικό που αναφέρετε αυτούς τους “αφανείς ήρωες”.

Αν το είχα κάνει μόνος μου, δε θα ήταν τόσο μεγάλος ο όγκος ίσως, γιατί ένας άνθρωπος δεν τα προλαβαίνει όλα, αλλά είναι και οι λεπτομέρειες όπου λαμβάνει κανείς βοήθεια. Όταν κάποιος κοιτάει τη βάση δεδομένων και έχει το δίσκο, μπορεί να σου στείλει ένα mail και να σου επισημάνει μια έλλειψη ή ένα λάθος. Τα πρώτα χρόνια, τη δεκαετία του '90, υπήρχαν και πολλοί Έλληνες του εξωτερικού που αγόρασαν το βιβλίο, κυρίως τα καλοκαίρια που ερχόντουσαν. Τότε -που το email δεν ήταν ακόμα διαδεδομένο- λάμβανα γράμματα ανθρώπων που έλεγαν ότι με αυτό το βιβλίο θυμήθηκαν την παιδική τους ηλικία, τα τραγούδια στο χωριό τους... Έλληνες από Βενεζουέλα, Βραζιλία, Μεξικό, Καναδά, Κορέα, Ιαπωνία, Σιγκαπούρη, που ζούσαν στην άλλη άκρη της γης, αλλά αυτό το βιβλίο τούς έκανε να γράψουν γράμμα στο συγγραφέα. Είχα πάρει γράμμα και από τον ιδιοκτήτη της εταιρείας PETERS INTERNATIONAL, της μεγαλύτερης εταιρείας που αφορούσε σε ελληνικούς δίσκους στην Αμερική στις δεκαετίες '70 και '80. Μου έστειλε γράμμα ο ίδιος ο ιδιοκτήτης επειδή είδε τους δίσκους του μέσα στον κατάλογο και συγκινήθηκε, όπως είπε.

Τελικά αυτή η ιστορία έβγαλε πολλά ανθρώπινα στοιχεία στη φόρα. Για κάποιους ανθρώπους η διαδικασία αρχειοθέτησης ίσως φαίνεται σχολαστική, στεγνή από συναίσθημα αλλά να, πόσες συγκινητικές καταστάσεις μπορεί να φέρει!

Και επίσης υπήρξαν και πολλοί που δεν ήταν Έλληνες, αλλά είχαν τρέλα με την ελληνική μουσική που έστειλαν γράμματα και αργότερα email. Θυμάμαι από την Αυστρία, την Κορέα, την Ιαπωνία, την Ινδία, τη Χιλή... κι αναρωτιόσουν πώς κατέληξε ένας τέτοιος άνθρωπος να σχολείται με την ελληνική μουσική. Είχαν όμως όλοι κάποιο λόγο, είχαν έρθει στην Ελλάδα, τους άρεσε η μουσική... Κάποιος από την Ιρλανδία μάλιστα ήθελε να του στείλω και δίσκους από την Ελλάδα. Δεν το έκανα ποτέ, βέβαια.

Θα σου πω και μια περίεργη ιστορία.

Πείτε μου!...

Πήγα κάποτε στην Ιαπωνία με μία Γιαπωνέζα που εξακολουθεί να είναι φίλη μου και λατρεύει την ελληνική μουσική. Μου άρεσαν τα ταξίδια και της είπα ότι θα ήθελα να ταξιδέψω στην Ιαπωνία. Εκείνη μου είπε "ναι", και πως γνώριζε ένα χονδρέμπορα βιβλίων που ήθελε τα βιβλία μου. Όταν ταξίδεψα είχα στη βαλίτσα 10 βιβλία μου. Μόλις προσγειώθηκα στο Τόκιο, ο πρώτος άνθρωπος που με πλησίασε ήταν ένας courier που πήρε τα βιβλία και τα πήγε στο χονδρέμπορο. Εκείνος, μετά από δυο μέρες , εκτός από το ότι με πλήρωσε, ανέλαβε να με ξεναγήσει στο Τόκιο επί ένα διήμερο για το μεγάλο "ευχαριστώ". Τον ρώτησα ποιοι τα θέλουν τα βιβλία και μου απάντησε πως υπάρχουν συλλέκτες που τα θέλουν. Αυτό το βιβλίο έχει φτάσει σε πολλά περίεργα χέρια και το έχω δει σε βιβλιοθήκες Πανεπιστημίων ανά τον κόσμο.

Τα φανταζόσαστε ποτέ όλα αυτά, όταν ξεκίνησε η διαδικασία του αρχείου;

Όχι βέβαια!!! (γέλια). Φανταζόμουν ότι το πολύ κάποιος να σημείωνε σε κάποια εφημερίδα πως ένας τρελός μαθηματικός έγραφε αυτόν τον κατάλογο... Ξαφνικά, μετά την κυκλοφορία του πρώτου βιβλίου το '90, απέκτησα και εκπομπή σε ραδιόφωνο.

Με την ευκαιρία αυτή, ας μιλήσουμε για τη ραδιοφωνική σας πορεία.

Ξεκίνησα στον Flash 9.61, μετά πήγα στον Sky, στον Ωχ FM, στον Ελλάδα και στον Αιγαίο. Αλλά δεν ήταν για πολλά χρόνια. Τέσσερα ή πέντε χρόνια ασχολήθηκα. Το ραδιόφωνο μού έτρωγε πολύ χρόνο. Εγώ ήμουν πάντα μαθηματικός στο σχολείο τα πρωινά, γι' αυτό προσπαθούσα να κάνω ραδιόφωνο μόνο τα Σαββατοκύριακα. Ήταν όμως δύσκολο να ασχολούμαι και με το ραδιόφωνο και με την καταγραφή των δίσκων, οπότε κάποια στιγμή το ραδιόφωνο τελείωσε για 'μένα. Είχε αρχίσει όμως το "Δίφωνο", όπου από το 1995 και για δέκα χρόνια έγραφα εκεί. Το να γράφω μου άρεσε πολύ περισσότερο από το να κάνω εκπομπές. Πριν από το "Δίφωνο" υπήρχε ένα περιοδικό που λεγόταν "ΟΖ".

Το θυμάμαι, είχα και τεύχη του...

Kαι σε αυτό δούλευα ένα- δυο χρόνια πριν από το "Δίφωνο". Μετά το "Δίφωνο" εμφανίστηκε η εταιρεία "Music Control", που ξαφνικά με ανακάλυψε και με έκαναν υπεύθυνο λειτουργίας τους στην Ελλάδα. Ήταν πολύ υπεύθυνη δουλειά, οπότε τέλειωσαν όλα τα άλλα. Κι εκεί έμεινα δέκα χρόνια κι έμαθα πολλά πράγματα για τις εταιρείες και τη μουσική βιομηχανία, που έχουν πολύ ενδιαφέρον να ασχοληθεί κανείς. Τώρα πια που αυτή η βιομηχανία αλλάζει μορφή αξίζει κάποιος να ασχοληθεί και να καταγράψει.

Μιας και μιλάμε για νέα δεδομένα, όταν ξεκινήσατε την καταγραφή υπήρχαν ολοκληρωμένες δουλειές σε LP και παλιότερα οι δίσκοι 45 στροφών. Ένας δίσκος είναι πολλές φορές ένα ολοκληρωμένο μικρό έργο. Τώρα έχουμε κυρίως singles που αναφέρονται συχνά ως δισκογραφία. Είναι όμως; Αν και κάνω κι εγώ singles, μού κακοφαίνεται κάπως που έχει εκπέσει η έννοια της ολοκληρωμένης δισκογραφικής δουλειάς. Το single μού φέρνει πιο πολύ στη νοοτροπία του hit.

Το single είναι ένα τραγούδι. Το ονομάζουν δισκογραφία, αλλά δεν είναι. Η δισκογραφία προϋποθέτει έναν ηχητικό φορέα που έχει τραγούδια, βινύλιο ή cd ή άλλο αντικείμενο. Κάποια στιγμή δεν ήταν απαραίτητο πια το αντικείμενο, αλλά μπορούσαμε να ακούμε μουσική από άυλο φορέα. Για 'μένα δισκογραφία είναι ο δίσκος! Γι' αυτό δεν καταγράφω τα singles, δηλαδή τα τραγούδια που υπάρχουν στο διαδίκτυο, αν και πολλά από αυτά καταλήγουν κάποια στιγμή σε κάποιο δίσκο. Τώρα οι πωλήσεις των δίσκων είναι πολύ μικρές, οπότε ο δίσκος είναι ασύμφορος, άντε να καλυφθούν τα έξοδά του! Σήμερα γίνεται ο δίσκος, γιατί υπάρχουν κάποιοι, είτε συνθέτες, είτε στιχουργοί είτε τραγουδιστές, που θα ήθελαν να υπάρχει σε έναν δίσκο το έργο τους. Εγώ με τους δίσκους ασχολούμαι, αλλά υποθέτω ότι σε μερικά χρόνια θα πάψω να ασχολούμαι, γιατί δεν θα υπάρχουν δίσκοι πια. Οι δίσκοι τώρα βγαίνουν, επειδή το θέλουν οι καλλιτέχνες, όχι οι εταιρείες, γιατί δεν έχουν κέρδος.

Ο κόσμος τούς θέλει;

Πολύ λίγοι. Ακόμα και οι σαραντάρηδες σήμερα δεν έχουν συνηθίσει να αγοράζουν δίσκους. Όποιοι γεννήθηκαν τη δεκαετία του '80 και μετά δεν έμαθαν να αγοράζουν δίσκους, εκτός αν έγιναν συλλέκτες ή είχαν π.χ. οι γονείς τους και τους έμεινε το συνήθειο. Κι εμένα ο γιος μου δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τους χιλιάδες δίκους που είχαμε. Τον θυμάμαι πάντα από πιτσιρικά από το ραδιόφωνο και απ' τον υπολογιστή να ακούει τραγούδια. Ο δίσκος πια είναι αντικείμενο για λίγους. Και το βινύλιο που λέμε ότι έχει άνθιση... απλώς από το 0 έχει πάει στο 2, ενώ κάποτε ήταν στο 100, από συλλέκτες κυρίως. Οι συλλέκτες πιο πολύ ενδιαφέρονται για το δίσκο σαν αντικείμενο, γι' αυτό και μαζί με κάθε δίσκο βινυλίου δίνουν και πρόσβαση στο internet, να κατεβάσεις το τραγούδι, για να μη χαλάσεις το βινύλιο.

Υπάρχουν και ολοκληρωμένες δουλειές που κυκλοφορούν αποκλειστικά ψηφιακά και μπορείς να τις ακούσεις σε κάποια πλατφόρμα ή και να τις κατεβάσεις...

Ή και να την αγοράσεις. Πολλοί πουλάνε τις δουλειές σε τιμή πολύ λογική. Αλλά βλέπεις ότι καταλήγουν σε δίσκο τραγούδια που υπήρχαν στο διαδίκτυο και δύο και τρία χρόνια και, όταν μαζευτούν αρκετά τραγούδια του ίδιου καλλιτέχνη, γίνεται και ένας δίσκος για τους λίγους που θα ήθελαν να έχουν ένα δίσκο.

Οπότε έχει καταστρατηγηθεί και η έννοια της ολοκληρωμένης δουλειάς κατά κάποιο τρόπο...

Ε, βέβαια! Αλλά η ολοκληρωμένη δουλειά βρίσκεται στο μυαλό του δημιουργού. Ο ακροατής, σχεδόν πάντοτε, ψάχνει το τραγούδι. Πολύ λίγοι δίσκοι θα έλεγε κανείς ότι είναι μια ολοκληρωμένη δουλειά που τη βάζεις και την αφήνεις να παίζει από την αρχή ως το τέλος, όπως π.χ. ένας ορχηστρικός δίσκος του Χατζιδάκι ή του Παπαθανασίου. Οι ορχηστρικές δουλειές κυρίως θεωρούνται έργα, οι άλλες είναι κομμάτια, 10 ή 12 κομμάτια μαζί.

Πολλές δουλειές έχουν όμως ένα νήμα που συνέδεε τα κομμάτια σε ένα σύνολο...

Περισσότερο στο μυαλό του δημιουργού, παρά στο αυτί του ακροατή.

Καλό είναι να τα ακούμε κι αυτά οι δημιουργοί για να προσγειωνόμαστε (γέλια)... Σε παλαιότερες αναφορές σας σε δεδομένα από το Αρχείο είχα δει ότι από το 2010 και μετά μειώθηκε η παραγωγή δίσκων. Έχουν σταθεροποιηθεί οι ρυθμοί παραγωγής δίσκων κάπου χαμηλότερα ή υπάρχει μια φθίνουσα πορεία;

Φαντάσου ότι μέχρι το 2010 είχαμε όλο και περισσότερους δίσκους στο εμπόριο. Είχαμε φτάσει το 2008-09 περίπου στους 2000 ελληνικούς δίσκους κάθε χρόνο. Τώρα έχουμε πέσει χοντρικά στους 400 δίσκους το χρόνο, το 1/5 δηλαδή. Ο αριθμός αυτός είναι σταθερός τα τελευταία χρόνια γιατί, να το ξαναπούμε, είναι οι καλλιτέχνες που θέλουν να βγάλουν δίσκο. Η μεγάλη διαφορά αφορά στην ποσότητα των δίσκων. Η παραγγελία κάποτε στα εργοστάσια των δίσκων ήταν για 3000 κομμάτια, τώρα είναι για 500. Έτσι, οι περισσότεροι δίσκοι που παράγονται τώρα είναι συλλεκτικοί, γιατί σε δέκα χρόνια, ας πούμε, θα είναι πολύ δύσκολο να βρεις ένα αντίτυπο. Οι συλλεκτικοί δίσκοι του παρελθόντος τι ήταν; Εμπορικές αποτυχίες, από τις οποίες κατέληξαν να βρίσκονται στα σπίτια 500 δίσκοι, οι άλλοι καταστράφηκαν, γιατί το βινύλιο ανακυκλωνόταν. 500 δίσκοι στα σπίτια και 70-80 στα παλαιοπωλεία σημαίνει σπάνιος δίσκος.

Εκτός από την ποσότητα έχει αλλάξει και το στυλ ή τα είδη ελληνικής μουσικής που δισκογραφούνται μετά το 2010;

Όχι, υπάρχουν όλα τα είδη μουσικής. Η μουσική αλλάζει, επειδή αλλάζει η εποχή, οι άνθρωποι και οι επιθυμίες τους. Αν ακολουθείς την εποχή σου, σίγουρα όλα μεταβάλλονται.

Μπορείτε να φανταστείτε μία ελληνική πραγματικότητα χωρίς καθόλου δισκογραφία;

Πιθανότατα να συμβεί αυτό. Κι εγώ τώρα, για να ακούσω ένα κομμάτι πάω στο Spotify ή στο ΥοuTube , είναι ευκολία. Βλέπω ότι οι νεώτεροι δεν σκέφτονται καν ότι υπάρχουν δίσκοι. Υπάρχουν τόσα προγράμματα για κινητό τηλέφωνο που, εκτός από το να ακούσεις το κομμάτι, σου δίνουν όλες τις πληροφορίες που ζητάς, οπότε ο δίσκος είναι δύσχρηστος.

Να τολμήσω να ρωτήσω τι μουσική ακούτε στον ελεύθερο χρόνο σας και αν ακούτε ακόμα;

Ακούω ακόμα, ακούω ραδιόφωνο και δεν έχω καταλήξει σαν ακροατής σε ένα είδος μουσικής. Άλλοτε βάζω ελληνικά τραγούδια, άλλοτε παλιά λαϊκά, άλλοτε ξένα της δεκαετίας του '70, του '80... Ποικιλία, δεν κολλάει το μυαλό και το αυτί σε ένα είδος.

Σας ευχαριστώ θερμά για όλη αυτή τη σημαντική πληροφορία που μας προσφέρατε!...

Ευχαριστώ κι εγώ...

    ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

    Πέτρος Δραγουμάνος- Αρετή Κοκκίνου
    Πέτρος Δραγουμάνος: Ο ευφυής μαθηματικός που «έλυσε την εξίσωση» της αρχειοθέτησης της ελληνικής δισκογραφίας
    Πέτρος Δραγουμάνος: Ο ευφυής μαθηματικός που «έλυσε την εξίσωση» της αρχειοθέτησης της ελληνικής δισκογραφίας
    Πέτρος Δραγουμάνος: Ο ευφυής μαθηματικός που «έλυσε την εξίσωση» της αρχειοθέτησης της ελληνικής δισκογραφίας
    Πέτρος Δραγουμάνος: Ο ευφυής μαθηματικός που «έλυσε την εξίσωση» της αρχειοθέτησης της ελληνικής δισκογραφίας
    Πέτρος Δραγουμάνος: Ο ευφυής μαθηματικός που «έλυσε την εξίσωση» της αρχειοθέτησης της ελληνικής δισκογραφίας
    Πέτρος Δραγουμάνος: Ο ευφυής μαθηματικός που «έλυσε την εξίσωση» της αρχειοθέτησης της ελληνικής δισκογραφίας
    Πέτρος Δραγουμάνος: Ο ευφυής μαθηματικός που «έλυσε την εξίσωση» της αρχειοθέτησης της ελληνικής δισκογραφίας
    Πέτρος Δραγουμάνος: Ο ευφυής μαθηματικός που «έλυσε την εξίσωση» της αρχειοθέτησης της ελληνικής δισκογραφίας
    Πέτρος Δραγουμάνος: Ο ευφυής μαθηματικός που «έλυσε την εξίσωση» της αρχειοθέτησης της ελληνικής δισκογραφίας
    Μοιραστείτε το άρθρο:

    ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ

    Ο Μάνος του Τρίτου

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    H Juliette Greco ερμηνεύει Γιάννη Σπανό

    Γράφει ο Μάρκος Δαμασιώτης Το 1966 η Juliette Greco συστήνεται για μια ακόμη φορά στο κοινό...

    Συνέχεια

    Τα τραγούδια του Σεπτέμβρη

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος "Κι αν κάποτε χωρίσουμε, θυμήσου Σεπτέμβρη σου 'χα πει πως σ'...

    Συνέχεια

    Τραγούδια για τον Αύγουστo

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Ο Αύγουστος είναι ο πιο τραγουδισμένος μήνας. Υπάρχουν μόνο 12...

    Συνέχεια

    Τα τραγούδια με τον Ιούλιο στον τίτλο τους

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Εψαξα τραγούδια που στον τίτλο τους αναφέρονται στον μήνα Ιούλιο...

    Συνέχεια

    Η Σόνια Θεοδωρίδου μιλά για τη ζωή και το έργο της στο «Μουσικόγραμμα»- Video

    Γράφει η Μίνα Μαύρου Σαράντα χρόνια μουσικής πορείας συμπληρώνει φέτος η διεθνούς φήμης σοπράνο,...

    Συνέχεια

    Η πορεία του Ζακ Μπρελ, όπως την αφηγήθηκε η σύζυγός του, Μις, στο Μάρκο Δαμασιώτη

    Η σύζυγος του Ζακ Μπρελ, Μις, μίλησε το 2003 με τον συνεργάτη μας και επίσημο βιογράφο του Μπρελ στην Ελλάδα,...

    Συνέχεια

    Το ποίημα του Πάνου Μπούσαλη για το Σταύρο Ξαρχάκο

    Ο τραγουδοποιός και ερμηνευτής, Πάνος Μπούσαλης, έχοντας συνεργαστεί και πάνω απ' όλα θαυμάσει το Σταύρο...

    Συνέχεια

    Ο Νότης Μαυρουδής γράφει για τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα

    Ο συνθέτης και κιθαριστής Νότης Μαυρουδής γράφει για τον ξαφνικό θάνατο του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα στην προσωπική...

    Συνέχεια

    Η «Πρώτη Ακρόαση» ON AIR- Συντονιζόμαστε στο Δεύτερο

    Γράφει η Μίνα Μαύρου Από σήμερα Δευτέρα 15 μέχρι την Κυριακή 21 Ιουλίου θα...

    Συνέχεια