Ρένα Κουμιώτη
Γράφει ο Κώστας Προβατάς
Το πρώτο τραγούδι που έδωσε ο Μίμης Πλέσσας στη Ρένα Κουμιώτη, είχε τελικά σημαδιακό τίτλο: «Πρώτη φορά». Έτσι έκανε την πρώτη δισκογραφική της εμφάνιση ενώ, για τον εμβληματικό «Δρόμο», ηχογράφησε και το «Δώσε μου το στόμα σου». Τυπικά, λέγεται ότι χρονολογικά –στην ίδια μέρα- τα δύο αυτά τραγούδια ηχογραφήθηκαν ανάποδα, πρώτα δηλαδή το «Χελιδονάκι» (Δώσε μου το στόμα σου). Και τα δύο τα τραγουδάμε ακόμα, αλλά αποτέλεσαν και τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες της Ρένας Κουμιώτη.
Αλλά πώς έφτασε εκεί, στον Μίμη Πλέσσα, στον Λευτέρη Παπαδόπουλο και εν κατακλείδι στον «Δρόμο» η Ρένα Κουμιώτη ή Κουμιώτου, όπως λέει η ίδια ότι λεγόταν (σε συνέντευξή της στη Lifo to 2015).
Γεννημένη από πρόσφυγες γονιούς το 1941, μέσα στην Κατοχή, από Σμυρνιό πατέρα και Κωνσταντινουπολίτισσα μητέρα (που χάθηκε νωρίς), μεγαλωμένη σε προσφυγικές συνοικίες του Πειραιά, στη Δραπετσώνα και στην Κοκκινιά.
Βρέθηκε στα 1968 να τραγουδάει σε ένα σχήμα στην Πλάκα, με τον Μανώλη Μητσιά και τη Μαίρη Δαλάκου και παίρνω τη δική της δημοσίευση στο Facebook, καθώς και την μπροσούρα που διαφήμιζε το πρόγραμμα (και που την αναφέρει και ως Κουμιώτου):
Έφυγε η Ρένα Κουμιώτη, το Ρενάκι μας....
Θα την θυμάμαι πάντα όπως μας πρωτόρθε στην Απανεμιά!
Μας την έφερε ο Τάσος Σχορέλης, μαζί και τον Μανώλη Μητσιά!
Με τον συνθέτη Ανδρέα Πρέζα και δύο νέους φοιτητές με τα μπουζούκια τους Θεόδωρο Μάρκου και Γιώργο Μανιό, είχαν το δικό τους μουσικό πρόγραμμα...!
Εγώ όπως πάντα με τα τραγούδια μου στο πιάνο μου...!
Ήταν το καλοκαίρι του '68, περάσαμε όμορφη σαιζόν που την χαρήκαμε, τραγουδήσαμε και γελάσαμε πολύ με τη Ρένα!
Και κάπως ήρθαν τα πράγματα και την άκουσε στην Απανεμιά ο Μάνος Λοΐζος, ο οποίος, με τη σειρά του, έφερε τον Λευτέρη Παπαδόπουλο να την ακούσει, διότι έψαχνε λαϊκή τραγουδίστρια για τον «Δρόμο». Και τελικά το ένα φέρνει το άλλο και ο Παπαδόπουλος τη στέλνει στον Πατσιφά στην LYRA, να την ακούσει, με… χαρτάκι στο χέρι, συστημένη δηλαδή. Πέρασε με… άριστα την οντισιόν από τον Γιάννη Σπανό και μετά βρέθηκε να συστήνεται στον Μίμη Πλέσσα, αντικρίζοντας δίπλα της και τον Γιάννη Πουλόπουλο, που θα συμμετείχε στον «Δρόμο».
Η αρχή έγινε λοιπόν με τον δίσκο που ακόμα… πουλάει. Ο εμπορικότερος δίσκος της ελληνικής δισκογραφίας μέχρι και σήμερα που γράφεται αυτό το άρθρο, είχε σαν τραγουδίστρια την πρωτοεμφανιζόμενη Ρένα Κουμιώτη, μαζί φυσικά με το υπέρλαμπρο άστρο της εποχής, τον Γιάννη Πουλόπουλο αλλά και την Πόπη Αστεριάδη.
Φυσική η… μεταγραφή από την Απανεμιά προς άλλες πολιτείες και συγκεκριμένα εκεί που τραγουδούσε τότε ο Γιάννης Πουλόπουλος, στο «Καν Καν», μαζί με Στράτο Διονυσίου και Λευτέρη Μυτιληναίο.
Φυσική και η εξέλιξή της στη δισκογραφία, μετά από τόσο τρανταχτή επιτυχία, αλλά και την αποδοχή του κόσμου σε μια τόσο φρέσκια λαϊκή φωνή, όπως την υποδέχτηκαν στην ίδια χρονιά στο θεατρικό «Δρόμο», στο REX.
Το 1969 τη βρίσκει δισκογραφικά πλέον δίπλα στον Λίνο Κόκοτο, στο δίσκο «Ώρες». Άλλη μια επιτυχία καταγράφεται, η «Κόρη του γιαλού» σε στίχους του Αργύρη Βεργόπουλου.
Το 1970 είναι μια χρονιά που το όνομά της καταγράφεται σε αρκετές δισκογραφικές δουλειές. Στο δίσκο «Γειτονιές: Αθήνα-Θεσσαλονίκη» του Κώστα Κινδύνη και του Θόδωρου Τζίφα, αλλά και στη «Γύφτισσα Μέρα», στο πρώτο άλμπουμ που ο Άκος Δασκαλόπουλος συμμετείχε, έχοντας γράψει τους στίχους σε όλες τις συνθέσεις του Γιώργου Κοντογιώργου.
Ωστόσο, Δασκαλόπουλος και Κουμιώτη είχαν συνεργαστεί σε μια σύνθεση του Μίμη Πλέσσα την προηγούμενη χρονιά που ήταν και πάλι επιτυχία, δισκογραφημένη σε 45άρι. Ήταν το «Καινούριο μου φεγγάρι», από την ταινία «Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα» του 1969.
Και κάπως έτσι έρχεται η στιγμή για την Ρένα Κουμιώτη να κυκλοφορήσει το πρώτο προσωπικό της άλμπουμ το 1970 με τίτλο το όνομά της, «Ρένα Κουμιώτη».
Κι εκεί αναδεικνύεται ακόμα μια διαχρονική επιτυχία, το «Σταμάτησε του ρολογιού τους δείχτες», των Πλέσσα και Παπαδόπουλου και πάλι.
Απ' τον Οκτώβριο του 1970 μέχρι το 1972, όπως λέει το βιογραφικό της στην προσωπική της σελίδα, έχει μόνιμη παρουσία στα «Δειλινά», δίπλα σε μυθικές μορφές. Μπιθικώτσης, Ζαμπέτας, Χρηστάκης, Κόκοτας.
Στο ίδιο διάστημα, το 1971, κυκλοφορεί και το άλμπουμ «Ρένα Κουμιώτη 2» όπου ξεχώρισε το «Αγαπιόμασταν» του Γιώργου Κριμιζάκη και της Σώτιας Τσώτου.
Ενώ το 1972 θα βρεθεί στο δίσκο του Λίνου Κόκοτου, το «Θαλασσινό τριφύλλι», να ερμηνεύει, χωρίς να τον γνωρίζει εξ όψεως, Οδυσσέα Ελύτη. Συγκεκριμένα λέει η ίδια (Lifo 2015):
«Το "Θαλασσινό Τριφύλλι" έγινε με τον Λίνο Κόκοτο, τον αγαπημένο μου Λίνο, σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη. Θυμάμαι, όσο τραγουδούσα με το αναλόγιο μπροστά μου, το μάτι μου είχε πάρει έναν κύριο που καθόταν ακίνητος στις κονσόλες και παρακολουθούσε την εγγραφή. Κάνω να τον προσπεράσω και μου δίνει το χέρι του:
«Κορίτσι μου, τα είπες πολύ ωραία τα τραγούδια».
«Ευχαριστώ», απαντώ εγώ και τρέχω να με ακούσω, από την κονσόλα πλέον.
Ο Πατσιφάς βλέπει την κίνησή μου, με πλησιάζει:
«Τι λέγατε, τι λέγατε;».
«Ποιος είναι ο κύριος αυτός;», ρωτάω εγώ.
«Μη χειρότερα, ο Οδυσσέας Ελύτης είναι! Δεν τον ξέρεις;».
«Όχι» απαντώ. «Χριστός και Παναγία!».
Να πάρει η ευχή, δεν είχαμε τα κινητά τότε, αλλιώς σίγουρα θα είχα σήμερα μια φωτογραφία με τον Ελύτη που τον τραγούδησα!»
Κατόπιν συμμετείχε σε άλλες δισκογραφικές δουλειές, στα «Κίτρινα Ρολόγια» του Βαγγέλη Πιτσιλαδή το 1972, ενώ το 1973 σε εξαιρετικές συνεργασίες, όπως τα «Μονά ζυγά» των Μητσάκη και Καλαμαριώτη, καθώς και στο εμβληματικό έργο των Κώστα Βίρβου και Μίμη Πλέσσα, το «Θάλασσα Πικροθάλασσα», όπου ξεχώρισε ερμηνευτικά και διαχρονικά η «Άγια Κυριακή».
Το 1974 συμμετέχει στο «Παράθυρο στη Θάλασσα» των Γιώργου Κοντογιώργου και Γιάννη Κακουλίδη, ενώ θα βρεθεί στο σημαντικό όσο και ιστορικό για διάφορους λόγους –που αναφέρουμε- άλμπουμ των Μίμη Πλέσσα και Λευτέρη Παπαδόπουλου, «Μίλα μου για τη λευτεριά». Κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 1974, λίγους μήνες μετά την επαναφορά της δημοκρατίας στην Ελλάδα, αφού με την προηγούμενη πολιτική κατάσταση ήταν αδύνατο να κυκλοφορήσει. Το σημείωμα του εσώφυλλου έγραφε:
«Τα τραγούδια αυτού του δίσκου γράφτηκαν το 1969. Δύο από αυτά, τα «Έξι άντρες» και «Μίλα μου για τη Λευτεριά», πρωτακούστηκαν στο θεατρικό έργο «Ο ΔΡΟΜΟΣ», που ανεβάστηκε τον χειμώνα του 1970 στο θέατρο «Κατίνας Παξινού», από τον Γιάννη Πουλόπουλο και τη Ρένα Κουμιώτη, αλλά γρήγορα απαγορεύτηκε η εκτέλεσή τους. Ολόκληρο τον δίσκο άλλωστε απόρριψε- εκτός από ένα τραγούδι- η λογοκρισία της δικτατορίας που έτσι μόνη της ταυτιζόταν με την Γερμανική κατοχή. Σήμερα ύστερα από τόσα χρόνια παρουσιάζουμε αυτόν τον κύκλο τραγουδιών, που αποτελεί μια συνέχεια στο «ΔΡΟΜΟ», και που είναι η φωνή που υψώνουν οι ελεύθεροι άνθρωποι εναντίον κάθε Τυραννίας».
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αναγνώρισε σε βιβλίο του αργότερα ότι οι μελωδίες του Πλέσσα δεν θα μπορούσαν αν είναι τόσο οικείες για τον κόσμο όσο στον «Δρόμο», όμως αυτό το άλμπουμ είχε άλλη προοπτική και αιτία δημιουργίας. Ανέφερε μάλιστα πως αρχικά τους στίχους μελοποίησε ο Λουκιανός Κηλαηδόνης που χρησιμοποίησε τα τραγούδια σε παραστάσεις τους, αλλά παρέμειναν αυτά του Πλέσσα σαν πιο γνωστά.
Εδώ η Ρένα Κουμιώτη ερμηνεύει το «Οκτώβρης ήταν (Δε θα περάσει ο φασισμός)».
Από τους δίσκους των τελευταίων ετών που συμμετείχε, προέκυψε ένα ακόμα άλμπουμ με τον γενικό τίτλο «Ρένα Κουμιώτη 3». Κι αφού θα συμμετάσχει την ίδια χρονιά και στο άλμπουμ των Αργύρη Κουνάδη και Καλαμαριώτη «Ρόδα είναι και γυρίζει» μαζί με Ψαριανό και Ελένη Βιτάλη, το 1974 θα την βρει στην Καναδά, όπου θα μείνει τελικά για 8-9 χρόνια στις Η.Π.Α. παντρεμένη με τον δεύτερο σύζυγό της.
Το 1983 ξαναγύρισε στην Ελλάδα. Εμφανίστηκε πάλι με το Γιάννη Πουλόπουλο στο «Ζυγό». Μετά στα «Ηλιοβασιλέματα» με τον Ζαμπέτα και τη Μαίρη Λίντα και στ' «Αστέρια» με τον Κόκοτα. Το 1995 συνεργάζεται με τον Μίμη Πλέσσα. Από τότε συνέχισε με συναυλίες τα καλοκαίρια και επιλεκτικές εμφανίσεις σε μουσικές σκηνές, όπως αναφέρει και στην προσωπική της σελίδα (koumioti.gr).
Να σημειώσουμε επιπλέον ότι το 1972, έλαβε μέρος και στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης, ερμηνεύοντας το «Ας πούμε» σε μουσική Γιώργου Γεωργιάδη και αλληγορικούς στίχους του συγγραφέα και δημοσιογράφου Δημήτρη Κωσταλένου. Το τραγούδι δεν βραβεύτηκε, μεν αλλά είχε ξεκάθαρα μηνύματα που δεν έγιναν αντιληπτά από τη χούντα, ώστε να το αποσύρει.
Το 1980 είναι η χρονιά που η Ρένα Κουμιώτη κάνει νέες ηχογραφήσεις. Πρόκειται για το άλμπουμ «Τα δικά μου τραγούδια», όπου δίνει και πάλι το παρών ο Μίμης Πλέσσας αλλά και ο Θανάσης Πολυκανδριώτης, ο Μιχάλης Καρράς και ο Λυκούργος Μαρκέας (ένα ανέκδοτο τραγούδι του, καθώς είχε φύγει από τη ζωή ένα χρόνο νωρίτερα). Η απουσία της από την Ελλάδα δεν έδωσε κάποιο σημαντικό πλεονέκτημα στο δίσκο αυτόν, καθώς και το γεγονός ότι τα πράγματα άλλαζαν στο ελληνικό τραγούδι.
Έφυγε από κοντά μας στις 3 Απριλίου 2023, αφήνοντας πίσω της σημαντική κληρονομιά, σπουδαία τραγούδια, διαχρονικά, που καταγράφουν το όνομά της στους σπουδαίους ερμηνευτές του ελληνικού
Σχολιάστε