Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Τάκης Μουσαφίρης! Ποιος άλλος...

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

Όταν ήρθε η ώρα να τιτλοφορηθεί ο τελευταίος δίσκος του αείμνηστου Στράτου Διονυσίου το 1990, δεν υπήρξε διαφωνία ούτε καθυστέρηση. Ο τίτλος «Ποιος άλλος» έμελλε να αποδειχθεί τότε μοιραίος, αφού την ίδια χρονιά έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος λαϊκός βάρδος. Κι όχι μόνο την ίδια χρονιά, αλλά την επόμενη μέρα που πρόλαβε να ηχογραφήσει 9 από τα τραγούδια αυτού του περίφημου τελευταίου άλμπουμ.

Ο τίτλος δόθηκε από τον Στράτο Διονυσίου αλλά και τον Τάκη Μουσαφίρη που είχε υπογράψει τη μουσική και τους στίχους του άλμπουμ. Η παραγωγή της MINOS ήταν απλά σύμφωνη και καταχαρούμενη, βλέποντας ακόμα μια επιτυχία, που έφερνε τη σφραγίδα του δημιουργού των επιτυχιών μέσω των συνθημάτων, μέσω της ατάκας, μέσω των τίτλων που δεν μπορεί να ξεχάσει κανείς ακροατής ή θαυμαστής. «Ποιος άλλος» λοιπόν, για τον τραγουδιστή του λαού τότε, τον σπουδαίο Στράτο (ένας είναι) αλλά και τον μοναδικό δημιουργό και συνοδοιπόρο του στα μουσικά χρυσάφια και στις vinyl πλατίνες, τον αείμνηστο πλέον Τάκη Μουσαφίρη.

Αν κάποιος επεδίωκε να αντιληφθεί το μέγεθος της δημιουργικότητας, πέρα από την ικανότητα που είχε ο Μουσαφίρης, θα καταλάβαινε ότι αυτόματα είχε να κάνει με μια σχολή στο λαϊκό τραγούδι που αφορούσε στα τραγούδια με τίτλους σήμα κατατεθέν. Διότι μόνο έτσι μπορεί να χαρακτηριστούν τραγούδια - μύθοι, ύμνοι και σιγοσφυρίγματα από πλήθος φανατικών θαυμαστών, διαχρονικά αποτυπώματα που σήμερα είναι ατάκες ζωής από αρκετό κόσμο, φράσεις σφραγίδες θα έλεγε κανείς.

Δε λες εύκολα «Πήγαινε με όπου θέλεις ταξιτζή…», όμως αυτός ο ρυθμός πια στο μυαλό του καθενός, του δίνει τις λέξεις ετοιμάζοντας μια φυγή με παράπονο και οργή, αναδεικνύοντας εσωτερικά συναισθήματα μοναδικά. Δεν θα συλλάβει κανείς εύκολα έναν διάλογο που το παράπονο του ενός, εκτιμάται από τον άλλον αδιάφορα στη φράση «καλά, καλά…». Αυτό που θα πει ίσως, κάποιος όταν έχει βαρεθεί τον σύντροφό του. Καταλήγοντας ότι μόνο ένας «Χιονάνθρωπος» μπορεί να είναι τόσο απόμακρος. Το «Εγώ να δεις» έρχεται να γίνει απάντηση σύμβολο σε διαλόγους και να δώσει την έμφαση στην αγάπη και στα τρυφερά λόγια, τόσο απλά. Και τόσο απλά παίρνει ένα «Έτσι ε;» και το κάνει φράση-σύνθημα, κάποτε αστείο και πονηρό και κάποτε οργισμένο. Όπως μοναδικά έβαλε στα χείλη όλων μας το «Μυστικέ μου έρωτα», που ανέδειξε το αιώνιο κρυφό πάθος, αλλά και την αγχωτική κραυγή του «Μια ζωή ήμουν το καλό παιδί».

Δεν σημειώνω ερμηνευτές γιατί είναι όλοι, όλοι όσοι έχουν περάσει από το λαϊκό τραγούδι και πολλοί που στα χέρια του Τάκη Μουσαφίρη αναδείχθηκαν. Όπως είναι άτοπο να συνεχίσουμε να καταγράφουμε τίτλους τραγουδιών, κάποιοι θα πουν « πω πω κι αυτό το έχει γράψει…;». Κι αυτό κι άλλα πολλά θα τονίσω. Ο Πάνος Γεραμάνης είχε πει για εκείνον:

«Έχει συνολική άποψη για το τραγούδι πώς θα το γράψει και πώς θα το δώσει στον ερμηνευτή. Ακολουθεί έναν μεγάλο λαϊκό δρόμο που ακολούθησαν ο Γιώργος Μητσάκης και ο Άκης Πάνου».

Έχει ενδιαφέρον να συμπληρώσουμε σε αυτά τα λόγια, συνεργασίες τύπου Μάνου Ελευθερίου για τη φωνή της Στανίση, του Σαλαμπάση, του Βελή, δείγμα του πόσο τον εμπιστεύτηκε ο σπουδαίος ποιητής μας, επιλέγοντας για τα λόγια του τους ερμηνευτές.

Ο Τάκης Μουσαφίρης έφυγε από τη ζωή γεμάτος από μουσική, ολοκληρωμένος μέσα από τους στίχους του και ό, τι βιωματικό του έδινε ερέθισμα να γράψει, να βρει τον κατάλληλο ερμηνευτή και να δώσει κατευθύνσεις. Να αποδώσει φόρο τιμής μέσα από τα τραγούδια του σε παλιούς μεγάλους, στο Μάρκο Βαμβακάρη, στον Παπαϊωάννου και τον Χιώτη, να μην ξεχάσει τον σπουδαίο χορευτή -αλλά κυρίως φίλο του- Δημήτρη Παπάζογλου και να του αφιερώσει τιμώντας τον το «Απόψε λείπει ο χορευτής». Μεγάλη στιγμή και μνημείο το τραγούδι «Μάνα μου», που έχει χαρακτηριστεί μοναδικός ο στίχος «… δεν βρίσκω τι να πω, δεν βρίσκω τι να πω…». Εκεί που τελειώνουν τα λόγια και αρχίζουν τα βιώματα, το συναίσθημα κι η ανθρωπιά… Σπουδαίος άνθρωπος, πολύ άνθρωπος, πάντα με ένα τσιγάρο και μια πένα. Ο Δημήτρης Μητροπάνος είχε πει για εκείνον:

«Δεν τον άγγιξαν οι επιτυχίες. Με τη ψυχούλα του μίλαγε. Με τη ψυχούλα του μιλάει».

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Βαγγέλης Παπαθανασίου: Ο «Ουράνιος Έλληνας»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Έλεγε ότι η “συμπαντική αρμονία είναι μουσική“»...

    Συνέχεια

    Τραγούδια με μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου και στίχους Eλλήνων στιχουργών

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ένα Aμερικάνος συλλέκτης δίσκων, μου έστειλε email...

    Συνέχεια

    To όνομα «Παπαδοπούλου» στην ελληνική μουσική ιστορία

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Θα μου πείτε πρόκειται για ένα από τα πιο δημοφιλή ονόματα, δεν είναι δα και ανακάλυψη...

    Συνέχεια

    Tσαχουρίδης και Νικολόπουλος

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Τον Απρίλιο του 2022 κυκλοφόρησε από την Heaven το CD του...

    Συνέχεια

    Άκης Πάνου: «Είμαι φασ«ή»στας στη δική μου φάση»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Δεν θα μπορούσε ποτέ να πει κανείς ότι ο Άκης Πάνου δεν είχε άποψη,...

    Συνέχεια

    Μανώλης Αγγελόπουλος - Ειν' η ζωή μια μολυβιά...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Το 1988 ο Μανώλης Αγγελόπουλος συνεργάζεται με την Κολούμπια...

    Συνέχεια

    Kώστας Βίρβος - Της γερακίνας γιος

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε πει: "...

    Συνέχεια

    Λάκης Παππάς: Ο «ατμοσφαιρικός» τροβαδούρος

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο, είναι τρόπος ζωής…»...

    Συνέχεια

    Mανώλης Χιώτης - Ο «Μπετόβεν» του μπουζουκιού

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Δε με βοήθησε ποτέ κανείς, ό, τι έκανα το έκανα μόνος μου…»...

    Συνέχεια

    Ο πόλεμος στη Λογοτεχνία και τις Τέχνες

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Το πρώτο θύμα σε έναν Πόλεμο είναι πάντα η Αλήθεια»...

    Συνέχεια