Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

WOODSTOCK 15-17 Αυγούστου 1969

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

Το απομεσήμερο της Παρασκευής 15 Αυγούστου, η διάσημη τραγουδίστρια της ροκ, Τζάνις Τζόπλιν, αγουροξυπνημένη ακόμα, προσπαθούσε να τονωθεί μ' έναν πικρό καφέ, καθώς το νοικιασμένο ελικόπτερο στο οποίο επέβαινε πετούσε πάνω από τα καταπράσινα λιβάδια της περιοχής Μπέθελ. Η Αμερικανίδα τραγουδίστρια είχε άσχημα προαισθήματα, καθώς κοίταξε τον ολοένα και πιο βαρύ ουρανό της βορειοανατολικής πολιτείας. Ξαφνικά, ο πιλότος έγειρε προς το μέρος της λέγοντας:

"Να 'μαστε! Κοίταξε εκείνο το λόφο εκεί κάτω, τον μοναδικό που δεν είναι πράσινος. Όλοι αυτοί είναι άνθρωποι και σε περιμένουν".

Η Τζόπλιν έτριψε τα μάτια της, για να βεβαιωθεί ότι δεν ονειρευόταν: Κάτω από τα πόδια της, μία τεράστια έκταση 2.400 στρεμμάτων καλύφθηκε από ένα πυκνό, πολύχρωμο "δάσος" 500.000 ανθρώπων. Μόλις τότε άρχισε να υποψιάζεται ότι αυτό που την περίμενε δεν ήταν μία ακόμα συναυλία σαν τις άλλες, αλλά το ραντεβού μιας ολόκληρης γενιάς, της γενιάς του “babyboom” και της αμφισβήτησης, της ροκ και της μαριχουάνας, του πολιτικού ριζοσπαστισμού και της σεξουαλικής επανάστασης.

Και πραγματικά στον απόηχο… τον Ιούλιο του 1970 κυκλοφόρησε το μουσικό άλμπουμ με επιλεγμένες ερμηνείες από το θρυλικό -και ιστορικά- Φεστιβάλ του Woodstock. Μια συναυλία τεσσάρων ημερών που έχει χαρακτηριστεί ως η καλύτερη όλων των εποχών, αφού παρέλασαν εμβληματικά ονόματα της σύγχρονης rock, pop, blues, folk, R&B. Ονόματα, όπως των Joan Baez, Joe Cocker, Santana, Who, Jimi Hendrix, The Incredible String Band, Grateful Dead, Creedence Clearwater Revival, Janis Joplin, Sweat and Tears έβαλαν...φωτιά στη σκηνή, τραγουδώντας μπροστά σε ένα κοινό τουλάχιστον 500.000 ατόμων που είχαν κατασκηνώσει σε κάθε διαθέσιμο σημείο της φάρμας που είχε παραχωρηθεί για τη διεξαγωγή της, στο Bethel της Νέας Υόρκης. Τα παιδιά της γενιάς τoυ Sex, Drugs and Rock and Roll, των Hippies, του LSD και της μαριχουάνα, που τραγουδούσαν για διαδήλωναν για την Ειρήνη ήταν εκεί...

Διαβάζουμε από τον Guardian:

Το κορίτσι της φωτογραφίας και η πεταλούδα

Στη φωτογραφία του Burk Uzzle που επιλέχθηκε ως η πιο χαρακτηριστική του κλίματος του Φεστιβάλ του 1969, εμφανίζεται μια νεαρή, με ανοιχτόχρωμα μαλλιά και, φορώντας μεγάλα στρογγυλά γυαλιά, να βυθίζεται στην αγκαλιά ενός αγοριού που την τυλίγει με ένα ελαφρύ πάπλωμα. Δίπλα της υπάρχει μια χάρτινη πεταλούδα και γύρω της δεκάδες νεαροί, ξαπλωμένοι ή καθιστοί και επίσης τυλιγμένοι σε κουβέρτες.

«Δεν θυμάμαι και πολλά από το Φεστιβάλ, αλλά έχω πολύ ζωντανές αναμνήσεις από την ατμόσφαιρα: ο ουρανός είχε ένα χρώμα πορτοκαλί-ροζ από τα φώτα και ομιχλώδης. Μπoρούσα να ακούσω τη μουσική και τις ανακοινώσεις από πολύ μακριά. Γύρω μας ήταν οικογένειες, ζευγάρια, άνθρωποι που φώναζαν, μωρά που έκλαιγαν, (ήχοι από) μπάντζο και μπόνγκο. Ο αέρας ήταν υγρός και μύριζε, όπως η φωτιά από τις κατασκηνώσεις και το χασίς. Εγώ δεν είχα δει κάτι παρόμοιο στο παρελθόν. Δεν κοιμηθήκαμε εκείνο το βράδυ. Κάποια στιγμή “έφτασαν” κιβώτια με ψωμιά και μπανάνες, εξαιτίας της έλλειψης που υπήρχε σε τρόφιμα. Πήραμε μια φρατζόλα και την “περάσαμε” στον επόμενο. Το ίδιο κάναμε και με τα γαλόνια νερού. Αρκετούς μήνες μετά βγήκε το άλμπουμ από το Φεστιβάλ. Μαζευτήκαμε στο διαμέρισμά του Corky να το ακούσουμε».

Ξαφνικά, αναγνώρισε την κίτρινη πεταλούδα στα αριστερά, και είπε στο φίλο της:

«Πω πω! Εσύ και ο Nick».

«Ο Corky ήταν ξαπλωμένος στο έδαφος δεξιά από εμάς. Είχε μόλις επιστρέψει από το Βιετνάμ. Για 'μένα υπάρχει κάτι ιδιαίτερα συμβολικό σε όλο αυτό: ένα Φεστιβάλ αφιερωμένο στην ειρήνη με ένα πεζοναύτη του Βιετνάμ στο εξώφυλλο του άλμπουμ», θυμάται η Bobbi Ercoline.

«Σε προσωπικό επίπεδο ωστόσο για 'μένα, αυτό ήταν η αρχή για το επόμενο μέρος της ζωής μου: ο Nick και εγώ παντρευτήκαμε δύο χρόνια αργότερα και είμαστε ακόμα μαζί. Αισθανόμαστε ωστόσο πως ήταν ένα προνόμιο που βρεθήκαμε εκεί».

H Bobbi έφυγε από κοντά μας τον Μάρτιο του 2023, όντας μία από τις πιο σημαντικές φιγούρες σε άλμπουμ της ροκ μουσικής για τον 20ό αιώνα.

Ένας «πρόγονος» του Woodstock ήταν το Monterey Pop Festival του 1967, που λειτούργησε ως φιλανθρωπικό γεγονός με τους καλλιτέχνες να εμφανίζονται δωρεάν και τα έσοδα να πηγαίνουν σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Πολλοί καλλιτέχνες που έγιναν διάσημοι ή πολύ πιο διάσημοι, λόγω της εμφάνισής τους στο Monterey έγιναν οι λεγόμενοι Woodstock Headliners, όπως οι Janis Joplin, Jimi Hendrix, Jefferson Airplane και η Country Joe and the Fish. Μικρού βεληνεκούς ροκ Φεστιβάλ ακολούθησαν το Monterey, συμπεριλαμβανομένης μιας τριήμερης εκδήλωσης στο Μαϊάμι, τον Δεκέμβριο του 1968, που συγκέντρωσε 80.000 άτομα. Ένας από τους χρηματοδότες αυτής της συναυλίας ήταν ο Michael Lang, Εβραίος από το Μπρούκλιν. Ο ίδιος φέρεται να είναι από τους κεντρικούς εμπνευστές της δημιουργίας του Woodstock Festival, που αρχικά είχε υπολογιστεί να γίνει σε άλλο κοντινό σημείο, αλλά τελευταία στιγμή άλλαξε ο σχεδιασμός.

Το Φεστιβάλ αυτό λοιπόν, ξεκίνησε σαν μια επιχειρηματική ιδέα και αρχικό κεφάλαιο 150.000 δολαρίων, με σκοπό τους 75.000 ανθρώπους και 6 δολάρια εισιτήριο, τριπλασιασμό δηλαδή του κεφαλαίου.

Μετά τα πρώτα 185.000 εισιτήρια η είσοδος ορίστηκε ελεύθερη, οι διοργανωτές θεώρησαν ότι πλέον δεν θα έλεγχαν τον κόσμο για 3 ημέρες, όπως δεν υπολόγισαν και τον καιρό. Το αποτέλεσμα της επένδυσης ήταν μείον 2.000.000 δολάρια! Κι αυτό γιατί οι 500.000 που μαζεύτηκαν είχαν ανάγκη σίτισης, όπως και αντιμετώπισης καιρικών φαινομένων, αλλαγή των αρχικών πλάνων, με συνέπεια τη μεταφορά όλου του εξοπλισμού κ.λ.π. Φυσικά και οι αμοιβές των καλλιτεχνών που συμμετείχαν, αμείφθηκαν και μάλιστα αρκετά καλά για την εποχή εκείνη.

Για παράδειγμα οι Who επέδειξαν αξιοπρόσεκτη μαχητικότητα και στο παζάρι.

«Διπλασιάζετε την αμοιβή μας ή εξαφανιζόμαστε», είπαν. Η απειλή απέδωσε. Εισέπραξαν 12.500 δολάρια. Κατά τα άλλα ο Τζίμι Χέντριξ εισέπραξε 18.000 δολάρια. Oι Blood, Sweat and Tears 15.000, η Τζόαν Μπαέζ 10.000, όσα και οι Greedence Clearwater Revival. H Τζάνις Τζόπλιν και οι Jefferson Airplane έλαβαν από 7.500, ο Ρίτσι Χέιβενς 6.000 δολάρια. Οι Carlos Santana Band αρκέστηκαν στα 750 δολάρια.

Όμως η παραγωγή του άλμπουμ και η ταινία που ακολούθησε τα γεγονότα του Woodstock απέφεραν τεράστια κέρδη.

Παρά την έλλειψη οργάνωσης και υποδομών για τετραήμερη φιλοξενία τόσων χιλιάδων κόσμου, ο ειρηνικός χαρακτήρας του Φεστιβάλ διατηρήθηκε με τα κοινά ιδανικά των παρευρισκόμενων να διατελούν ρόλο ζωτικής σημασίας. Σημειώθηκε ωστόσο ένας θάνατος από υπερβολική δόση ναρκωτικών και ένας, όταν θεατής πατήθηκε από αγροτικό όχημα την ώρα που κοιμόταν μέσα στον υπνόσακό του. Λέγεται ακόμα ότι γεννήθηκαν δύο παιδιά, ενώ και οκτώ γυναίκες απέβαλαν.

Την ασφάλεια των εκδηλώσεων είχε αναλάβει η χίπικη κοινότητα Ηog Farm από το Νέο Μεξικό, η οποία ανέλαβε και την τροφοδοσία των θεατών. Συνολικά χρειάστηκαν ιατρική βοήθεια 5.162 άτομα, οι 797 λόγω χρήσης ναρκωτικών.

Ο απεσταλμένος του Life έγραψε για το Woodstock Festival: "Η εμπειρία που έζησα αυτό το τριήμερο περιείχε τόσες εκπλήξεις και τόσες τρέλες, που σήμερα η ανάμνησή της μοιάζει να 'ρχεται όχι από το παρελθόν αλλά από το μέλλον". (Εξώφυλλο του 1989 – Που να είναι τώρα?)

"Δύο χρόνια πριν από το Woodstock , το μεγαλύτερο κοινό για το οποίο είχα παίξει, ήταν 300 άτομα σε ένα μπαρ. Ήταν πολύ δύσκολο να τραβήξεις την προσοχή ενός τόσο μεγάλου κοινού. Ακόμη και όταν έπαιξα το "With a Little Help From My Friends" που είχε επιτυχία, ήλθε εκείνο το τεράστιο μαύρο σύννεφο και πλημμύρισε τα πάντα για ώρες". (Τζο Κόκερ).

"Υπήρχαν τελικά πάρα πολλοί από εμάς. Ως τότε πιστεύαμε ότι, ήμαστε μια μικρή ομάδα παράξενων". (Τζάνις Τζόπλιν - Try)

"Όλοι αυτοί οι χίπις χόρευαν πιστεύοντας ότι, ο κόσμος πρόκειται να αλλάξει, κάποια ημέρα. Ως κυνικός Άγγλος που ήμουν, περιφερόμουν ανάμεσά τους, θέλοντας να φτύσω τους περισσότερους από αυτούς, κάνοντάς τους να συνειδητοποιήσουν ότι τίποτε δεν άλλαξε και τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει. Αυτό που πίστευαν, ότι ήταν μια εναλλακτική κοινωνία, στην ουσία ήταν ένα χωράφι με τρία μέτρα λάσπη, στολισμένο με LSD. Αν αυτός ήταν ο κόσμος που ήθελαν να ζήσουν, τότε γ.... τους". (Πιτ Τάουνσεντ, The Who – Summertime Blues).

Δεν έπαιξαν ποτέ εκεί οι Beatles, επειδή, όσο και αν ήθελε ο John Lennon, δε μπόρεσε ποτέ να μαζέψει τους άλλους 3, ούτε οι Led Zeppelin, καθώς είχαν επιλέξει να τραγουδήσουν σε άλλο Φεστιβάλ με καλύτερη πληρωμή, αλλά ούτε και ο Bob Dylan, o οποίος δεν συμφωνούσε με τις αρχές που πρέσβευε το κίνημα των χίπις. Την πρόσκληση, για να συμμετάσχουν αρνήθηκαν και οι Doors.

Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι είναι το Φεστιβάλ που άλλαξε τη ροκ μουσική, όπως την ξέρουμε. Συγκαταλέγεται, άλλωστε, στη λίστα του Rolling Stone με τις 50 στιγμές που άλλαξαν την ιστορία του Rock and Roll, αλλά και αποτέλεσε μια κραυγή του κόσμου που έψαχνε εκείνη την εποχή.

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Ιούδας Ισκαριώτης: «Τι βουλόμενος ή βουλομένω τινί έστι;»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Στην ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε, "Ο τελευταίος...

    Συνέχεια

    Mάριος Τόκας: Σε πρώτο πλάνο

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Ο Μάριος είναι ίσως ο μόνος συνθέτης, ο οποίος θα μπορούσε...

    Συνέχεια

    Mάνος Ξυδούς: Εσύ εκεί...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Μέσα μας υπάρχει κάτι που δεν έχει όνομα· αυτό το κάτι είναι...

    Συνέχεια

    Δημήτρης Λάγιος: Περαστικός κι αμίλητος...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι πριν από χρόνια με την έρευνα γύρω από το ελληνικό τραγούδι...

    Συνέχεια

    Aπόστολος Καλδάρας: Μάγκας βγήκε για σεργιάνι...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Η μουσική δεν είναι μαγαζί που πάει από πατέρα σε γιο και πρέπει να διατηρήσεις...

    Συνέχεια

    Δημήτρης Μητροπάνος: Μια εκδρομή είναι η ζωή μου...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Αυτή η κίνηση με το δεξί του χέρι που το σήκωνε όταν τελείωνε το τραγούδι. Που...

    Συνέχεια

    Τα τραγούδια του Απριλίου

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Εξήντα πέντε (65) τραγούδια μέτρησα που αναφέρουν τον Απρίλιο / Απρίλη ή την...

    Συνέχεια

    Γιάννης K. Ιωάννου: «H δύναμη της δημιουργίας διαλύει την πίκρα, τα διαλύει όλα»

    Γράφουν η Αρετή Κοκκίνου και η Θέλμα Καραγιάννη Η συνέντευξη αυτή έμελλε να ξεκινήσει κάπως έτσι...

    Συνέχεια

    Oι ηθοποιοί τραγουδούν μελοποιημένα ποιήματα

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Η αρχική...

    Συνέχεια

    Nίκος Παπάζογλου: «Εγώ δεν είμαι ποιητής...»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Νίκος Παπάζογλου (20 Μαρτίου 1948 – 17 Απριλίου 2011) κατάφερε...

    Συνέχεια