«Μάρθα, μια ιστορία από το Μεσολόγγι»... που πάντα θα συγκινεί και θα λυτρώνει
Γράφει η Μίνα Μαύρου
Φωτογραφίες: Γιώργος Σπανός
"Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν καί γελούνε,κι όσ' άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ' άρματα σε κλειούνε".
Και λίγο παρακάτω...
"Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει:
«Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει»",
θα έγραφε στο Δεύτερο Σχεδίασμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων ο Διονύσιος Σολωμός.
10 Απριλίου 1826, Κυριακή των Βαϊων! Μια ημερομηνία χαραγμένη σε μνήμη και ψυχές, στην ιστορία και τo κυτταρικό αποτύπωμα ενός ολόκληρου λαού! Η ηρωική έξοδος των Ελεύθερων Πολιορκημένων της πόλης του Μεσολογγίου…
Αυτή η ηρωική θυσία, η έξοδος για την κατάκτηση της πνευματικής ελευθερίας που ύμνησε ο εθνικός μας ποιητής, ενέπνευσε τον συνθέτη Νίκο Ξυδάκη και τον ποιητή Διονύση Καψάλη να συνθέσουν το μουσικοποιητικό έργο «Μάρθα, μια ιστορία από το Μεσολόγγι» που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα 24 Μαρτίου στη σκηνή του Θεάτρου Ολύμπια, στο κέντρο της Αθήνας, σε σκηνοθεσία Βασίλη Κεχαγιά!
H ελεύθερη μουσική φόρμα του Ξυδάκη, ενωμένη αρμονικά με τον έμμετρο λόγο του Καψάλη, μας χαρίζει εικόνες, συναισθήματα, προσευχές, διδαχές, ήχους… λίγο πριν από το οριστικό τέλος…
Ειρήνη Δερέμπεη και Τάσος Αποστόλου επί σκηνής, να δίνουν σάρκα και οστά στα λόγια του ποιητή και πνοή στις νότες του συνθέτη… με γλυκύτητα, ήθος, τελετουργικές κινήσεις και ταύτιση… όλα αυτά φιλτραρισμένα στο χθες και απόλυτα ιδωμένα στο σήμερα… πόσο δύσκολο ή ετεροχρονισμένο άραγε μπορεί να είναι κάτι τέτοιο; Ή μήπως το ακριβώς αντίθετο; Κι αν η σιωπή, η εγκαρτέρηση και η λαχτάρα για ελευθερία προϋπάρχει, για να μας ξεπεράσει και να μας μυήσει στην αναζήτησή της;
Ο «ποιητής» Τάσος Αποστόλου σκέπτεται μεγαλόφωνα, νοσταλγεί, θρηνεί, θαυμάζει…!
Η «Μάρθα» Ειρήνη Δερέμπεη ψάλλει, σπαράζει, δέεται… είναι η γυναίκα μάνα, η γυναίκα αδελφή, η γυναίκα εκκλησιά…
Μιλούν για αντάμωμα σιωπών, για αντάμωμα φωνών, για το γάλα της ζωής, για σκιές νεκρών, για άστρα αντί αίμα… για γερανούς που σαλπίζουν ουρανό, για του γάμου τα στρωσίδια μέσα στη φωτιά…
Θρήνος; Απελπισία; Αυτοθυσία; Δέος!
Οι Polis Enseble με τον καθαρό, αψεγάδιαστο και όχι αναγκαστικά παραδοσιακό τους ήχο, συνεπικουρούμενοι από το πιάνο – αλλά και ενίοτε- την τόσο εκφραστική και αέρινη φωνή του Νεοκλή Νεοφυτίδη και το βιολοντσέλο της Σοφίας Ευκλείδου, επιβάλλουν μια σύγχρονη οπτική, η οποία δεν αντιτίθεται αλλά ξεπερνάει το σήμερα.
Το γυναικείο φωνητικό σύνολο Πλειάδες – έξι γυναικείες φωνές σαν μία, η φωνή της λογικής, η φωνή του πλήθους, δίνει ρυθμό αλλά και τη μετρική συνέχεια της πλοκής. «Στο βάθος του πίνακα πάντα η Ελλάδα με τη μοίρα της», θα ακούσουμε κάποια στιγμή…
Η λιτή και επιβλητική αφήγηση του Θανάση Παπαγεωργίου, με τη ζηλευτή προσωδία εμβαθύνει ακόμη περισσότερο στο μεγαλείο του έργου…
Εν έτει 2025, (199 χρόνια μετά…), Κυριακή των Βαϊων, (τι σύμπτωση!) αναλογίζομαι το βάρος αυτού του έργου, αλλά και το χωροχρονικό πλαίσιο μέσα στο οποίο επανατοποθετήθηκε με σεβασμό και καλλιτεχνικό ήθος, τόσο από τους δημιουργούς, όσο και από τους εκτελεστές του!
Εύχομαι από ψυχής να ταξιδέψει παντού, με πρώτο σταθμό την ίδια την ιερή πόλη του Μεσολογγίου... εκεί που κάθε ελεύθερος άνθρωπος είναι Δημότης της!
Συντελεστές:
Σύνθεση: Νίκος Ξυδάκης
Λιμπρέτο: Διονύσης Καψάλης
Ερμηνεία: Ειρήνη Δερέμπεη και Τάσος Αποστόλου
Αφήγηση: Θανάσης Παπαγεωργίου
Συμμετοχή: Γυναικείο φωνητικό σύνολο Πλειάδες, POLIS Ensemble, Νεοκλής Νεοφυτίδης (πιάνο), Σοφία Ευκλείδου (βιολοντσέλο)
Σκηνοθεσία: Βασίλης Κεχαγιάς
Σχεδιασμός φωτισμών: Χρήστος Τζιόγκας
Οργάνωση παραγωγής: Τεχνότροπον – Artway Cultural Productions
* Η πρώτη παραγωγή της παράστασης υλοποιήθηκε με ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ και τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), με αφορμή τη δημιουργία του επετειακού προγράμματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Σχολιάστε