Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Η Αίγυπτος και τα ελληνικά τραγούδια

Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος

Η πτήση από Αθήνα σε Κάιρο διαρκεί 2 ώρες. Πρώτη φορά ταξίδεψα στην Αίγυπτο το 1988 και δεύτερη το 1992. Θα 'θελα να πάω ξανά. Τα αρχαία μνημεία της Αιγύπτου είναι ξεχωριστά. Τεράστια. Δεν τα ξεχνάς. Όταν με ρωτούν σε ποια χώρα εκτός Ευρώπης να πάνε, η πρώτη μου επιλογή είναι η Αίγυπτος. Η Αίγυπτος δεν είναι μόνο τα αρχαία των Φαραώ, είναι και το σήμερα. Η Αλεξάνδρεια, το Κάιρο, ο Νείλος. Είναι η μουσική, τα φαγητά, οι μυρωδιές, η έρημος.

Στο δεύτερο ταξίδι μου, το 1992, στο αεροδρόμιο του Καϊρου, χαζεύοντας τις προθήκες με τα προς πώληση αναμνηστικά, παρατήρησα ότι τα CD με την αραβική μουσική ήταν ελληνικής κατασκευής! Στην Fabelsound και στην Digital Press Hellas. Μου έκανε εντύπωση και γέννησε ερωτηματικά. Όταν μετά από μήνες βρέθηκα στην Fabelsound και ρώτησα, μου είπαν ότι από τη δεκαετία του 1960 οι δίσκοι με αραβική μουσική, για όλη τη Μέση Ανατολή, κατασκευάζονταν στην Αθήνα. Δεν υπήρχε εργοστάσιο στην Αίγυπτο, την Λιβύη τον Λίβανο, την Συρία.

Εκεί μου διηγήθηκαν και ένα γεγονός που συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και παραλίγο να στοιχήσει στην εταιρεία αρκετά χρήματα για αποζημίωση. Σε κάποιο φορτίο με κασέτες αραβικής μουσικής για την Τρίπολη της Λιβύης, μπήκαν από λάθος και κασέτες στις οποίες υπήρχε το τραγούδι "Je t' aime moi non plus" με τον Serge Gainsbourg και την Jane Birkin. Για όσους δεν γνωρίζουν το τραγούδι αυτό έχει σεξουαλικούς αναστεναγμούς και λεξούλες από τον οργασμό της Jane, και ήταν απαγορευμένο σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες. Ποτέ δεν διευκρινίστηκε αν ήταν λάθος, αν κάποιος Έλληνας υπάλληλος είχε περίεργο χιούμορ ή αν, μετά από συνεννόηση, κάποιος Άραβας θέλησε να μοσχοπουλήσει την απαγορευμένη κασέτα σε συμπατριώτες του και το σχέδιο στράβωσε στην παραλαβή.

Υπάρχουν πολλά ελληνικά τραγούδια που μιλούν για την Αλεξάνδρεια, τον Νείλο, το Κάιρο, την Αίγυπτο. Υπάρχουν πολλοί Έλληνες μουσικοί και τραγουδιστές που γεννήθηκαν εκεί.

Από το Κάιρο ήλθαν οι Χάρης Χαλκίτης, Ντέμης Βισβίκης, Νόρα Βαλσάμη, Δάφνη Ζούνη, Δημήτρης Μαυρίκιος, Αγγελος Σφακιανάκης, Νίκος Ξυδάκης κ.ά.

Από την Αλεξάνδρεια ήλθαν οι Ντίνος Παπαβασιλείου, Ντέμης Ρούσσος, Νότης Λαλαϊτης, George Moustaki, Γιώργος Αιγύπτιος, Μάρκος Αλεξίου, Νικήτας Βοστάνης, Αρης Δαβαράκης, Δάκης, Ντίνος Ηλιόπουλος, Αλέκος Καγιάντας, Πάνος Καλούδας, Γιώργος Κωνστάντζος, Βαγγέλης Κωνσταντινίδης, Μάνος Λοϊζος, Δήμητρα Παπαδοπούλου, Αλκηστις Πρωτοψάλτη, Σούλη Σαμπάχ, Νίκος Τσιφόρος, Μάικ Ροζάκης κ.ά.

Υπάρχουν πολλά ελληνικά τραγούδια που μιλούν για την Αλεξάνδρεια, το Κάιρο, την Αίγυπτο, το Νείλο. Η Αλεξάνδρεια αποτελεί την κύρια έμπνευση των Ελλήνων στιχουργών, από τους ρεμπέτες ως τις μέρες μας. Υπάρχει "Αλεξανδριανή φελάχα" του Δημήτρη Σέμση με την Ρόζα Εσκενάζυ από το 1934 και η "Αλεξανδριανή μου γλάστρα" του Μάρκου Βαμβακάρη με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση από το 1961. Και τα δύο έχουν πολλές επανεκτελέσεις. Μεγάλη επιτυχία υπήρξε και η "Αλεξάνδρεια" που έγραψαν η Ευανθία Ρεμπούτσικα και ο Αρης Δαβαράκης και τραγούδησε το 1996 ο Γιάννης Κότσιρας. Υπάρχουν 22 τραγούδια που αναφέρουν την Αλεξάνδρεια στον τίτλο τους.

14 τραγούδια αναφέρουν τον ποταμό Νείλο στον τίτλο τους. Το πιο γνωστό ο "Νείλος" (1987) με την Ελευθερία Αρβανιτάκη των Νίκου Ξυδάκη – Βαγγέλη Παπαζαχαρίου.

Για το Κάιρο πίστευα ότι τα τραγούδια είναι λίγα, αλλά όταν το έψαξα, βρήκα 13. Με χρονολογική σειρά είναι:

1962 Κάιρο – Νίκος Γούναρης (Νίκος Γούναρης)

1980 Ο Αχιλλέας απ' το Κάιρο - Κώστας Τουρνάς (Κώστας Τουρνάς)

1981 Κάιρο – Ακης Παπάς (Μιχάλης Λαμπρόπουλος – Δημήτρης Βαρσαμίδης)

1989 Κάιρο Ναύπλιο Χαρτούμ – Νίκος Ξυδάκης (Νίκος Ξυδάκης – Θοδωρής Γκόνης)

1990 Θα φύγω με τους φίλους μου για Κάιρο – Κωνσταντίνα (Παναγιώτης Μαθιέλης – Σαράντης Αλιβιζάτος)

1993 Στην αγορά του Αλ Χαλίλι - Αλκίνοος Ιωαννίδης (Νίκος Ζούδιαρης)

1994 Στο Κάιρο βραδιάζει Βασίλης Χατζηνικολάου (Βασίλης Χατζηνικολάου)

2001 Κάιρο – Μαρία Σπυροπούλου (Στέφανος Κορκολής – Αντα Δούκα)

2005 Κάιρο - Σάκης Ρουβάς (Πήγασος)

2009 Κάιρο – Μελίνα Κανά (Παντελής Θαλασσινός – Θοδωρής Γκόνης)

2015 Το Κάιρο (οργανικό δημοτικό Χαλκιδικής)

2017 Κάιρο – Μάρω Μαρκέλου (Μάρω Μαρκέλου)

2021 Κάιρο – Ανδρος Γεωργίου (Θόδωρος Δερβενιώτης)

Να πάτε στην Αίγυπτο κι, αν μπορέσετε, να κάνετε και κρουαζιέρα στο Νείλο. Προσοχή στο φαγητό. Τρώμε ζεστό μαγειρευτό από την κατσαρόλα, καθόλου σαλάτες, πίνουμε εμφιαλωμένο νερό, όχι παγάκια. Την coca cola κατευθείαν από το μπουκάλι.

Καλά να περάσετε.

Η φωτογραφία είναι σε χωριό δίπλα στον Νείλο κοντά στο Λούξορ. Από το πρώτο ταξίδι μου στην Αίγυπτο το 1988.

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ

    EUROVISION 2024… and more

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Βαγγέλης Παπαθανασίου: Ο «Ουράνιος Έλληνας»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Έλεγε ότι η “συμπαντική αρμονία είναι μουσική“»...

    Συνέχεια

    Τραγούδια με μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου και στίχους Eλλήνων στιχουργών

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ένα Aμερικάνος συλλέκτης δίσκων, μου έστειλε email...

    Συνέχεια

    To όνομα «Παπαδοπούλου» στην ελληνική μουσική ιστορία

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Θα μου πείτε πρόκειται για ένα από τα πιο δημοφιλή ονόματα, δεν είναι δα και ανακάλυψη...

    Συνέχεια

    Tσαχουρίδης και Νικολόπουλος

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Τον Απρίλιο του 2022 κυκλοφόρησε από την Heaven το CD του...

    Συνέχεια

    Άκης Πάνου: «Είμαι φασ«ή»στας στη δική μου φάση»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Δεν θα μπορούσε ποτέ να πει κανείς ότι ο Άκης Πάνου δεν είχε άποψη,...

    Συνέχεια

    Μανώλης Αγγελόπουλος - Ειν' η ζωή μια μολυβιά...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Το 1988 ο Μανώλης Αγγελόπουλος συνεργάζεται με την Κολούμπια...

    Συνέχεια

    Kώστας Βίρβος - Της γερακίνας γιος

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε πει: "...

    Συνέχεια

    Λάκης Παππάς: Ο «ατμοσφαιρικός» τροβαδούρος

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο, είναι τρόπος ζωής…»...

    Συνέχεια

    Mανώλης Χιώτης - Ο «Μπετόβεν» του μπουζουκιού

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Δε με βοήθησε ποτέ κανείς, ό, τι έκανα το έκανα μόνος μου…»...

    Συνέχεια

    Ο πόλεμος στη Λογοτεχνία και τις Τέχνες

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Το πρώτο θύμα σε έναν Πόλεμο είναι πάντα η Αλήθεια»...

    Συνέχεια