Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Η Αίγυπτος και τα ελληνικά τραγούδια

Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος

Η πτήση από Αθήνα σε Κάιρο διαρκεί 2 ώρες. Πρώτη φορά ταξίδεψα στην Αίγυπτο το 1988 και δεύτερη το 1992. Θα 'θελα να πάω ξανά. Τα αρχαία μνημεία της Αιγύπτου είναι ξεχωριστά. Τεράστια. Δεν τα ξεχνάς. Όταν με ρωτούν σε ποια χώρα εκτός Ευρώπης να πάνε, η πρώτη μου επιλογή είναι η Αίγυπτος. Η Αίγυπτος δεν είναι μόνο τα αρχαία των Φαραώ, είναι και το σήμερα. Η Αλεξάνδρεια, το Κάιρο, ο Νείλος. Είναι η μουσική, τα φαγητά, οι μυρωδιές, η έρημος.

Στο δεύτερο ταξίδι μου, το 1992, στο αεροδρόμιο του Καϊρου, χαζεύοντας τις προθήκες με τα προς πώληση αναμνηστικά, παρατήρησα ότι τα CD με την αραβική μουσική ήταν ελληνικής κατασκευής! Στην Fabelsound και στην Digital Press Hellas. Μου έκανε εντύπωση και γέννησε ερωτηματικά. Όταν μετά από μήνες βρέθηκα στην Fabelsound και ρώτησα, μου είπαν ότι από τη δεκαετία του 1960 οι δίσκοι με αραβική μουσική, για όλη τη Μέση Ανατολή, κατασκευάζονταν στην Αθήνα. Δεν υπήρχε εργοστάσιο στην Αίγυπτο, την Λιβύη τον Λίβανο, την Συρία.

Εκεί μου διηγήθηκαν και ένα γεγονός που συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και παραλίγο να στοιχήσει στην εταιρεία αρκετά χρήματα για αποζημίωση. Σε κάποιο φορτίο με κασέτες αραβικής μουσικής για την Τρίπολη της Λιβύης, μπήκαν από λάθος και κασέτες στις οποίες υπήρχε το τραγούδι "Je t' aime moi non plus" με τον Serge Gainsbourg και την Jane Birkin. Για όσους δεν γνωρίζουν το τραγούδι αυτό έχει σεξουαλικούς αναστεναγμούς και λεξούλες από τον οργασμό της Jane, και ήταν απαγορευμένο σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες. Ποτέ δεν διευκρινίστηκε αν ήταν λάθος, αν κάποιος Έλληνας υπάλληλος είχε περίεργο χιούμορ ή αν, μετά από συνεννόηση, κάποιος Άραβας θέλησε να μοσχοπουλήσει την απαγορευμένη κασέτα σε συμπατριώτες του και το σχέδιο στράβωσε στην παραλαβή.

Υπάρχουν πολλά ελληνικά τραγούδια που μιλούν για την Αλεξάνδρεια, τον Νείλο, το Κάιρο, την Αίγυπτο. Υπάρχουν πολλοί Έλληνες μουσικοί και τραγουδιστές που γεννήθηκαν εκεί.

Από το Κάιρο ήλθαν οι Χάρης Χαλκίτης, Ντέμης Βισβίκης, Νόρα Βαλσάμη, Δάφνη Ζούνη, Δημήτρης Μαυρίκιος, Αγγελος Σφακιανάκης, Νίκος Ξυδάκης κ.ά.

Από την Αλεξάνδρεια ήλθαν οι Ντίνος Παπαβασιλείου, Ντέμης Ρούσσος, Νότης Λαλαϊτης, George Moustaki, Γιώργος Αιγύπτιος, Μάρκος Αλεξίου, Νικήτας Βοστάνης, Αρης Δαβαράκης, Δάκης, Ντίνος Ηλιόπουλος, Αλέκος Καγιάντας, Πάνος Καλούδας, Γιώργος Κωνστάντζος, Βαγγέλης Κωνσταντινίδης, Μάνος Λοϊζος, Δήμητρα Παπαδοπούλου, Αλκηστις Πρωτοψάλτη, Σούλη Σαμπάχ, Νίκος Τσιφόρος, Μάικ Ροζάκης κ.ά.

Υπάρχουν πολλά ελληνικά τραγούδια που μιλούν για την Αλεξάνδρεια, το Κάιρο, την Αίγυπτο, το Νείλο. Η Αλεξάνδρεια αποτελεί την κύρια έμπνευση των Ελλήνων στιχουργών, από τους ρεμπέτες ως τις μέρες μας. Υπάρχει "Αλεξανδριανή φελάχα" του Δημήτρη Σέμση με την Ρόζα Εσκενάζυ από το 1934 και η "Αλεξανδριανή μου γλάστρα" του Μάρκου Βαμβακάρη με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση από το 1961. Και τα δύο έχουν πολλές επανεκτελέσεις. Μεγάλη επιτυχία υπήρξε και η "Αλεξάνδρεια" που έγραψαν η Ευανθία Ρεμπούτσικα και ο Αρης Δαβαράκης και τραγούδησε το 1996 ο Γιάννης Κότσιρας. Υπάρχουν 22 τραγούδια που αναφέρουν την Αλεξάνδρεια στον τίτλο τους.

14 τραγούδια αναφέρουν τον ποταμό Νείλο στον τίτλο τους. Το πιο γνωστό ο "Νείλος" (1987) με την Ελευθερία Αρβανιτάκη των Νίκου Ξυδάκη – Βαγγέλη Παπαζαχαρίου.

Για το Κάιρο πίστευα ότι τα τραγούδια είναι λίγα, αλλά όταν το έψαξα, βρήκα 13. Με χρονολογική σειρά είναι:

1962 Κάιρο – Νίκος Γούναρης (Νίκος Γούναρης)

1980 Ο Αχιλλέας απ' το Κάιρο - Κώστας Τουρνάς (Κώστας Τουρνάς)

1981 Κάιρο – Ακης Παπάς (Μιχάλης Λαμπρόπουλος – Δημήτρης Βαρσαμίδης)

1989 Κάιρο Ναύπλιο Χαρτούμ – Νίκος Ξυδάκης (Νίκος Ξυδάκης – Θοδωρής Γκόνης)

1990 Θα φύγω με τους φίλους μου για Κάιρο – Κωνσταντίνα (Παναγιώτης Μαθιέλης – Σαράντης Αλιβιζάτος)

1993 Στην αγορά του Αλ Χαλίλι - Αλκίνοος Ιωαννίδης (Νίκος Ζούδιαρης)

1994 Στο Κάιρο βραδιάζει Βασίλης Χατζηνικολάου (Βασίλης Χατζηνικολάου)

2001 Κάιρο – Μαρία Σπυροπούλου (Στέφανος Κορκολής – Αντα Δούκα)

2005 Κάιρο - Σάκης Ρουβάς (Πήγασος)

2009 Κάιρο – Μελίνα Κανά (Παντελής Θαλασσινός – Θοδωρής Γκόνης)

2015 Το Κάιρο (οργανικό δημοτικό Χαλκιδικής)

2017 Κάιρο – Μάρω Μαρκέλου (Μάρω Μαρκέλου)

2021 Κάιρο – Ανδρος Γεωργίου (Θόδωρος Δερβενιώτης)

Να πάτε στην Αίγυπτο κι, αν μπορέσετε, να κάνετε και κρουαζιέρα στο Νείλο. Προσοχή στο φαγητό. Τρώμε ζεστό μαγειρευτό από την κατσαρόλα, καθόλου σαλάτες, πίνουμε εμφιαλωμένο νερό, όχι παγάκια. Την coca cola κατευθείαν από το μπουκάλι.

Καλά να περάσετε.

Η φωτογραφία είναι σε χωριό δίπλα στον Νείλο κοντά στο Λούξορ. Από το πρώτο ταξίδι μου στην Αίγυπτο το 1988.

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ

    EUROVISION 2024… and more

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Γιώργος Ζαμπέτας: «Με το μπουζούκι γεννήθηκα, με το μπουζούκι θα πεθάνω…»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Αν περάσεις μια βόλτα από την πλατεία Δαβάκη στο Αιγάλεω...

    Συνέχεια

    Δημήτρης Χριστοδούλου: «Έζησα το αίμα και το μετέτρεψα σε ποιητικό λόγο»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Δεν υπάρχει Έλληνας συνθέτης που να μην έκανα τραγούδια μαζί...

    Συνέχεια

    Το πρώτο δίμηνο του 2022

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Το πρώτο δίμηνο του 2019 κυκλοφόρησαν 61 δίσκοι...

    Συνέχεια

    Αντώνης Καλογιάννης - «Ιστορίες Αγγέλων»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Αντώνης Καλογιάννης γεννήθηκε στην Καισαριανή ...

    Συνέχεια

    Nίκος Καββαδίας - Αλλιώς Βαλχάλας ή Ταπεινός ή Κόλλιας ή Μαραμπού

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ονόματα με τα οποία έγραψε ή χρησιμοποίησε ο ποιητής Νίκος Καββαδίας στα...

    Συνέχεια

    Λουκιανός Κηλαηδόνης - Ένας καουμπόης στη… Βουλιαγμένη

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Δεν το διάλεξα εγώ να γίνω καλλιτέχνης – τυχαία έγινε....

    Συνέχεια

    Βασίλης Τσιτσάνης - Ο «Θεόφιλος» της λαϊκής μουσικής

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Στα αφιερώματα που αφορούν σε τεράστια ονόματα, ανθρώπους που ταυτίστηκαν με αυτό που...

    Συνέχεια

    Μελοποιημένος Καβάφης

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Υπάρχουν 289 τραγούδια με στίχους Κ.Π.Καβάφη. Να...

    Συνέχεια

    Eυτυχία Παπαγιαννοπούλου - Η θρυλική «γρηά» του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Γράφω όταν με πνίγει μια παλιά θύμηση, όταν με...

    Συνέχεια

    Η αριθμητική της Ελληνικής Δισκογραφίας για το 2021

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Το 2021 κυκλοφόρησαν 357 ελληνικοί δίσκοι. Οι 248...

    Συνέχεια