Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Η Σοφία Βέμπο τραγουδάει Μάνο Χατζιδάκι

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

Φέτος συμπληρώθηκαν 47 χρόνια χωρίς τη Σοφία Βέμπο (Μπέμπου) στις 11 Μαρτίου. Ήταν αυτή η μέρα του 1978, που «έφυγε» σε ηλικία 68 ετών. Είχε γεννηθεί το 1910 στην Καλλίπολη της Θράκης.
Μετά τον Πόλεμο, αναγνωρίστηκε –διαχρονικά πια- σαν η «Τραγουδίστρια της Νίκης», συνέχισε και την καριέρα της και τις συνεργασίες της. Έτσι, σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τη συνεργασία της Βέμπο με τον Μάνο Χατζιδάκι σε 6 τραγούδια στην καριέρα της.

Πρώτη φορά ήταν το 1955 με τη συμμετοχή της, με ρόλο τραγουδίστριας και ηθοποιού, στη «Στέλλα», τη θρυλική αυτή ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη με τη Μελίνα Μερκούρη και τον Γιώργο Φούντα στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Εκεί η Σοφία Βέμπο τραγουδούσε «Το φεγγάρι είναι κόκκινο», σε στίχους του ίδιου του Μάνου Χατζιδάκι (στις περισσότερες κυκλοφορίες δίσκων), αυτή η επισήμανση μπαίνει, διότι σε κάποιες κυκλοφορίες (π.χ. «Η Νάνα Μούσχουρη τραγουδάει Χατζιδάκι» του 1972) εμφανίστηκε σαν στιχουργός ο Γ. Ρούσσος (Γιώργος).

Στην ίδια ταινία, ο Βασίλης Τσιτσάνης παίζει μπουζούκι (δεν εμφανίζεται στην ταινία) και η Σοφία Βέμπο τραγουδά το ανεπανάληπτο «Ο μήνας έχει δεκατρείς», σε στίχους του Μιχάλη Κακογιάννη.

Και τα δυο τραγούδια συμπεριλήφθηκαν για πρώτη φορά το 1985 (με τη φωνή της Βέμπο), στη συλλογή τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι με τον τίτλο «Ο Ελληνικός Κινηματογράφος Και ο Μάνος Χατζιδάκις Παρουσιάζουν».

Το Δεκέμβρη του 1957 ανέβηκε στο θέατρο «Κυβέλη» το μουσικό έργο των Τραΐφόρου - Βασιλειάδη, «Άνθρωποι και παλιάνθρωποι», με τέσσερα τραγούδια σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και στίχους του Μίμη Τραϊφόρου, που τραγούδησε η Σοφία Βέμπο.

Τα δυο από τα τέσσερα τραγούδια ηχογραφήθηκαν μεν τότε, αλλά κυκλοφόρησαν σε δίσκο 45 στροφών στις 10 Ιανουαρίου του 1961 από την His master's voice (αριθμός 7PG – 2856). Μάλιστα επρόκειτο για την πρώτη ηχογράφηση της εταιρείας για το 1961.

Το πρώτο ήταν το χασάπικο «Αυτή είναι η τσιγγάνα», όπου τη Σοφία Βέμπο συνόδευε το Τρίο Τέμπο και Χορωδία, υπό την Ορχήστρα του Βαγγέλη Λυκιαρδόπουλου.

Το δεύτερο ήταν το «Είναι ένα παράθυρο», όπου ο συνθέτης προτίμησε το ρυθμό του ζεϊμπέκικου. Εδώ η Βέμπο τραγουδά μόνη της, υπό την ίδια Ορχήστρα φυσικά.

Και τα δυο τραγούδια συμπεριλήφθηκαν αργότερα σε διάφορες συλλογές τραγουδιών, όπως π.χ. στη συλλογή της MINOS-EMI (για το ΒΗΜΑ) «Μάνος Χατζιδάκις – 100 Τραγούδια - Ηχογραφήσεις 1955-1972» του 2008.

Τα άλλα δυο τραγούδια της παράστασης δεν έχουν δισκογραφηθεί μέχρι σήμερα. Αλλά χάρη στον Γιώργο Παπαστεφάνου έχουν καταχωρηθεί στο διαδίκτυο και μας εξηγεί πώς ο ίδιος, στα σχόλια των τραγουδιών:

«Το 1957, είχε ανέβει στο θέατρο «Κυβέλη» της πλατείας Συντάγματος, η σάτιρα των Τραϊφόρου - Βασιλειάδη «Άνθρωποι και παλιάνθρωποι», θίασος Σοφίας Βέμπο και Ορέστη Μακρή (αναφέρει και τους υπόλοιπους που έπαιζαν). Ατού της παράστασης, τα τέσσερα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, με τη ραγισμένη πια φωνή της Σοφίας Βέμπο. Όταν συνάντησα το Μάνο στο σπίτι του το 1962, του τα ζήτησα και εκείνος μου έδωσε μια μαγνητοταινία, την οποία φύλαξα στην ταινιοθήκη της Ραδιοφωνίας».

Ο Γιώργος Παπαστεφάνου κάνει το καλύτερο δυνατόν στο κανάλι του και στα στοιχεία που μοιράζεται μαζί μας, από μια χρυσή εποχή που την έζησε με το παραπάνω. Ο τίτλος του πρώτου τραγουδιού λοιπόν, που είναι χασάπικο, είναι και ο τίτλος της παράστασης, «Άνθρωποι και παλιάνθρωποι».

Το δεύτερο ήταν ένα χασαποσέρβικο με τίτλο «Του γλεντιού».

Η Βέμπο φυσικά, εκτός από την εποχή και τη φήμη που τη συνόδευσε ως «Τραγουδίστρια της Νίκης», υπήρξε συνολικά μια σημαντική τραγουδίστρια και καλλιτέχνις. Όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί της εποχής (δεκαετία 30 και μετά), έγραφαν τραγούδια για την Βέμπο. Έφτασε να αμείβεται με το 10% των κερδών της Columbia, από τις πωλήσεις κάθε δίσκου της στα τέλη της δεκαετίας του '30.

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Γιάννης K. Ιωάννου: «H δύναμη της δημιουργίας διαλύει την πίκρα, τα διαλύει όλα»

    Γράφουν η Αρετή Κοκκίνου και η Θέλμα Καραγιάννη Η συνέντευξη αυτή έμελλε να ξεκινήσει κάπως έτσι...

    Συνέχεια

    Σταύρος Κουγιουμτζής - Μάνος Ελευθερίου: ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΚΙ ΩΡΑΙΟΙ

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ήταν 12 Μαρτίου 1938 όταν γεννήθηκε o Μάνος Ελευθερίου, ένας από τους...

    Συνέχεια

    Τάκης Μουσαφίρης! Ποιος άλλος...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Όταν ήρθε η ώρα να τιτλοφορηθεί ο τελευταίος δίσκος του αείμνηστου Στράτου...

    Συνέχεια

    Τα τραγούδια του Μαρτίου

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Βρήκα 39 τραγούδια που στον τίτλο τους αναφέρουν τον Μάρτιο / Μάρτη. Διπλάσια...

    Συνέχεια

    Τα τραγούδια του Φεβρουαρίου

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Eίκοσι (20) τραγούδια μέτρησα, που έχουν στον τίτλο τους τον Φεβρουάριο / Φλεβάρη...

    Συνέχεια

    Τραγούδια για τον Ιανουάριο

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Ο Ιανουάριος / Γενάρης υπάρχει στον τίτλο 17 τραγουδιών.

    Συνέχεια

    Αθήνα, χαρά της γης και της αυγής

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Πάντα είχα την απορία πόσα τραγούδια έχουν γραφτεί για την Αθήνα. Το...

    Συνέχεια

    Τα τραγούδια του Δεκεμβρίου

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Κάθε μήνα ψάχνω να εντοπίσω τα τραγούδια που ο τίτλος τους περιέχει το όνομα του αντίστοιχου...

    Συνέχεια

    Ο Νοέμβρης και τα τραγούδια του

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Δεκαεννιά ελληνικά τραγούδια έχουν στον τίτλο τους τον Νοέμβριο...

    Συνέχεια

    Τα Οκτωβριανά (τραγούδια)

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Πρωτοβρόχια, χρυσάνθεμα και ρόδια, φέρνει στον νου μου ο Οκτώβριος. Την...

    Συνέχεια