Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Η Σοφία Βέμπο τραγουδάει Μάνο Χατζιδάκι

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

Φέτος συμπληρώθηκαν 47 χρόνια χωρίς τη Σοφία Βέμπο (Μπέμπου) στις 11 Μαρτίου. Ήταν αυτή η μέρα του 1978, που «έφυγε» σε ηλικία 68 ετών. Είχε γεννηθεί το 1910 στην Καλλίπολη της Θράκης.
Μετά τον Πόλεμο, αναγνωρίστηκε –διαχρονικά πια- σαν η «Τραγουδίστρια της Νίκης», συνέχισε και την καριέρα της και τις συνεργασίες της. Έτσι, σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τη συνεργασία της Βέμπο με τον Μάνο Χατζιδάκι σε 6 τραγούδια στην καριέρα της.

Πρώτη φορά ήταν το 1955 με τη συμμετοχή της, με ρόλο τραγουδίστριας και ηθοποιού, στη «Στέλλα», τη θρυλική αυτή ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη με τη Μελίνα Μερκούρη και τον Γιώργο Φούντα στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Εκεί η Σοφία Βέμπο τραγουδούσε «Το φεγγάρι είναι κόκκινο», σε στίχους του ίδιου του Μάνου Χατζιδάκι (στις περισσότερες κυκλοφορίες δίσκων), αυτή η επισήμανση μπαίνει, διότι σε κάποιες κυκλοφορίες (π.χ. «Η Νάνα Μούσχουρη τραγουδάει Χατζιδάκι» του 1972) εμφανίστηκε σαν στιχουργός ο Γ. Ρούσσος (Γιώργος).

Στην ίδια ταινία, ο Βασίλης Τσιτσάνης παίζει μπουζούκι (δεν εμφανίζεται στην ταινία) και η Σοφία Βέμπο τραγουδά το ανεπανάληπτο «Ο μήνας έχει δεκατρείς», σε στίχους του Μιχάλη Κακογιάννη.

Και τα δυο τραγούδια συμπεριλήφθηκαν για πρώτη φορά το 1985 (με τη φωνή της Βέμπο), στη συλλογή τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι με τον τίτλο «Ο Ελληνικός Κινηματογράφος Και ο Μάνος Χατζιδάκις Παρουσιάζουν».

Το Δεκέμβρη του 1957 ανέβηκε στο θέατρο «Κυβέλη» το μουσικό έργο των Τραΐφόρου - Βασιλειάδη, «Άνθρωποι και παλιάνθρωποι», με τέσσερα τραγούδια σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και στίχους του Μίμη Τραϊφόρου, που τραγούδησε η Σοφία Βέμπο.

Τα δυο από τα τέσσερα τραγούδια ηχογραφήθηκαν μεν τότε, αλλά κυκλοφόρησαν σε δίσκο 45 στροφών στις 10 Ιανουαρίου του 1961 από την His master's voice (αριθμός 7PG – 2856). Μάλιστα επρόκειτο για την πρώτη ηχογράφηση της εταιρείας για το 1961.

Το πρώτο ήταν το χασάπικο «Αυτή είναι η τσιγγάνα», όπου τη Σοφία Βέμπο συνόδευε το Τρίο Τέμπο και Χορωδία, υπό την Ορχήστρα του Βαγγέλη Λυκιαρδόπουλου.

Το δεύτερο ήταν το «Είναι ένα παράθυρο», όπου ο συνθέτης προτίμησε το ρυθμό του ζεϊμπέκικου. Εδώ η Βέμπο τραγουδά μόνη της, υπό την ίδια Ορχήστρα φυσικά.

Και τα δυο τραγούδια συμπεριλήφθηκαν αργότερα σε διάφορες συλλογές τραγουδιών, όπως π.χ. στη συλλογή της MINOS-EMI (για το ΒΗΜΑ) «Μάνος Χατζιδάκις – 100 Τραγούδια - Ηχογραφήσεις 1955-1972» του 2008.

Τα άλλα δυο τραγούδια της παράστασης δεν έχουν δισκογραφηθεί μέχρι σήμερα. Αλλά χάρη στον Γιώργο Παπαστεφάνου έχουν καταχωρηθεί στο διαδίκτυο και μας εξηγεί πώς ο ίδιος, στα σχόλια των τραγουδιών:

«Το 1957, είχε ανέβει στο θέατρο «Κυβέλη» της πλατείας Συντάγματος, η σάτιρα των Τραϊφόρου - Βασιλειάδη «Άνθρωποι και παλιάνθρωποι», θίασος Σοφίας Βέμπο και Ορέστη Μακρή (αναφέρει και τους υπόλοιπους που έπαιζαν). Ατού της παράστασης, τα τέσσερα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, με τη ραγισμένη πια φωνή της Σοφίας Βέμπο. Όταν συνάντησα το Μάνο στο σπίτι του το 1962, του τα ζήτησα και εκείνος μου έδωσε μια μαγνητοταινία, την οποία φύλαξα στην ταινιοθήκη της Ραδιοφωνίας».

Ο Γιώργος Παπαστεφάνου κάνει το καλύτερο δυνατόν στο κανάλι του και στα στοιχεία που μοιράζεται μαζί μας, από μια χρυσή εποχή που την έζησε με το παραπάνω. Ο τίτλος του πρώτου τραγουδιού λοιπόν, που είναι χασάπικο, είναι και ο τίτλος της παράστασης, «Άνθρωποι και παλιάνθρωποι».

Το δεύτερο ήταν ένα χασαποσέρβικο με τίτλο «Του γλεντιού».

Η Βέμπο φυσικά, εκτός από την εποχή και τη φήμη που τη συνόδευσε ως «Τραγουδίστρια της Νίκης», υπήρξε συνολικά μια σημαντική τραγουδίστρια και καλλιτέχνις. Όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί της εποχής (δεκαετία 30 και μετά), έγραφαν τραγούδια για την Βέμπο. Έφτασε να αμείβεται με το 10% των κερδών της Columbia, από τις πωλήσεις κάθε δίσκου της στα τέλη της δεκαετίας του '30.

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Εισαγωγή στην ποίηση του Κώστα Βάρναλη

    (To κείμενο που ακολουθεί διαβάστηκε στο Τρίτο Πρόγραμμα από τον στιχουργό Κώστα Φασουλά και είναι βασισμένο στη μελέτη του Γιώργου Πετρόπουλου...

    Συνέχεια

    Η διαχρονική ερμηνεία της Αργυρώς Καπαρού εν έτει 2018

    Γράφει η Μίνα Μαύρου Το τελείωμα κάθε μουσικής χρονιάς, λίγο πριν αρχίσουν οι καθιερωμένες καλοκαιρινές περιοδείες...

    Συνέχεια

    H Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Ελλάδος

    Το 2011 δημιουργήθηκε η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Ελλάδος (ΣΟΝΕ) με έδρα την Θεσσαλονίκη, από τον τότε 18χρονο...

    Συνέχεια

    Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης με 4 σύγχρονους εκφραστές της

    Επισήμως, το 1999 η 21η Μαρτίου θεσμοθετήθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης! Το «Μουσικόγραμμα»...

    Συνέχεια

    Ο Ηλίας Κατσούλης της καρδιάς μας!

    Γράφει η Μίνα Μαύρου «Αυτούς που χάθηκαν τους βλέπω πιο...

    Συνέχεια

    Για τη Νina Simone

    Γράφει ο Μάρκος Δαμασιώτης Όλα γύρω από τη Nina Simone...

    Συνέχεια

    Ελίζα Μαρέλλι: Το φαινόμενο «Ρεζεντά»

    Συνέχεια