Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Η Σοφία Βέμπο τραγουδάει Μάνο Χατζιδάκι

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

Φέτος συμπληρώθηκαν 47 χρόνια χωρίς τη Σοφία Βέμπο (Μπέμπου) στις 11 Μαρτίου. Ήταν αυτή η μέρα του 1978, που «έφυγε» σε ηλικία 68 ετών. Είχε γεννηθεί το 1910 στην Καλλίπολη της Θράκης.
Μετά τον Πόλεμο, αναγνωρίστηκε –διαχρονικά πια- σαν η «Τραγουδίστρια της Νίκης», συνέχισε και την καριέρα της και τις συνεργασίες της. Έτσι, σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τη συνεργασία της Βέμπο με τον Μάνο Χατζιδάκι σε 6 τραγούδια στην καριέρα της.

Πρώτη φορά ήταν το 1955 με τη συμμετοχή της, με ρόλο τραγουδίστριας και ηθοποιού, στη «Στέλλα», τη θρυλική αυτή ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη με τη Μελίνα Μερκούρη και τον Γιώργο Φούντα στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Εκεί η Σοφία Βέμπο τραγουδούσε «Το φεγγάρι είναι κόκκινο», σε στίχους του ίδιου του Μάνου Χατζιδάκι (στις περισσότερες κυκλοφορίες δίσκων), αυτή η επισήμανση μπαίνει, διότι σε κάποιες κυκλοφορίες (π.χ. «Η Νάνα Μούσχουρη τραγουδάει Χατζιδάκι» του 1972) εμφανίστηκε σαν στιχουργός ο Γ. Ρούσσος (Γιώργος).

Στην ίδια ταινία, ο Βασίλης Τσιτσάνης παίζει μπουζούκι (δεν εμφανίζεται στην ταινία) και η Σοφία Βέμπο τραγουδά το ανεπανάληπτο «Ο μήνας έχει δεκατρείς», σε στίχους του Μιχάλη Κακογιάννη.

Και τα δυο τραγούδια συμπεριλήφθηκαν για πρώτη φορά το 1985 (με τη φωνή της Βέμπο), στη συλλογή τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι με τον τίτλο «Ο Ελληνικός Κινηματογράφος Και ο Μάνος Χατζιδάκις Παρουσιάζουν».

Το Δεκέμβρη του 1957 ανέβηκε στο θέατρο «Κυβέλη» το μουσικό έργο των Τραΐφόρου - Βασιλειάδη, «Άνθρωποι και παλιάνθρωποι», με τέσσερα τραγούδια σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και στίχους του Μίμη Τραϊφόρου, που τραγούδησε η Σοφία Βέμπο.

Τα δυο από τα τέσσερα τραγούδια ηχογραφήθηκαν μεν τότε, αλλά κυκλοφόρησαν σε δίσκο 45 στροφών στις 10 Ιανουαρίου του 1961 από την His master's voice (αριθμός 7PG – 2856). Μάλιστα επρόκειτο για την πρώτη ηχογράφηση της εταιρείας για το 1961.

Το πρώτο ήταν το χασάπικο «Αυτή είναι η τσιγγάνα», όπου τη Σοφία Βέμπο συνόδευε το Τρίο Τέμπο και Χορωδία, υπό την Ορχήστρα του Βαγγέλη Λυκιαρδόπουλου.

Το δεύτερο ήταν το «Είναι ένα παράθυρο», όπου ο συνθέτης προτίμησε το ρυθμό του ζεϊμπέκικου. Εδώ η Βέμπο τραγουδά μόνη της, υπό την ίδια Ορχήστρα φυσικά.

Και τα δυο τραγούδια συμπεριλήφθηκαν αργότερα σε διάφορες συλλογές τραγουδιών, όπως π.χ. στη συλλογή της MINOS-EMI (για το ΒΗΜΑ) «Μάνος Χατζιδάκις – 100 Τραγούδια - Ηχογραφήσεις 1955-1972» του 2008.

Τα άλλα δυο τραγούδια της παράστασης δεν έχουν δισκογραφηθεί μέχρι σήμερα. Αλλά χάρη στον Γιώργο Παπαστεφάνου έχουν καταχωρηθεί στο διαδίκτυο και μας εξηγεί πώς ο ίδιος, στα σχόλια των τραγουδιών:

«Το 1957, είχε ανέβει στο θέατρο «Κυβέλη» της πλατείας Συντάγματος, η σάτιρα των Τραϊφόρου - Βασιλειάδη «Άνθρωποι και παλιάνθρωποι», θίασος Σοφίας Βέμπο και Ορέστη Μακρή (αναφέρει και τους υπόλοιπους που έπαιζαν). Ατού της παράστασης, τα τέσσερα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, με τη ραγισμένη πια φωνή της Σοφίας Βέμπο. Όταν συνάντησα το Μάνο στο σπίτι του το 1962, του τα ζήτησα και εκείνος μου έδωσε μια μαγνητοταινία, την οποία φύλαξα στην ταινιοθήκη της Ραδιοφωνίας».

Ο Γιώργος Παπαστεφάνου κάνει το καλύτερο δυνατόν στο κανάλι του και στα στοιχεία που μοιράζεται μαζί μας, από μια χρυσή εποχή που την έζησε με το παραπάνω. Ο τίτλος του πρώτου τραγουδιού λοιπόν, που είναι χασάπικο, είναι και ο τίτλος της παράστασης, «Άνθρωποι και παλιάνθρωποι».

Το δεύτερο ήταν ένα χασαποσέρβικο με τίτλο «Του γλεντιού».

Η Βέμπο φυσικά, εκτός από την εποχή και τη φήμη που τη συνόδευσε ως «Τραγουδίστρια της Νίκης», υπήρξε συνολικά μια σημαντική τραγουδίστρια και καλλιτέχνις. Όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί της εποχής (δεκαετία 30 και μετά), έγραφαν τραγούδια για την Βέμπο. Έφτασε να αμείβεται με το 10% των κερδών της Columbia, από τις πωλήσεις κάθε δίσκου της στα τέλη της δεκαετίας του '30.

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Ο πόλεμος στη Λογοτεχνία και τις Τέχνες

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Το πρώτο θύμα σε έναν Πόλεμο είναι πάντα η Αλήθεια»...

    Συνέχεια

    Γιώργος Ζαμπέτας: «Με το μπουζούκι γεννήθηκα, με το μπουζούκι θα πεθάνω…»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Αν περάσεις μια βόλτα από την πλατεία Δαβάκη στο Αιγάλεω...

    Συνέχεια

    Δημήτρης Χριστοδούλου: «Έζησα το αίμα και το μετέτρεψα σε ποιητικό λόγο»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Δεν υπάρχει Έλληνας συνθέτης που να μην έκανα τραγούδια μαζί...

    Συνέχεια

    Το πρώτο δίμηνο του 2022

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Το πρώτο δίμηνο του 2019 κυκλοφόρησαν 61 δίσκοι...

    Συνέχεια

    Αντώνης Καλογιάννης - «Ιστορίες Αγγέλων»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Αντώνης Καλογιάννης γεννήθηκε στην Καισαριανή ...

    Συνέχεια

    Nίκος Καββαδίας - Αλλιώς Βαλχάλας ή Ταπεινός ή Κόλλιας ή Μαραμπού

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ονόματα με τα οποία έγραψε ή χρησιμοποίησε ο ποιητής Νίκος Καββαδίας στα...

    Συνέχεια

    Λουκιανός Κηλαηδόνης - Ένας καουμπόης στη… Βουλιαγμένη

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Δεν το διάλεξα εγώ να γίνω καλλιτέχνης – τυχαία έγινε....

    Συνέχεια

    Eυτυχία Παπαγιαννοπούλου - Η θρυλική «γρηά» του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Γράφω όταν με πνίγει μια παλιά θύμηση, όταν με...

    Συνέχεια

    Θάνος Μικρούτσικος, Άρλεκιν και Φελίνι

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «…κι εσύ σαλπάρεις με το πλοίο του Φελίνι...

    Συνέχεια

    Άλκης Αλκαίος - Κούκος μόνος σ΄ένα ταμπλό

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «... τι νόημα έχει το όνειρο χωρίς μικρές νοθείες»...

    Συνέχεια