Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Ο Μάνος του Τρίτου

Γράφει η Μίνα Μαύρου
Εικοσιτρείς Οκτωβρίου του 1925 ο Μάνος Χατζιδάκις αντίκρισε στη Ξάνθη για πρώτη φορά το φως της ζωής, το οποίο υπηρέτησε μέχρι το τέλος του μελωδικού βίου του.
Αυτή τη φορά εξετάζουμε μια πολύ ιδιαίτερη πτυχή του «Μεγάλου Ευαίσθητου», αυτή του Διευθυντή του Τρίτου Προγράμματος του Κρατικού Ραδιοσταθμού. Για πολλούς η παρουσία του στο Τρίτο Πρόγραμμα αποτελεί μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς!

Κάποιοι άκουγαν από το ραδιόφωνο τη Θεία Λειτουργία της Κυριακής, ενώ κάποιοι άλλοι άκουγαν ανελλιπώς τον Χατζιδάκι να ακροβατεί με ιδέες και συναισθήματα. Μιλούσε με ελληνικότητα για τέχνη, παράδοση, τραγούδια (ποιοτικά και μη), για τη στειρότητα της μουσικής παιδείας και για πολλά ακόμη ακανθώδη για πολλούς θέματα, τα οποία ανέπτυσσε, έχοντας της φιλία ενός, περιέργως πώς, ανεκτικού Καραμανλή!

Μεγάλο μέρος των εκπομπών ήταν ζωντανές αναμεταδόσεις συναυλιών, που συμπεριελάμβαναν πολύ συχνά έργα Ελλήνων συνθετών. Επιπλέον, ο Χατζιδάκις εγκαινίασε τις ελεύθερες συζητήσεις και τα ζωντανά ρεπορτάζ, προχώρησε στην οργάνωση δισκοθήκης του αρχείου παραδοσιακής μουσικής με αυθεντικές ηχογραφήσεις και ίδρυσε τη χορωδία της ΕΡΤ.

Το 1980 κυκλοφόρησαν τα ραδιοφωνικά κείμενα του Μάνου Χατζιδάκι από τις εκδόσεις «Εξάντας» με τον τίτλο, «Τα σχόλια του Τρίτου»! Ο ίδιος στον πρόλογο του βιβλίου σημειώνει: «Σχόλιο με το σχόλιο σχημάτιζα τον τρόπο, τη γραφή και το επίπεδο μέσα στο οποίο έβλεπα το νεοελλαδικό κόσμο, μιας και επικοινωνούσα ολοένα με ένα πλατύτερο κοινό ή καλύτερα με ένα μεγαλύτερο κοινό, γιατί ποτέ είναι αλήθεια δεν υπήρξα κατάλληλος για το πλατύ κοινό. Φυσικά, επικοινωνούσα με όλους, εκτός από τους παραδημοσιογράφους και τον αρμόδιο Υφυπουργό- ανίκανους για οποιαδήποτε επικοινωνία!».

Το αποτέλεσμα ήταν να σταματήσουν τα σχόλια του Τρίτου, που παραμένουν όμως ολόφρεσκα!

Παραθέτουμε 2 από τα χαρακτηριστικά σχόλιά του:

«Γιατί διώκεται το ελληνικό τραγούδι; Μονάχα το κράτος το καταδιώκει και οι συνθέτες οι ίδιοι, που κυνηγάν τις πωλήσεις των δίσκων τους στις διάφορες κομματικές νεολαίες, κολακεύοντάς τες; Ποια ανάγκη γεννάει σήμερα ένα τραγούδι; Η ανάγκη να το γεννήσει ο συνθέτης για η ανάγκη να το πουλήσει και μάλιστα ακριβά; Ποια ανάγκη γεννάει τις τόσες πολιτιστικές εκδηλώσεις των κομματικών νεολαιών; Η ανάγκη να καλλιεργήσουμε τις Τέχνες για με πρόσχημα τις τέχνες , να καλλιεργήσουμε το κόμμα;».

«Θα πρέπει επιτέλους να μάθουμε να ξεχωρίζουμε ένα μνημείο ποιητικό από ένα μνημείο για κοιμητήρια. Ένα τραγούδι λαϊκό από ένα τραγούδι για το λαό. Τις μινωικές τοιχογραφίες της Καπέλα Σιξτίνα. Θα πρέπει να ασκήσουμε τη συγκίνησή μας, να λειτουργεί με το αληθινό και όχι μέσα στο μεγαλόσχημο και στο αισθητικό! Δεν αναφέρω βέβαια το χυδαίο που μέσα σ' αυτό το πρόγραμμα η πολιτεία και το εμπόριο πάει να μας εντάξει και να μας υποτάξει».

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Πρωτοχρονιές που δεν ξεχάστηκαν...

    Γράφει η Μίνα Μαύρου "Ώρα Ελλάδος 12, κυρίες και κύριοι, καλή χρονιά, ευτυχισμένο το νέο έτος!"...

    Συνέχεια

    Bασίλης Καρράς - Ο δημιουργός

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Μια νύχτα ξελογιάστρα κι αυτή της Παραμονής των Χριστουγέννων του 2023, με όμορφα τα...

    Συνέχεια

    Νίκος Γκάτσος - Η κληρονομιά

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Φτάνει ν' ανθίσει μόνο λίγο σιτάρι για τις γιορτές, λίγο κρασί για τη...

    Συνέχεια

    Μιχάλης Γκανάς - Ο στιχουργός των «διαμαντιών»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Σκέφτομαι τους χριστιανούς οι οποίοι πιστεύουν στη μετά θάνατον...

    Συνέχεια

    Ποιήματα και τραγούδια για το Πολυτεχνείο - Το τραγούδι έκπληξη

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου έχουν γραφτεί πολλά κείμενα αλλά και ποιήματα, κάποια έγιναν...

    Συνέχεια

    Κυριακή κοντή γιορτή

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Ποια είναι η πιο τραγουδισμένη μέρα της βδομάδας; Το Σάββατο; η Κυριακή; Κάποια...

    Συνέχεια

    ΜΙΜΗΣ ΠΛΕΣΣΑΣ – Η «άλλη» δεκαετία του ’70

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Όσα και να γραφούν τα επόμενα χρόνια για τον Μίμη Πλέσσα, θα εξυμνούν...

    Συνέχεια

    Η Mαρινέλλα είναι εδώ!

    Γράφει η Μίνα Μαύρου Το βράδυ Τετάρτης, 25ης Σεπτεμβρίου, "τολμά" να καταρρεύσει στη σκηνή του μεγαλύτερου...

    Συνέχεια

    WOODSTOCK 15-17 Αυγούστου 1969

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Το απομεσήμερο της Παρασκευής 15 Αυγούστου, η διάσημη τραγουδίστρια της ροκ, Τζάνις...

    Συνέχεια

    O κινηματογραφικός Θεοδωράκης

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Η αλήθεια είναι ότι ο Μίκης Θεοδωράκης δεν προκύπτει από την καριέρα...

    Συνέχεια